Circus werkboek - Webs

Circus op school. Werkboek met werkbladen, liedjes, woordzoeker, rebus, verhalen, gedichten en prenten. 

Aarnoud Agricola, goochelaar voor basisscholen, schoolvoorstellingen met goochelen en buikspreken


Beste lezer, 

Regelmatig benaderen leerkrachten mij per email met de vraag of ik ook een werkboek 

heb over het thema circus. Blijkbaar zijn er op veel basisscholen circus-projecten. Circus is 

een onderwerp dat spreekt tot de verbeelding en zich door de veelzijdigheid uitstekend 

leent voor een schoolbreed project. Het thema circus heeft iets vrolijks, feestelijks en 

magisch. Daarom vieren jaarlijks tientallen basisscholen een schooljubileum door te 

werken aan een circusproject. 

In het voorjaar van 2011 stelde ik mijn eerste werkbladenset samen. Die verzameling 

werkbladen was gewijd aan circus. Dit circus werkboek bevat naast die werkbladenset 

(met woordzoeker, rebus, kleurplaten en doolhoven) ook ander materiaal zoals gedichten 

en prenten uit antieke kinderboeken, circusverhalen, invuloefeningen en artikelen. 

Mijn tweede kinderboekenweekshow maakte ik in het jaar 2006. Die had als titel: “De 

leeuw is los”. Dat motto was ontleend aan een gelijknamig gedicht van Annie M.G. 

Schmidt dat ook in dit werkboek is opgenomen. Die circus-thema schoolvoorstelling met 

goochelen en buikspreken heb ik onlangs vernieuwd op basis van de ervaringen die ik in 

de zeven andere kinderboekenweekshows heb opgedaan. Op de volgende pagina vind u 

nadere informatie over deze jeugdvoorstelling, die u kunt boeken voor feestelijke 

gelegenheden op uw school. 

Ik wens u en uw collega!s succes met de voorbereiding en uitvoering van circusprojecten 

op uw basisschool. 

Met vriendelijke groet, 

André de Boer (alias Aarnoud Agricola, 06 - 39 48 93 37) 



De leeuw is los 

Circus-thema schoolvoorstelling met goochelen en buikspreken 

De leeuw Leonardo is ontsnapt uit circus Fortuin. 

Terwijl de politie op zoek is naar de leeuw, 

presenteert circusdirecteur Aarnoud Agricola 

de dieren en mensen uit zijn circus aan het jonge publiek. 

Vroeger is Agricola in het circus begonnen als goochelaar. 

Hij vertelt hoe hij heeft leren goochelen en vertoont met de kinderen knappe goocheltrucs. 

Toch heeft hij niet alles onder controle. 

De circusclowns en circusdieren gedragen zich niet allemaal zoals hij wil. 

Het lieve circuspaardje Merrie schildert een schilderij van Leonardo. 

Twee vrolijke circusclowns wisselen van plaats en veranderen in .... 

Het grappige aapje Martijn speelt een liedje. 

Kiouni de circusolifant verdwijnt. 

De ondeugende eend Alex kan jongleren en zingen. 

Plotseling laat de leeuw van zich horen.... 

Tijdsduur: " " 45 minuten 

Geschikt voor:" kinderen van 4 t/m 12 jaar 

Kosten:" " Nederland: 497 euro per ochtend of middag (all-in) 

" " " Vlaanderen: 547 euro per ochtend of middag (all-in) 

Meer informatie:" Circus-thema voorstelling “De leeuw is los” " 



De leeuw is los! De leeuw is los! 

Hij wandelt al door de straten. 

Hij wil naar 't Amsterdamse bos, 

dat heb ik wel in de gaten. 

Hij bromt en hij briest en hij brult 

en iedereen schrikt zich een bult. 

Daar is ie al op de Postzegelmarkt, 

daar loopt ie al over het Singel! 

De tram blijft staan en klingelt hard 

van klingeldeklingeldeklingel. 

Het hele verkeer staat stil... 

en de tramconducteur geeft een gil! 

Nu is hij op de Overtoom! 

We worden hoe langer hoe banger... 

En iedereen klimt in z'n eigen boom, 

de timmerman en de behanger. 

O! roept de pianostemmer, 

waar blijft nou die leeuwentemmer! 

O kijk, daar komt een jongetje aan, 

o, zou z'n moeder dat weten? 

Tjee, kijk dat jongetje daar eens staan! 

Straks wordt ie opgevreten! 

Wie is dat jongetje dan? 

Warempel, het is onze Jan...! 

Hij haalt een klontje uit z'n zak, 

wat gaat hij toch beginnen? 

De leeuw wordt mak! De leeuw wordt mak! 

De leeuw begint te spinnen! 

Hij aait hem eens over zijn rug 

en brengt hem naar 't circus terug. Hoi! 

En brengt hem naar 't circus terug. Hoera!!!! 

Gedicht van Annie M.G. Schmidt 















Ontstaan en geschiedenis van het circus (bron: het kofschip) 

Het woord circus komt uit het Latijn en betekent letterlijk cirkel. De Romeinen gebruikten 

deze naam voor hun renbanen waar zij wagenrennen hielden. Het waren langwerpige 

banen met in het midden een lange muur die aan de uiteinden halfronde palen had, 

waaromheen de wagens de bocht moesten nemen. Aan één korte kant stonden de stallen 

van waaruit de wagens startten. Aan weerszijden van de baan waren tribunes voor de 

toeschouwers. Sommige van deze Romeinse renbanen zijn bewaard gebleven. In Rome is 

de bekendste renbaan te bezichtigen: circus Maximus met 400.000 plaatsen. 

