IRRIGATIE UIT EEN MOERAS Een hydrologische studie van de ...

Waraukreek in het zuiden (appendix B). Hier tussenin liggen een aantal kleinere kreken
- onder andere de Oemankreek -, die de oever van de Maratakkarivier en de direct daar-
achter liggende strook ontwateren. In paragraaf 5.2.3.1 wordt ingegaan op de afvoer van
deze kreken.
De samenstelling van de watermonsters, die in dit gebied zijn verzameld worden in
tabel 7 weergegeven. De lage pH van het water uit de Waraukreek gelijkt op die van het
Zanderijgebied. Het zou kunnen zijn dat de Waraukreek veel water uit het Zanderij gebied
afvoert, waardoor de oostelijke kom weinig water uit dit gebied ontvangt (appendix C).
De samenstelling van het water in de oostelijke kom gelijkt meer op die van de Maratakka-
kreek. De oostelijke kom wordt in die situatie voornamelijk gevuld met water dat van het
schollengebied afstroomt en met de directe neerslag.
4.2.2.7 Het gedeelte met onregelmatig reliëf
Naast deze twee grote met veen gevulde kommen in het schollenlandschap is er een ge-
deelte met minder uitgesproken reliëf. De erosiegeulen zijn hier voor een deel opgevuld
met jongere Marakleien; voor een deel zijn ze niet opgevuld. Om een indruk te krijgen
van het functioneren van dit gebied is langs de Maratakkarivier, bij de monding van de
Oemankreek, een proefgebiedje onderzocht (Bakker, 1976).
Het gebiedje (appendix A en fig. 25) bestond uit een kom van circa 180 ha, omsloten
door schollen. Met een korte ondiepe kreek was de kom verbonden met de Maratakka
(Oemankreek). De kreek liep door tot in de kom. Naburige kleine kommen stonden door
middel van laagten tussen de schollen in verbinding met de grote kom. Deze laagten
hadden het karakter van een brede overlaat. De hoogwatermerken op de boomstammen in een
gebied met verschillende kommen kunnen verschillende hoogten hebben. Blijkbaar liggen
de 'overlaten' tussen de kommen op verschillende niveaus. De klei van de schollen heeft
een zeer geringe infiltratiecapaciteit (tabel 8). Bij neerslag komt dan al een groot
gedeelte tot oppervlakkige afvoer.
Langs de flanken van de schollen werd in veel gevallen een microreliëf aangetroffen
dat bekend staat als Cowfoetoes. Dit microreliëf komt algemeen voor op drasse plaatsen
en ontstaat door activiteit van bodemorganismen. Van boven gezien maakt het de indruk
van een labyrint. De hoogteverschillen kunnen een halve meter bedragen; het is een moei-
lijk begaanbaar terrein. De afvoer uit het gebiedje naar de Maratakkarivier is in
paragraaf 5.2.3.2 nader beschreven.
Wanneer in dit gedeelte van het schollengebied de neerslagintensiteit groter is dan
de infiltratie, stroomt er water van de schol af naar de kommen. De verhouding droog/nat
bepaalt de hoeveelheid water die de kom opvult en de snelheid waarmee het peil stijgt.
Bij een peil waarbij lage gedeelten onderlopen, kan waterverplaatsing naar naburige
kommen optreden. De afvoer uit een gebied wordt tenslotte bepaald door een drempelhoogte
waarboven het water via een kreek naar de aangrenzende rivier kan stromen. In deze
situatie is het bijzonder moeilijk een neerslag-afvoerrelatie op te stellen zonder over
uitgebreide topografische gegevens te beschikken. Afhankelijk van de berging in een groot
aantal kommen kan eenzelfde neerslag verschillende afvoeren tot gevolg hebben.
De vegetatieverschillen, zoals die uit luchtfoto's waarneembaar zijn, geven een ge-
39