IRRIGATIE UIT EEN MOERAS Een hydrologische studie van de ...

Naar minerale rijkdom kan verder onderscheid gemaakt worden tussen mineraalrijk
(eutroof) en mineraalarm (oligotroof) water; daartussen spreekt men van mesotroof. Uit-
gaande van deze indeling van moerasgebieden zijn van de Nannizwamp en van het zuidelijk
deel van het onderzoekingsgebied de volgende kenmerken te onderscheiden:
- Geomorfologisch: Nannizwamp: stagnatie van de afvoer door uitbouw van de kust door
mariene afzettingen; komvorming door klink tussen oeverwallen en strandwallen. Zuidelijk
gedeelte van de zwamp: onthoofding en verlanding van Nannikreek en Camisakreek en daar-
door stagnatie van de afvoer. Ontstaansperiode Holoceen.
- Hydrologisch: Nannizwamp: voeding voornamelijk uit de neerslag die in.het gebied zelf
valt. Zuidelijk gebied: naast de neerslag op de zwamp een grondwaterbijdrage uit het
Zanderij gebied.
- Opvulling van het gebied vindt alleen plaats door veenvorming. In het Nannigebied
wordt de veenvorming regelmatig teniet gedaan door oxydatie en zwampbranden die bij lage
peilen kunnen voorkomen. In het zuidelijk gedeelte heeft het veen plaatselijk een dikte
verkregen van 4 - 5 m.
- Limnologisch: Nannizwamp: bijna overal moerasachtig, op enkele plaatsen een 'pond 1 -
situatie. Hier komen drijvende grasmatten voor. In het zuidelijk gebied zijn enkele
meertjes in het veen open gebleven. Dit gedeelte heeft door haar lage pH (3,5 - 4,5) en
lage minerale rijkdom een oligotroof karakter. De Nannizwamp is iets rijker en zou als
mesotroof gekarakteriseerd kunnen worden.
Uit de publikatie van Pons (1966) kan geconcludeerd worden, dat de kenmerken van het
beschreven Nannistroomgebied voor grote gedeelten van het Guyaanse kustgebied gelden. De
totale oppervlakte van dit gebied bedraagt circa 30 miljoen ha. Ook van enkele andere
moerasgebieden in dezelfde klimaatzone {Af-zone) zijn beschrijvingen bekend; deze zijn
samengevat in tabel 1. Enkele van deze gebieden vertonen overeenkomsten met de Nannizwamp
en worden daarom iets uitvoeriger besproken.
Dè Rawa Pening, een zwampgebied in Centraal-Java, is door Polak (1951) beschreven.
C HiJTvermeldt dat dit zwampgebied, evenals de Nannizwamp, is opgestuwd ten behoeve van de
^-ïrrigatiewatervoorziening. De Rawa Pening is gelegen op een hoogte van cira 450 m boven
zeeniveau. Vermoedelijk is de oorspronkelijke zwamp ontstaan, doordat na een vulcanische
uitbarsting een gedeelte van het dal is afgesloten. In dit afgesloten dal ontwikkelde
zich veen met een dikte van 2 - 6 m.
De afdamming, die in 1916 gereed kwam, deed het peil opnieuw met circa 2 m stijgen.
Door het gebruik van water voor de landbouw raakt de zwamp soms leeg; het peil fluc-
tueert zodoende ook met 2 m. De aanvoer van water geschiedt voornamelijk uit de achter-
liggende heuvels. Het slib dat door de kreken wordt aangevoerd, vult geleidelijk de
zwamp op. Daarnaast vindt veenvorming plaats door het afsterven van uitgestrekte drijvende
grasmatten, die grotendeels bestaan uit grassen, zeggen en waterhyacinten. Van eventuele
wortelverbinding met de moerasbodem wordt geen melding gemaakt. Tussen de grasmatten
worden waterwegen open gehouden.
Op de grasmatten worden door de bewoners in vele gevallen drijvende sawahs aangelegd.
Men kan stellen, dat van de nood, het verlies van water door verdamping, een deugd ge-
maakt wordt door de verdamping te laten geschieden via het cultuurgewas rijst.
Het water dat in de zwamp wordt aangevoerd, heeft een hoge pH (7 - 8) en is rijk aan