De geschiedenis van het circus zoals we dat nu kennen begint in 1770. Een Engelse 

sergeant, Philip Astley, vertoonde toen zijn kunsten op paarden in een piste met een 

tribune eromheen. Later nodigde hij zangers, dansers en clowns uit om tussen de 

paardennummers op te treden. In 1774 ging hij met zijn circus naar Parijs en had daar 

veel succes. De circustraditie was geboren. 

In de 19e eeuw ontstonden er in Engeland en Frankrijk overal circussen. Vaak waren het 

families die een eigen circus oprichtten en hiermee hun brood probeerden te verdienen. 

Zo was er in Frankrijk het circus Franconi en in Engeland het circus van de gebroeders 

Sanger. De circustraditie waaide over naar Amerika. Daar ontstond het eerste 

rondreizende tentcircus rond 1830. Hier werden wilde dieren, zoals leeuwen en tijgers, in 

het circusprogramma geïntroduceerd. 

In Europa speelden de circussen tot 1850 in vaste gebouwen. De circusshows waren 

uitgaansvermaak voor de elite. In het begin van de 20e eeuw ontstonden de grote 

circussen in Europa, zoals Knie en Krone. In de Sovjet-Unie ontstond het Staatscircus. In 

Nederland waren Carré en Van Bever de grote namen. Na de Tweede Wereldoorlog werd 

Boltini het bekendste circus. 

Wie tegenwoordig naar een circusvoorstelling gaat, krijgt allerlei verschillende acts te zien: 

acrobaten, jongleurs, koorddansers, clowns, goochelaars en nummers met circusdieren. In 

een grote tent is in het midden een ronde piste waar zand ligt. Daaromheen zijn tribunes 

voor het publiek. Een orkestje begeleidt de verschillende acts, van tromgeroffel tijdens de 

spannende momenten tot een vrolijk melodietje tussen de acts door. 

Aan één kant van de piste hangt een toneeldoek, waardoor de artiesten binnenkomen. De 

spreekstalmeester kondigt alle artiesten uitgebreid aan. Hij draagt een net pak met een 

hoge hoed en heeft vaak een getekend snorretje. Circusjongens zijn in de weer met de 

technische voorbereidingen voor elk nummer. Soms zijn hun activiteiten een act op 

zichzelf. Ze dragen bijvoorbeeld artiesten weg of rollen de spreekstalmeester in een tapijt. 

Soms kan een bezoek aan het circus uitgebreid worden met een kijkje achter de 

schermen. Een avond of middag naar het circus is dus een echte belevenis! 

Een rondtrekkend circus is tegenwoordig een hele onderneming. Een circus slaat tussen 

maart en november zijn tenten in steeds wisselende plaatsen op. Dat is elke keer maar 

voor een paar dagen. Iedere keer moet alles weer ingepakt en vervoerd worden naar de 

volgende plek: de tent met alles wat erbij hoort, de caravans van de medewerkers, 

wagens met dieren, alle attributen die de artiesten gebruiken enz. In zo'n circus moeten de 

mensen zelf voor alles zorgen. Vandaar dat een circus ook over voorzieningen heeft zoals 

een keukenwagen, een kleermakerij en een technische werkplaats. Dierenverzorgers 

verzorgen de dieren, halen voedsel en zorgen voor het afvoeren van de mest. 



Aanbevolen boek: Alles wat je wilt weten over het circus 

Het boek #Alles wat je wilt weten over het circus! voor kinderen van ongeveer 4 t/m 10 jaar 

geeft antwoord op maar liefst 130 vragen die gaan over cirus. Voorbeelden daarvan zijn: 

• Hoe reist het circus? 

• Wat komt er allemaal kijken bij het leven en werken in het circus? 

• Wat is circusbloed? 

• Waar laat het circus alle dierenpoep? 

• Hoe leren de paarden hun kunsten? 

• Hoe word je acrobaat? 

• Kun je alle dieren kunstjes leren? 

• Is een dompteur dom? 

• Gaan circuskinderen ook naar school of naar voetbaltraining? 

De schrijfsters Natalie van der Horst, Gaby Kuipers en Ellen de Roos behandelen in dit 

prachtige (voorlees)boek bijna alle aspecten van het circus. dat doen ze op een leuke en 

overzichtelijke manier. Na een getekend circusterrein volgen er 17 teksthoofdstukken met 

titels als #Met een lach en een traan!, #Kunst- en vliegwerk!! en #Lang, lang geleden! - het 

circus van vroeger!. 

De vragen worden allemaal kort beantwoord 

in overzichtelijke tekstblokken, die 

gegoten zijn in een fraaie lay-out. Het groot 

formaat boek bevat leuke informatie en oogt 

aantrekkelijk. Het circusleven wordt op een 

treffende en visueel aantrekkelijke wijze in 

beeld gebracht. De frisse tekeningen van 

Alex de wolf zijn prominent aanwezig. 

Achter in het boek staan 'Het circuswoordenboek' 

en een alfabetisch register. 

Op de schutbladen zijn circusacts getekend 

en in collagetechniek verwerkt. 

Circus is romantiek, magie, spanning en 

sensatie! Wapperende vlaggen op de tent 

en fonkelende lichtjes lokken het publiek 

naar het circus. De prachtige voorstellingen 

met paarden, acrobaten, clowns en roofdieren 

doen ieders bloed sneller stromen. 

De magie die het echte circus nog altijd met 

zich meedraagt komt in deze fijne uitgave 

tot leven. Ook bij thematische projecten op 

bijvoorbeeld basisscholen goed te gebruiken. 

Bij het handels-exemplaar zit een 

knutselplaat. 

