Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

hetzelfde feit, maar het betreft verschillende sanctieopleggers. Bijgevolg dienen
de straffen verschillende belangen: enerzijds het belang van de werkgever (en
eventueel de medewerknemers) en anderzijds het belang van de overheid. 161 In
de volgende paragraaf behandel ik de vraag naar de concrete uitwerking van
genoemde beginselen in het arbeidstuchtrecht. De toepassing van deze
beginselen bij de samenloop van een arbeidsrechtelijke en een strafrechtelijke
straf, komt dan ook aan de orde.
3.6 Toepassing van ‘ne bis in idem’ en ‘geen straf zonder schuld’ in het
arbeidsrecht
Nu de conclusie is getrokken dat de beginselen ‘ne bis in idem’ en ‘geen straf
zonder schuld’ ook in het arbeidsrecht moet worden toegepast, rijst de vraag
naar de uitwerking van die toepassing. Als eerste bespreek ik het ‘ne bis in
idem’-beginsel (3.6.1). Vervolgens behandel ik de toepassing van het beginsel
‘geen straf zonder schuld’ in het arbeidsrecht (3.6.2).
Vanwege de arbeidsrechtelijke invalshoek van dit onderzoek, beperk ik
me bij de behandeling van de samenloop van sancties tot de wijze waarop in het
arbeidsrecht op de samenloop van sancties dient te worden gereageerd. De vraag
naar de wijze waarop strafrechtelijke autoriteiten met deze samenloop moeten
omgaan, laat ik hier buiten beschouwing. Dit neemt niet weg dat ik mij bewust
ben van het feit dat de reacties elkaar wederzijds kunnen, of wellicht zelfs
moeten, beïnvloeden. Zo kan de strafrechter bij de straftoemeting rekening
houden met het feit dat de verdachte nog een arbeidsovereenkomst heeft, 162 of
juist al een straf heeft gekregen in de vorm van een ontslag.
proefschrift tot de conclusie dat het ‘una via’-beginsel zo veel betekenis heeft dat de wetgever
gehouden is te voorzien in een sluitende regeling voor de mogelijke samenloop van strafsancties en
administratieve sancties. Anders dienen de sanctieopleggers het ‘una via’-beginsel rechtstreeks toe te
passen (Rogier 1992, p. 165, 167, 173-174).
161 Vgl. Rogier 1992, p. 21. Ter onderscheiding van strafsancties en administratieve sancties wijst hij
allereerst op het criterium van de sanctieoplegger: dit criterium biedt het meeste houvast. Het tweede
criterium, de aard van het gedrag waarop de sanctie wordt toegepast, biedt weinig houvast: het geeft
alleen de uitersten aan. Het derde criterium, de aard en de zwaarte van de sanctie, lijkt daarentegen
van meer belang. De aard wordt bepaald door het doel van de sanctie: in abstracto de naleving van
wetten, in concreto retributie (bestraffing) of reparatie (herstel of bewerkstelliging van de rechtmatige
toestand). Het vierde door Rogier genoemde criterium, de effectiviteit en effciency van de sancties,
biedt slechts indicaties voor het onderscheid tussen strafsancties en administratieve sancties.
162 Zie hierover bijvoorbeeld G. Kannegieter, ‘Werk als straftoemetingsfactor’, Justitiële verkenningen
(18) 1992-8, p. 72-101. De conclusie van zijn analyses luidt dat de arbeidspositie van de verdachte,
althans in zijn onderzoeksgroep, een afwegingsfactor lijkt bij het bepalen van de strafsoort. ‘De
werkende wordt in een aantal gevalleen een extra kans geboden in de vorm van een voorwaardelijke
gevangenisstraf waar de werkloze een onvoorwaardelijke gevangenisstraf moet ondergaan, of een
boete waar de werkloze een voorwaardelijke gevangenisstraf krijgt opgelegd.’ (Kannegieter 1992, p.
93). Het nettoresultaat is dat de werkloze ongunstiger kansen in de rechtsgang lijkt te hebben
(Kannegieter 1992, p. 97).
139