IRRIGATIE UIT EEN MOERAS Een hydrologische studie van de ...

Fig. 48.
mm
200
Waterbeheersing op een rijstperceel (Scheltema, 1974).
-9 20 40
II
0)
60
III J
80 90 100 120 140
dagen na inzaai
ai o> »•
Figure 48. Water management in a rice field (Scheltema, 1974).
9.3 CULTUURSCHEMA, WATERBEHOEFTE
In de grootlandbouw worden grondbewerking, inzaai en gewasverpleging volgens een
strak cultuurschema uitgevoerd. De hierbij benodigde waterhoeveelheid is voor rassen
met een groeiduur van 150 en 110 dagen berekend (Elbers, 1967; Kamerling, 1967;
Kamerling, Lenselink & Van der Weert, 1974).
Het moment van inzaaien wordt vastgesteld met de overweging dat de oogst in een droge
periode moet plaatsvinden en de spreiding van de inzaai 45 dagen is. Hiertoe zijn de
neerslagen van het station Nieuw-Nickerie over de periode van 30 jaar bewerkt; de
droogste perioden werden buiten beschouwing gelaten. Voor de berekening van de water-
behoefte wordt rekening gehouden met de neerslag, de verdamping en een bepaald lek naar
de loosleidingen. De resultaten van deze berekeningen zijn weergegeven in figuur 49.
9.4 WATERGEBRUIK VAN DE GROOTLANDBOUW
In figuur 50 is van het grootlandbouwbedrijf in Wageningen het watergebruik in de
jaren 1963, 1964, 1967 en 1968 weergegeven. In deze periode overheersten de rassen met
een 150-daagse groeiduur (Scheltema, 1969). Deze waarden moeten daarom vergeleken worden
met de door Kamerling voor de lange groeiers berekende waterbehoefte.
Vooral in de periode van het hoofdgewas (mei-september) blijken er aanzienlijke ver-
schillen te zijn in piekbehoefte, totaal gebruik en moment van watergebruik. Voor het
tussengewas (november-maart) zijn de overeenkomsten beter, al is het berekende gebruik te
laag (zie ook tabel 23 in par. 9.5).
Voor het tussengewas komen de momenten van inzaai redelijk overeen; voor het hoofdgewas
treden grote verschillen in zaaidatum op. Het watergebruik bij de grondbewerking'
hangt sterk af van de uitdroging van de toplaag na de laatste oogst. De grondbewerking en
inzaai van het hoofdgewas in 1964 is uitgesteld door gebrek aan aanyoer van de Nickerierivier.
De groeiduur liep daardoor uit in de grote tijd, waarbij veel water nodig bleek
te zijn. Wanneer in de toekomst het debiet in de Nickerierivier gereguleerd is, mag verondersteld
worden dat het moment van inzaai van jaar tot jaar nog maar weinig zal verschuiven
zolang men met dezelfde rassen blijft werken. Hoogstens kan ten behoeve van
droge grondbewerking de inzaai twee of drie weken worden uitgesteld. Het totaal watergebruik
kan door betere perceelsrichting en betere dammen tussen irrigatie- en loosleidingen
worden beperkt (Scheltema, 1969; Blokland, 1975).
114