KLIK HIER OM DIT BOEK TE BESTELLEN 



Circus bordspel van Circus Elleboog 

Benodigdheden: dit spelbord, een pion voor elke speler en één dobbelsteen. Wie het eerst zes 

gooit mag beginnen. Om beurten met dobbelsteen gooien. GHet aantal ogen geeft aan hoeveel 

vakjes een speler ver mag gaan. Bij vakjes met een ringetje hoort een speciale opdracht (zie 

hieronder). Wie het eerst op vakje 70 komt heeft gewonnen. Je bent pas uit als je precies op 70 

komt. Gooi je meer, dan moet je weer terug en het de volgende keer weer proberen. 

13. Net zo lang wachten tot iemand anders je komt bevrijden. Dan moet die blijven. 

16. Als beloning naar 20. 

18. Koffers sjouwen duurt even, een beurt overslaan. 

36. Hier is geen plaats voor twee. Als er al iemand staat, moet je terug nar 1. 

55. Schildpadden zijn ernorm langzaam, dus drie beurten overslaan. 

64. De beren willen graag dat je met ze speelt. Twee beurten overslaan. 

68. Nog eens gooien. 

Bron: Circus Elleboog 



10 Circusmoppen (bron: www.circus-web.nl) 

1. Er komen drie mensen een café binnen. De eerste maakt een dubbele salto en een 

radslag en komt netjes met beide voeten op de grond. De ober roept: "Kom jij soms uit 

het circus?". De bezoeker antwoordt: "Ja, en mag ik nu iets te drinken?". Dan komt de 

tweede bezoeker binnen. Hij maakt een driedubbele salto en een flikflak en gaat 

vervolgens zitten. De ober vraagt: "Ook uit het circus, zeker?" De tweede bezoeker knikt 

bevestigend en vraagt ook wat te drinken. Dan komt de derde man binnen, en die 

maakt warempel een viervoudige salto, dan een radslag en nog eens een split! Hij 

krabbelt daarna overeind en gaat eindelijk zitten. "Zo, dat was niet gek, ook bij een groot 

circus gewerkt?", vraagt de ober. De man antwoordt beteuterd: "Niet echt, ik struikelde 

over de deurmat..." 

2. Een jonge leeuw staat kort voor zijn eerste optreden in het circus. De leeuw heeft 

plankenkoorts en zijn vader tracht hem gerust te stellen. Hij zegt : "Voor die rare 

beesten daar op de tribune hoef je niet bang te zijn, die zitten allemaal opgesloten 

achter een hek." 

3. Er hangt een acrobaat op tien meter hoogte in de circustent met een stuk leer tussen 

zijn tanden waar ook weer een acrobaat aan hangt. Sist de één tussen zijn tanden door: 

Kun je me houden? Roept de bovenman: Jaaaaaaaah.... 

4. Het voortgezet onderwijs is net een circus: elk uur een andere clown. 

5. Er komt een man in een circus informeren naar de baan van leeuwentemmer. "Helaas," 

is het antwoord, "die baan is gisteren al vergeven. Komt U over een week nog maar 

eens informeren." 

6. Er komt een man bij de dokter en zegt: "Dokter ik voel me de laatste tijd zo 

terneergeslagen en depressief. Dan zegt de dokter: "Deze week is er een beroemd 

circus in de stad waar de clown Popov optreed. Ga daar eens naar toe, dan kun je eens 

onbevangen lachen". Waarop de man zegt: "Dokter ik BEN de clown Popov". 

7. Er komt er een jongleur bij de dokterb en zegt: “Dokter ik heb per ongeluk mijn 

jongleerballen doorgeslikt”. Dan zegt de dokter: “Je kunt toch ook met kegels 

jongleren?” 

8. Een circusdirecteur houdt tijdens de nieuwjaarsreceptie van het circus een toespraak 

die de werknemers moed in zou moeten spreken."afgelopen jaar stonden we nog aan 

de rand van de afgrond en sindsdien hebben we een grote stap voorwaarts gemaakt !" 

9. De directeur van Circus Kiekeboe heeft iemand aan de telefoon die graag in zijn circus 

wil komen werken. "Wat kunt u allemaal?" vraagt de directeur. Degene aan de andere 

kant antwoordt: "Zingen, dansen en viool spelen." "Dat is veel te weinig," zegt de 

directeur, "dus u krijgt geen baan in mijn circus." Hoort ie aan de andere kant: "Wat 

verwacht u dan nog meer van een nijlpaard als ik?" 

10. Toon gaat naar een circusdirecteur en vraagt: 'Mag ik in uw circus komen werken? Ik 

kan alle vogels nadoen.' De circus directeur zegt: 'Nee, want dat vind ik niet goed 

genoeg voor mijn circus.' Waarop Toon antwoordt: 'Dan vlieg ik wel naar een ander 

circus!' 



Kralenplanken circus-artiesten (bron: kleutergroep en juf Janneke) 



Kralenplanken circustent en circusdieren (bron: kleutergroep en juf Joyce) 



Gedicht over circus (Bron: Kermispret van Tine van Berken uit 1895) 

Dan is er nog een circus, 

Daar ben #k met pa geweest. 

Maar jongens, dat was prachtig, 

Dat was me een heerlijk feest. 

Daar draven fiere paarden 

En rennen rond in #t zand. 

En mooie rijderessen, 

Die springen door een band. 

En !t paard, dat rent maar verder 

In een gestrekte draf. 

De rijdster geeft daar niets om, 

Zij springt maar op en af. 

Daar zijn ook danseressen, 

die dansen op de maat. 

Een sierlijke quadrille, 

Net als #t op bals wel gaat. 

Hij wilde met een schimmel, 

Om ;!t hardste lopen gaan, 

Maar hij verloor zijn hoed 

En kwam dadelijk achteraan. 

een clown, die is er ook bij, 

Daar lachte ik toch zo om; 

Dat is zo!n rare snuiter, 

Die houdt zich altijd dom. 

