IRRIGATIE UIT EEN MOERAS Een hydrologische studie van de ...

vergetelheid.
Op de gerezen problemen kon veelal geen uitputtend antwoord worden gegeven. Er moest
gezocht worden naar een benadering, waarmee de verschillende factoren van het hydrologisch
proces konden worden geïntegreerd tot een model, dat gebruikt zou kunnen worden om con-
crete vragen, zoals de punten 3 en 4 van de doelstellingen, op te lossen.
Het predicaat moeilijk toegankelijk moet echter bewaard blijven voor het gebied zelf.
Het terrein staat het grootste gedeelte van het jaar voor meer dan de helft onder water.
Het is begroeid met haast ondoordringbare moerasbossen en meer dan manshoge grassen. De
terreinverkenningen, die de noodzakelijk aanvullende gegevens moesten opleveren, verliepen
alleen gemakkelijk vanuit de lucht. Ze leverden dan echter alleen de 'grote lijnen'
op.
Per korjaal met buitenboordmotor konden de aangrenzende rivieren worden bevaren. Zo
werden de grenzen van het gebied verkend en konden daarlangs instrumenten worden opgesteld.
Iedere maand werden over deze rivieren tochten van 100 km heen en 100 km terug gemaakt
tot aan de zuidelijke grens van het gebied.
Met een zwampvoertuig (air boat) uit Florida konden aanvankelijk vrij veel gegevens
worden verzameld in het met gras begroeide noordelijk gedeelte. Helaas maakten tropische
hitte en vocht het mechanisme kwetsbaar, waardoor tochten een riskante onderneming werden.
Met een plastic kano en veel spierkracht kon hier het meetnet op een wat bescheidener
basis in stand worden gehouden. Hydrologische 'knooppunten' werden, voor zover mogelijk,
enkele malen opgezocht door middel 'van meerdaagse expedities.
Bij deze expedities waren Indianen, die in het gebied woonden, behulpzaam als gids
en als dragers. Na enige tijd gelukte het om voor dit werk geschikte medewerkers te vinden,
die bekwaam konden aflezen en meten, technisch improviseren en over doorzettingsvermogen
beschikten zonder roekeloos te worden. Door bovengenoemde omstandigheden moest
het onderzoek breed worden aangepakt en werden alle meetmethoden, die maar enigszins
perspectief boden en binnen de mogelijkheden lagen, geprobeerd.
Om de in paragraaf 1.2 vermelde doelstellingen te realiseren zijn zo concreet moge-
lijke vragen gesteld, waarna aansluitend methoden voor de beantwoording ervan zijn ge-
vonden.
Vraag 1. Hoe is de waterbeweging in het Nannistroomgebied?
Methode:
- Interpretatie van geologische, bodemkundige en topografische gegevens uit kaarten en
rapporten ;
- luchtfoto-interpretatie van de vegetatie;
- begrenzing van het onderzoekingsgebied;
- indeling in deelgebieden met overeenkomstige hydrologische kenmerken;
- veldexpedities naar bereikbare belangrijke 'knooppunten' tussen de deelgebieden;
- op knooppunten met voldoende open water, die niet binnen het bereik lagen van een
expeditie, werd vanuit de lucht een onschadelijke kleurstof afgeworpen, waarvan de ver-
plaatsing een tijd lang kon worden gevolgd;
- vergelijking van de watersamenstelling van monsters die op zo veel mogelijk plaatsen in
het onderzoekingsgebied waren verzameld.
Vraag 2. Hoeveel water is in het hydrologische proces betrokken?
Methode:
- Opzetten van een meetnet waarin regelmatig werden gemeten:
. meteorologische gegevens waaruit neerslag en verdamping konden worden bepaald;
afvoergegevens langs de grenzen van het gebied;
. peilgegevens;
- voor de bepaling van de samenhang tussen deze kwantitatieve gegevens werden in proef-