IRRIGATIE UIT EEN MOERAS Een hydrologische studie van de ...

Op de plaats waar de afdamming is gebouwd wordt zand in de bodem gevonden; een aan-
wijzing voor een oude strand- of oeverwal. Uit luchtfoto's blijkt dat de kreek hier
vroeger breder is geweest als gevolg van deze ondiepte. Bovenstrooms van de huidige af-
damming wordt de kreek nog over een lengte van ongeveer 4 km begeleid door oeverwallen.
Deze moeten eveneens zijn ontstaan door aanvoer van slib uit het Corantijnestuarium.
In de ontstaansperiode van de jonge kustvlakte moet de kreek een groter debiet gehad
hebben, getuige de grote diepte in het traject tussen de afdamming en de ritsen. Door
gedeeltelijke rivieronthoofding en opstuwing van de kreek zijn het afvoervolume en de
stroomsnelheid sterk verminderd (zie ook hoofdstuk 4). Deze situatie heeft tevens tot
gevolg gehad, dat de kreek geleidelijk is gaan dichtgroeien.
De gemeten peilverschillen langs de kreek zijn voor hoog, laag en gemiddeld peil in
het lengteprofiel (fig. 41) weergegeven. Uit deze figuur blijkt duidelijk dat bij lage
peilen het verhang over de eerste 4 km bovenstrooms van de afdamming groot is.
Daarna neemt het geleidelijk af. Dit effect moet toegeschreven worden aan de opstuwing
die veroorzaakt wordt door grasmatten in het ondiepe gedeelte van de kreek. Wanneer
door peildaling deze matten op de kreekbodem komen te liggen, veroorzaken zij opstuwing.
Zakt het water beneden de hoogte van de oeverwallen van de kreek dan wordt deze op-
stuwing nog groter.
Is bij de afdamming het peil boven NP + 10,00 m dan treedt een geringer verhang op,
terwijl bij hoge peilen de waterspiegel bijna vlak is. Dit wordt veroorzaakt door een
combinatie van een kleinere stromingsweerstand, een groter nat profiel van de kreek •en
stroming door de zwamp. Wordt voor dit traject een ruwheidsfactor van Manning berekend
(K ), dan blijkt K te variëren van 7 m s bij lage peilen tot 20 m s bij hoog
peil.
Ongeveer 4 km voor de afdamming is loodrecht op de Nannikreek een raai uitgezet,
waarin drie peilschrijvers op een onderlinge afstand van ongeveer 500 meter waren ge-
plaatst. De opzet was om langs deze raai het ontstaan van een peilverloop naar de kreek
toe te volgen bij verschillende maten van wateronttrekking. Gedurende het eerste halfjaar
van het onderzoek, toen de zwamppeilen hoog waren, bleek er tussen de punten geen meet-
baar peilverschil te ontstaan.
Bij laag peil komen in dit gedeelte van de kreek oeverwallen boven water, die de
toestroming van de zwamp naar de kreek belemmeren. Toestroming naar de kreek is in die
situatie geconcentreerd op die plaatsen waar de oeverwallen zijn onderbroken.
Door de brede en onduidelijke kreekbedding was het niet mogelijk om het debiet van
de Nannikreek voor de afdamming te meten. De afvoer kon alleen geschat worden uit de in
de excavatieleidingen en in het kunstwerk gemeten debieten. Bij de Kaaimankreek zijn wel
debietmetingen uitgevoerd. Door de zich steeds verplaatsende grasmatten zijn de metingen
echter niet erg betrouwbaar. Er blijkt weinig verband te bestaan tussen het debiet bij
de afdamming en dat bij de Kaaimankreek.
Bij de tochten over de Nannikreek zijn ook watermonsters genomen (tabel 20).
Het blijkt dat van het zuiden naar het noorden de pH iets toeneemt en het gehalte aan
mineralen weinig verandert.
103