August de domme heet hij, 

Dat klinkt ook al zo raar: 

Hij heeft een spitse muts op 

En allergrappigst haar. 

Toen bleek hij toch zo dom niet, 

Hij pakte vlug de staart, 

En lachend holt hij mee, 

Nu liep hij als een paard ! 



Draai deze pagina rond en kijk wat er gebeurt met de trommel van de clown. 

Wat is er bijzonder aan de woorden rotator, kok, lol, pap, lepel, negen, rotator, 

legerregel, meetsysteem, legovogel en parterretrap ? 



Hier is de clown, maar waar is het circus? 



Symboliek van de clown en het hofnar-archetype. 

Bron: Heilige contracten van Caroline Myss 

Het Clown-archetype wordt in verband gebracht met drie opvallende kenmerken: mensen 

aan het lachen maken, mensen aan het huilen brengen en en een masker dragen 

waarachter de eigen, werkelijke emoties schuilgaan. De clown is doorgaans een man; 

slechts weinig vrouwen spelen deze rol in de literatuur of het theater. Dit kan heel goed 

worden verklaard door de maatschappelijke opvatting die zwakheid en machtsverlies in 

verband brengt met een man die zijn gevoelens toont. Daarom draagt de man een masker 

dat vaak een huilend gezicht uitbeeldt. 

De clown weerspiegelt de emoties van de massa, maakt zijn publiek aan het lachten door 

iets te bespotten waarin ze zich allemaal kunnen herkennen of door maatschappelijke 

absurditeiten uit te beelden. Over het algemeen zijn de boodschappen die via de humor 

van een clown worden overgedragen heel serieus en vaak vol kritiek op de hypocrisie in 

een persoon of een maatschappelijk gebied. Omdat hij een masker draagt, mag de clown 

de grenzen van het sociaal aanvaardbare overschrijden; dit wordt zelfs van hem 

verwacht . Daarmee geeft hij uiting geeft aan wat de mensen zelf zouden willen doen of 

zeggen. 

De hofnar is de manifestatie van de clown in een koninklijke omgeving. Aangezien 

niemand een nar op lichamelijk vlak serieus kan nemen, heeft hij toegang tot de hoogste 

kringen. Terwijl hij de koning vermaakt met grof gedrag, brengt de hofnar in feite 

boodschappen over die de koning vertrouwt. Politiek satiristen hebben vaak een dominant 

hofnar-archetype dat de drijfveren van de hoogste beambten van het land aan de kaak 

stelt, zodanig dat ze gewoonlijk vrij blijven van de wettelijke strafmaatregelen die kunnen 

worden aangewend tegen gewone burgers die dezelfde opmerkingen maken. 

Verwant aan de Hofnar is de Dwaas, de sprookjesfiguur die, zij het vaak simpel van geest, 

zijn goede hart toont en daar doorgaans voor wordt beloond. Het schaduwaspect van de 

clown of Hofnar manifesteert zich al wrede persoonlijke bespotting of verraad, met name 

inde vorm van het doorspelen van vertrouwelijkheden die men in intieme kringen heeft 

vernomen. 

Overweeg bij het bepalen van je verbintenis met dit archetype je gebruik van humor in 

verband mst macht. Aangezien iedereen kan worden bespot, dien je te zoeken naar een 

verband met een gedragspatroon dat de basis is voor je persoonlijk bescherming en 

overleving. Let er bij het bepalen van het verschil tussen de Clown en de Hofnar op dat de 

Hofnar toegang heeft tot hogere kringen, terwijl de Clown het beste tot zijn recht komt als 

doorsneeman. Sta erbij stil of je de lolbroek uithangt als essentieel middel om je emoties 

te uiten of gewoon als spel. Vraag je af of je als de Hofnar waarheid brengt in gesloten 

kringen of bij geblokkeerde personen. 



Rekenen en kleuren (bron: www.piekie.com) 





Boek: “Circus op school” van Isabel van Maele en Reginald Leper 

Circusvaardigheden bieden een aantal opvoedingskansen die perfect aansluiten bij de 

huidige eindtermen Lichamelijke Opvoeding voor lager en secundair onderwijs en 

vakoverschrijdende eindtermen, vooral op het vlak van de motorische competentie en van 

het zelfbeeld en de sociale relaties. Circus op school is een praktisch boek over circus. 

Het is geschreven vanuit het vernieuwde vakconcept op bewegingsonderwijs. Het richt 

zich tot leraren lichamelijke opvoeding, bewegingstherapeuten en jeugdbegeleiders. 

Het boek bevat een zo goed als volledige beschrijving van het rijke aanbod dat circus in 

de ruimste zin van het woord kan bieden. aan bod komen: trapeze, acrobatiek, jongleren, 

evenwicht en circustheater. Dit is een overzichtelijk naslagwerk met heldere afbeeldingen 

en handzame kijkwijzers. Het kan worden aanbevolen aan jongleer- en circusdocenten, 

maar ook aan leerkrachten en mensen die werkzaam zijn in andere begeleidende 

beroepen. 

KLIK HIER OM CIRCUS OP SCHOOL TE BESTELLEN 



Bron: De Circus / met rijmpjes van Ant. L. de Rob uit 1890 

De meester clown roept: rombombom! 

Nu knapjes opgelet; 

Maar leerling clown kijkt zuur en dom 

Hij brengt het nooit tot Z. 



Clowntje: houd je stevig vast; 

Onder #t rijden opgepast, 

Want een buit!ling maakt gij wis 

Nu de langoor koppig is. 

De grappige clown roept : hi ha ha ! 

Wie doet mij dat na ? 



De makke duifjes vrezen niet 

Al knalt het schietgeweer; 

Zij weten: #t mooie meisje doet 

Haar liefjes toch geen zeer. 

Hupsa! En op dat bevel 

Springt door #t hoepeltje Fidel. 



Maar doen knielen #t grote paard 

Is zeker #t meeste waard. 

Lopen op een bal 

Is toch meer dan niemendal. 

Maar een varken goed dresseren 

Kan ook iedereen niet leren. 



Circus memory 





De meeste optredens van Aarnoud Agricola zijn besloten. Op zondag 26 

mei 2013 kunt u hem zien in het Goois Openluchttheater bij Eemnes. 

In deze boeiende goochelshow neemt Phileas Fogg je al goochelend mee de wereld rond. 

We doen een stapje terug in de tijd. Mijnheer Fogg, de hoofdpersoon uit het beroemde 

boek van Jules Verne, vertelt zijn publiek enthousiast over zijn legendarische wereldreis 

die hij heeft gemaakt in het jaar 1872. Bij de bespreking van elk land waar deze 

Engelsman is geweest, vertoont hij een verrassende goocheltruc. Tijdens de voorstelling 

krijgen de kinderen op speelse wijze een indruk van andere culturen. Ook ontdekken ze 

dat er in de afgelopen 140 jaar veel is veranderd. 

Voorstelling:" " " Hallo wereld in 80 dagen 

Gebaseerd op boek"" De reis om de wereld in 80 dagen van Jules Verne 

Datum:" " " zondag 26 mei 2013 

Tijd:" " " " 15.00 - 16.00 uur 

Kassa open:" " " 14.30 uur 

Adres:" " " In bos nabij Heidelaan 14 in Eemnes 

Entree:" " " 6,-- euro 

Reserveren:" " " Niet nodig 

Meer info:" " " Goois Openluchttheater 



Gedeelte uit !De reis om de wereld in 80 dagen van Geronimo Stilton. 

Passepartout werkt in Japans circus als acrobaat. 

De Engelsman Phileas Fogg maakt een reis om de wereld met treinen en met 

schepen. Dat probeert hij te doen in 80 dagen. Als hem dat lukt, wint hij een 

weddenschap die hij in Londen heeft afgesloten. Zijn knecht Passepartout begeleidt 

hem op de reis. Ze zijn vertrokken uit Engeland en hebben inmiddels gereisd via 

Frankrijk, Italië, Egypte, India, Singapore en China. Vanaf India reisde de Indiase 

prinses Aouda met hen mee. in China raakte Passepartout zijn meester kwijt omdat 

hun schip, de Carnatic, vanuit China naar Japan eerder vertrok. Phileas Fogg en 

Aouda misten de boot. 

De ochtend van 13 november bereikte de Carnatic de Japanse haven van Yokahoma. De 

volgende dag zouden Phileas Fogg en Aouda in dezelfde haven aankomen met het schip 

General Grant. Passepartout ging verzadigd en uitgerust van boord. Maar nu begonnen 

de echte problemen. Tijdens de reis had hij voor vier gegeten, maar nu moest hij snel een 

oplossing vinden voor de puinhoop waarin hij was terechtgekomen. 

Hij stopte in het midden van de massa passagiers die van de loopbrug naar beneden 

kwamen en keek om zich heen. 'Goed. Wat zou een Franse butler in Japan kunnen doen?' 

zei hij tegen zichzelf. Na verschillende mogelijkheden, waaronder straatzanger worden, 

afgekeurd te hebben, besloot hij zijn pak in te wisselen voor een minder duur exemplaar. 

Door die wissel zou hij zeker wat centen overhouden voor het middagmaal. Wat verder 

zag hij een winkeltje dat geschikt leek. Even later kwam hij weer buiten in een oud Japans 

gewaad en met een beetje geld in zijn zak. Passepartout begaf zich naar een klein 

restaurant. Daar liet hij het middagmaal serveren. 

Na enkele uren begon de honger echter opnieuw te knagen en had Passepartout geen 

geld en ook geen ideeën meer. De enige mogelijke oplossing was Japan zo snel mogelijk 

verlaten en met de boot naar Amerika vertrekken. 'Oké ... Maar waar vind ik het geld om 

een ticket te kopen?' dacht hij, terwijl hij moedeloos in de straten van Yokohama 

rondzwierf. Plotseling zag hij iets dat zijn aandacht trok. Op de gevel van een huis hing 

een affiche met de tekst: 

"Groot Acrobatengezelschap van Mr. Batulcar. Laatste voorstelling voor het tournee door 

de Verenigde Staten. Uitzonderlijk optreden van de Langsnuiten! Mis het niet." 

'Tournee door de Verenigde Staten?! las hij hardop, met glinsterende ogen. Dat is de 

oplossing voor mijn problemen! Toen hij voor een enorme tent met gekleurde spandoeken 

en afbeeldingen stond, zag hij dat hij op de juiste plaats was. Een soort reus met lange 

snorharen in Japanse kledij kwam nors op hem af. Het was de eigenaar van het circus, 

meneer Batulcar in eigen persoon. 

Passepartout schraapte al zijn moed bij elkaar en vroeg: 'Hebt u toevallig een butler 

nodig?' 

'Ik heb er al twee die gratis werken en nooit klagen!' antwoordde Batulcar grof. 

Passepartout was echter niet van plan zich gewonnen te geven. 



'Ik kan koorddansen en zingen met het hoofd omlaag terwijl ik een tol op mijn poot laat 

draaien.' 

'Mmm ... En bent u ook stevig?' vroeg hij. 'Zo stevig als een huis meneer! antwooordde 

Passepartout meteen. 'Zo sterk als een beer! Vooral wanneer mijn maag gevuld is!! 

Batecular vond het antwoord wel amusant: 'U hebt mij overtuigd, jongemuis: u bent 

aangenomen!' Voordat hij wegging, draaide hij zich om en zei nog: 'Begin vandaag nog 

met de voorbereidingen! Morgen volgt uw test bij het nummer van de Langsnuiten!' 

Het optreden van de Langsnuiten was de hoofdattractie van het circus. Deze acrobaten 

traden op met kleine witte vleugeltjes op de rug en een masker met een lange snuit. De 

snuiten, gemaakt uit bamboestengels, dienden om fantastische manoeuvres uit te voeren 

en vooral voor het bekende nummer van de piramiden. 

Een eerste groep acrobaten ging op de grond liggen met de snuit in de lucht. Op dat 

moment klom de tweede groep op hun snuit en bleef op de snuiten in evenwicht staan. 

Daarna klom een derde "laag" acrobaten op de snuiten van de tweede enzovoort. Aan het 

einde vormden ze een piramide die evenwichtig op de snuiten was opgebouwd. Zoals we 

weten was Passepartout erg sterk en werd daarom uitgekozen om een acrobaat van de 

eerste rij te zijn, die het gewicht van de volledige piramide moest dragen. 



De volgende avond begon het nummer van de Langsnuiten in absolute stilte. Het publiek 

volgde elke beweging met ingehouden adem. Beetje bij beetje werd de piramide 

opgebouwd en ook Passepartout, die helemaal niet nerveus was, vervulde zijn taak 

uitstekend. Na enkele minuten was de piramide af en het publiek barstte los in een 

daverend applaus. Maar dat was te vroeg gejuicht! De piramide begon steeds sneller te 

slingeren, het evenwicht was zoek en ...KEDENG, 

De acrobaten vielen naar beneden, de ene op de andere. Iemand had onverwacht zijn 

plaats verlaten en zo de ramp veroorzaakt. Het was Passepartout. Ja, inderdaad! Het was 

de schuld van Passepartout. Terwijl hij zich in de ongemakkelijke positie onderaan de 

piramide bevond, was hij erom geslaagd een blik op het publiek te werpen. En wie had hij 

in die massa herkend? Phileas Fogg en prinses Aouda, 

Jullie kunnen zich de emotie en vreugde van Passepartout wel voorstellen! Zonder 

nadenken was hij plotseling opgestaan en op zijn twee vrienden afgelopen. 

'Meneer Fogg! Riep hij, terwijl hij zich een weg baande tussen de toeschouwers. 

'Passepartout, Mijn vriend!' riep Fogg verbaasd uit. Hij liep op de jonge butler af en 

schudde hem de poot. Wat was Passepartout gelukkig! Ook Aouda was erg blij 

Paseepartout terug te zien en ze gaf hem een kus op de wang waarvan hij rood werd tot in 

zijn staart! 

'We kunnen nu beter gaan! besloot Fogg terwijl hij naar de uitgang wees. 'De General 

Grant wacht op ons.' 

De deur werd geblokkeerd door een reus die zich extra breed maakte door met de poten 

in zijn zij te gaan staan. Het was Batulcar en zijn snuit beloofde niet veel goeds. 

'Waar denken jullie naartoe te gaan?' gromde hij. Vervolgens wees hij naar Passepartout 

en voegde eraan toe: 'Die ellendeling heeft het nummer van de Langsnuiten geruïneerd en 

ook mijn reputatie!' 

'Ik ben bereid u te vergoeden,' zei Fogg zonder een spier te vertrekken. En terwijl hij het 

koffertje met geld opende, vroeg hij Mr. Batulcar: 'Hoeveel wilt u?' 

En zo was Fogg nog eens verplicht een heleboel geld neer te tellen door de schuld van 

Passepartout! 

Enkele uren later gingen de drie opnieuw aan boord van de stoomboot General Grant die 

richting San Francisco vertrok. De overtocht over de Stille Oceaan zou 21 dagen duren. 

KLIK HIER VOOR HET GERONIMO-BOEK #DE REIS OM DE WERELD IN 80 DAGEN! 

KLIK HIER VOOR HET GRATS WERKBOEK #HALLO WERELD IN 80 DAGEN! 



KLIK HIER OM MIJ TE VOLGEN OP FACEBOOK 





Een man van tweehonderd pond 

Roept met een toeter aan zijn mond; 

“Treedt binnen! Treed binnen! 

Dan kan het spel beginnen!” 

En Mik en Mak het clownenpaar; 

Dat zit elkander in het haar: 

Zij draaien rond als tollen, 

Terwijl hij ogen rollen.... 

En binnen in de circustent, 

Zien wij een grapjas van een vent; 

Een bord, een appel en een peer; 

die gooit hij op en vangt hij weer. 

Maar opgepast en niet gestoord, 

Daar danst Anila op het koor, 

Zij is het schoonst van allen, 

Als zij maar niet zal vallen ..... 

Bron: Eén emmertje. Boek van Piet Worm uit 1944 



En nu rijdt rustig en bedaard, 

Helena binnen op haar paard. 

Het dier buigt diep voor het publiek 

En trappelt voort op de muziek. 

Maar zwijg en zeg nu even niets! 

Daar rijdt een ventje op zijn fiets: 

Hij houdt - maar zie ik het wel juist? 

Eén van de wielen in zijn vuist. 

Hoe blaast en trommelt het orkest, 

Het is vandaag wel op zijn best, 

Want Hanibal de olifant, 

Staat in nog niet geziene stand. 

Daar komt de directeur al aan. 

Hij vraagt: “Publiek is u voldaan?” 

Ik denk: “Mij ging het veel te vlug; 

Vast kom ik nog eens terug!” 

Bron: Eén emmertje. Boek van Piet Worm uit 1944 


werkbladen thema circus 

Schoolvoorstellingen van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola, www.goochelaar.biz



Circuslied 1: Hé, daar zijn ze 

hé, daar zijn ze 

ja, daar zijn ze 

kijk een door het raam 

met hun wagens 

en kamelen 

wat een karavaan 

ze blijven even in de stad 

ik droom ervan 

om voor een week 

de grote circusbaas te zijn 

van ‘t circus, van ‘t circus 

paarden, clowns, de muzikant 

dikke beer, directeur 

apen en een o -li - fant! 

en dan eind’lijk is ‘t zover 

‘t gordijn gaat nu opzij 

tromgeroffel, lichten aan 

de directeur erbij 

hij kondigt de attracties aan 

en noemt ze echt uniek 

‘t spektakel gaat 

meteen van start 

tot groot plezier 

van het publiek 

in ‘t circus, in ‘t circus 




paarden, clowns en 

drie kamelen en 

een grote beer 

apen zijn aan’t voetbal spelen 

en er volgt nog meer 

op het einde de finale: 

allen zijn ze daar 

ja, idereen komt in de piste 

‘t is gedaan tot volgend jaar! 

in ‘t circus, in ‘t circus 





KLIK HIER VOOR EEN VIDEO MET MUZIEK EN ZANG 


Circuslied 2: Ik hoor toeters, ik hoor bellen 

REFREIN PLOP : 

Ik hoor toeters, ik hoor bellen 

Ik zal jullie wat vertellen 

Daar is het circus 

Ik zie clowns en wilde beesten 

We gaan lachen, we gaan feesten 

Daar is het circus 

Heel het bos staat op zijn kop 

Want het circus is echt top 

Dus kom allemaal maar kijken deze keer 

Ik hoor toeters, ik hoor bellen 

Ik zal jullie wat vertellen 

Ja, het circus is er weer 

PLOP : 

De circusdirecteur die roept "het circus gaat beginnen" 

En niet veel later komen er vier acrobaten binnen 

Ze springen door een hoepel en doen handstand op één hand 

Het zijn de allerbeste acrobaten van het land 

REFREIN ALLEN 

PLOP : 

Daar zijn de kabouterclowns die doen zo'n domme dingen 

En straks komt de muziekkabouter nog een liedje zingen 

Maar eerst is er een dierentemmer met een wit konijn 

Waarom kan het nu toch niet alle dagen circus zijn? 

REFREIN ALLEN 




Circuslied 3: In het circus kun je olifanten zien 

In het circus kun je olifanten zien 

van je tralala, van je hopsasa 

in het circus heb je pret voor tien 

doe de olifant eens na. 

In het circus kun je leeuwen zien 

van je tralala, van je hopsasa 

in het circus heb je pret voor tien 

doe de leeuw eens na. 



Kleur de oneven getallen roze en kleur de even getallen blauw 
























De goocheltoeren van Pietje Bell 

Chris van Abkoude 


Pietje Bell had samen met zijn vriendjes een circusvoorstelling georganiseerd in zijn dorp. 

Daar kwam veel publiek op af en de toeschouwers amuseerden zich kostelijk. Ze genoten 

van de worstelwedstrijd tussen twee kampioenen, de kannibaal die rauw vlees at, de 

grappen van de clowns in de circusarena en tenslotte van de goocheltoeren van Pietje 

Bell. Dat was het hoofdnummer van het programma en tevens het laatste. 

Pietje had op tafel allerlei voorwerpen staan, die hij in de keuken bij elkaar had gezocht. 

Pietje had dikwijls een goocheltoer gezien, maar hij had er nooit goed achter kunnen 

komen hoe die goochelaar die toeren deed. Mij hij dacht dat het hem evengoed zou 

lukken, als hij maar volhield met proberen. 

‘Nou moet je goed kijken wat ik doe’, sprak hij, en hij ging achter het tafeltje staan dat op 

een grote kist stond. ‘Ik ga een taart bakken in een hoed. Maar ik heb geen hoed.’ 

‘Neem mijn pet maar,’ riep een jongen. 

‘Nee, een pet is niet diep genoeg.’ 

‘Neem je eigen hoed dan.’ 

Dan zouden jullie denken dat ik daar al een koek in verstopt had. Nee, ik moet een hoed 

van iemand anders hebben.’ 

Een vader die met zijn twee kinderen naar de voorstelling was komen kijken, was zo 

aardig zijn hoed even aan de jonge goochelaar te lenen. 

‘Er gebeurt toch niets mee, hoop ik?’ vroeg de man. ‘Het is een nieuwe hoed, ik heb hem 

gistermiddag pas gekocht.’ 

‘O nee, ik zal hem weer netjes teruggeven. Nou allemaal opgelet. Ik zet de hoed hier op 

tafel. Nou gaan we deeg maken voor de koek. Eerst een ei in de hoed. Ik breek het 

doormidden en laat het in de hoed lopen.‘ De omstanders gierden, toen het eigeel in de 

hoed droop. De eigenaar van de hoed keek bezorgd. 

‘En nou nemen we een beetje meel en een beetje suiker en doen dat erbij. Ook een beetje 

zout. En nou goed roeren. Klaar. En nou moet de koek gebakken worden. Ik steek een 

kaars aan ..... Houd de hoed boven de vlam en de koek wordt gebakken .......’ 

‘Hé, kijk uit!‘ roep de man. Je brandt een gat in mijn hoed!’ 

‘Hokus ... Pokus ...Een ... twee ... drie ... en daar komt de koek!!!’ riep Pietje uit. 

Maar helaas, wat hij de goochelaar vroeger had zien doen, gebeurde nu niet. Het mengsel 

van ei en meel en zout bleef een kleverige klonterige massa en wat er ook uit de hoed 

tevoorschijn kwam, géén koek. 

Op dat moment begon iedereen te lachen. Alleen de man van de hoed lachte niet, want 

toen Pietje hem het hoofddeksel teruggaf, was er een lelijk gat ingebrand en van binnen 

was hij helemaal besmeurd met ei. 



Pietje zei toen dat hij de andere goocheltoeren bij de volgende voorstelling zou vertonen 

en de menigte verliet het circusterrein, nog vrolijk lachend om de dwaasheden die ze 

hadden gezien. 

Maar de vader van de twee kinderen ging naar Pietjes vader en die moest de man geld 

geven zodat hij een nieuwe hoed kon kopen. 


Werkblad Pietje Bell 

De goocheltoer van het bakken van een koekjes in een hoed. 

De goocheltruc van Pietje Bell mislukte omdat hij het geheim van de goochelaar die hij vroeger 

gezien had niet kende. Dit werkblad leert je hoe je de truc zelf met succes kunt vertonen. 

Benodigdheden: een papieren zak met bloem, ongeveer vijf koekjes, een speld, een ei, een mok, 

witte klei, een goedkope lepel, een hoed (mag geleend zijn ), een servetje, een toverstok en een 

bord of schaal. 

Principe. Het publiek denkt dat er allerlei ingrediënten in de hoed gaan, maar dat lijkt maar zo. 

Alleen de koekjes worden (op een geheime manier) in de hoed gedaan. 

Voorbereiding: Open de papieren zak met bloem. Doe alle bloem in een bus voor later gebruik, 

maar laat er nog een heel klein beetje meel in zitten (tijdens de truc zie je dan wat meel stuiven, 

waardoor het lijkt alsof er heel veel meel in de hoed gaat). 

Prik met de speld aan de uiteinden van het ei een gaatje en blaas het ei uit in een de mok zodat je 

alleen de hele schaal van het ei overhoudt (het eiwit en de dooier die je hebt uitgeblazen kun je 

nog gebruiken om bijvoorbeeld een ei te bakken voor jezelf). 

Doe een stuk witte klei in de lepel en boetseer dat zo dat het lijkt of er op de lepel een bergje meel 

ligt. Druk de klei goed vast op de lepel en doe dan wat meel op de witte klei om alles echt te laten 

lijken. Doe deze geprepareerde lepel in de mok. 

Vertoning 


Leen een hoed en zet deze omgekeerd op je goocheltafel. Zeg dat je koekjes gaat bakken in de 

hoed. Neem het (uitgeblazen) ei, sla het op de rand van de mok kapot, breng het met beide 

handen in de hoed en trek het ei in de hoed in twee stukken. Nu haal je de twee eierschalen uit de 

hoed en legt deze op het papieren servetje. Veeg ook even je vingers af aan het servetje om de 

indruk te wekken dat je rauw ei aan de vinger hebt zitten. Het publiek denkt nu dat je het eiwit en 

de dooier van het ei in de hoed hebt gedaan, maar dat is natuurlijk niet zo. Er zit nog niets in de 

hoed. 

Zeg dan dat je meel nodig hebt. Neem de lepel uit de mok, maar wel zodanig dat het publiek 

alleen de zilverkleurige bolle kant kan zien en niet de klei. Doe de lepel verticaal in de zak en haal 

deze er horizontaal uit, zodat het lijkt of je een lepel bloem hebt. Doe die bloem zogenaamd in de 

hoed en haal de lepel er weer uit met de zilverkleurige bolle kant naar het publiek. Doe dit nog een 

paar keer zodat het publiek denkt dat er ook een aantal lepels bloem in de hoed zit. Zet de lepel 

terug in de mok en zeg dat je nog meer bloem nodig hebt. Pak de meelzak op en schud de inhoud 

in de hoed. Houd de opening van de zak naar je toegekeerd en binnen de hoed, zodat niemand 

ziet wat er uit komt. Dan schud je de zak bij het optillen zodat de paar snufjes bloem 

ronddwarrelen. Nu zitten de koekjes in de hoed, maar het publiek denkt nog steeds dat er een ei 

en meel in zit. 

Vervolgens kun je zeggen: ‘Dat ziet er maar als een vieze smeerboel uit. Daarom gebruik ik ook 

nooit mijn eigen hoed. Ik hoop dat alles goed gaat. Het is de eerste keer dat ik dit probeer.’ 

Nu kun je met je toverstaf boven de hoed zwaaien en enkele toverspreuken spreken. Doe dan een 

stap naar voren, pak de hoed op met je ene hand en een bord of schaal met je andere. Draai dan 

de hoed langzaam om zodat de koekjes op het bord of de schaal komen. Geef de hoed terug aan 

de eigenaar en presenteer de koekjes aan je publiek. Veel succes. 

Wil je meer goocheltrucs leren? Surf dan naar www.leergoochelen.com 


De goochelaar (illusionist) uit het circus heeft 

_ kisten doorgezaagd (vul het aantal kisten in). 

In de kisten zitten (vul de ontbrekende letters in): 

_low_ 

d_m_ 

_eeu_ 

a_tronau_ 

_ow_oy 


Er zijn nu _ halve kisten (vul aantal in). 

Breng de juiste helften weer bij elkaar door 

de punten te verbinden. 


De oplossing van de rebus luidt: 


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 





Help de clown de weg te vinden door het doolhof naar het circus. 

De zin die je dan kunt lezen luidt: 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 



























op!school 

wERKBOEK 

Aarnoud Agricola, goochelaar voor basisscholen, schoolvoorstellingen met goochelen en buikspreken 

KLIK HIER OM DEZE CIRCUS-PUZZEL TE BESTELLEN

Circus werkboek - Webs

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?