1996 BRABANTS HEEM JAARGANG 48 - Hops

IN MEMORIAM
Li Miep Mandos-van de Pol
il december 1915 - 30 januari 1996
Op 30 januari 1996 overleed in haar
woonhuis aan de Willibrorduslaan
te Waalre Miep Mandos-van de Pol,
houdster van de bronzen legpenning
van de stichting Brabants Heem.
Hoewel afkomstig uit het land van
Maas en Waal was zij geaard in het
Brabantse. Aanvankelijk haar man
Hein Mandos steunend in diens
werk als neerlandicus en in zijn hobby's
rond de heemkunde verzorgde
ze jarenlang met Nettie Frankenvan
der Sterren de technische kanten
van het tijdschrift Brabants
Heem, een gastvrij huis biedend te
Eindhoven en later te Waalre. Hier
was ze haar man ook behulpzaam
met de groeiende collecties spreekwoorden
en volkskunde. Toen Hein
Mandos na het afscheid van Brabants
Heem in 1975 de tijd niet
gegeven werd die immense verzamelingen
uit te werken, nam Miep - na
eerst haar man tijdens zijn lange
ziekte verpleegd te hebben - na diens
dood in 1978 de draad daarvan
opnieuw op. Met niet aflatende volhoudendheid
klampte ze ieder aan
die haar dienstbaar zou kunnen zijn
dit nieuwe levensdoel te verwezenlijken.
Hooggeleerden, vooral uit het
Nijmeegse, vormden een redactieraad
en zetten haar koers mee uit.
Een Hein Mandos-stichting werd in
het leven geroepen voor de voortgang:
de secretaris van het Noordbrabants
Genootschap, enkelen vanuit
de stichting Brabants Heem, een
nagenoeg afgestudeerde op spreekwoorden
en een computerdeskundige,
die mevrouw Mandos de weg op
het nieuwe medium leerde, maakten
deel uit van deze stichting. Zo ontstond
in 1988 De Brabantse Spreekwoorden.
Na drie drukken verscheen
in 1992 een aanzienlijk aangevulde
vierde druk. Door toedoen van de
rubriek 'Bij wijze van spreke gesproken'
op Omroep Brabant was namelijk
het materiaal overvloedig blijven
binnenstromen. De spreekwoorden
waren echter slechts een klein deel
van de geweldige documentatie die
in huize Mandos te Waalre verzameld
was en in het spreekwoordenboek
'aan de Brabanders werd teruggegeven',
zoals Miep dat uitdrukte.
Ook het volkskundige deel van de
collectie wachtte op bewerking. Er
werd gestart met de voorbereiding
van een tweede boek met als thema
de in Brabant levende en geleefd
hebbende tradities rond de jaarfeesten.
De bewerking van het materiaal
van Sint Maarten tot Sinterklaas was
net aan de computer toevertrouwd,
toen op 5 december, vlak voor haar
tachtigste verjaardag, de dokters
Miep Mandos velden met de mededeling
van een onomkeerbaar ziekteproces
dat haar vanaf dat moment
alles uit de handen sloeg. De collecties
van Hein en Miep Mandos TM\len
een plaats krijgen in het Rijksarchief
in Noord-Brabant te 's-Hertogenbosch
en hopelijk kan zo het
laatst aangevangen werk nog eens
door andere even volhoudenden voltooid
worden.
Wim de Bakker C
L! Wiro Heesters
24 september 1914 - 13 maart 1996
Op 13 maart 1996 overleed pater
Wiro Heesters, een nijver onderzoeker
van het Brabantse verleden.
Pater Wiro werd in 1914 geboren te
Haaren. Sinds zijn priesterwijding in
1941 woonde en werkte hij als leraar
te Sint-Oedenrode, de plaats waar
hij zich zo mee identificeerde. Hij
stond daar bekend om zijn buitengewone
kennis van de natuur, als
bekwaam fotograaf en als musicus.
BRABANTS gO ; HEEM
Zijn grootste bekendheid genoot hij
echter als archeoloog. Hij begon
met zijn archeologische belangstelling
in september 1961 als ontdekker
van steentijd-nederzettingen op
bouwrijp gemaakte terreinen te
Nijnsel. Sindsdien verrichtte hij daar
en elders te Sint-Oedenrode tot in
1975 allerlei noodopgravingen op
nieuwbouwlokaties, niet alleen van
terreinen uit de steentijd, maar ook
uit de brons- en ijzertijd en uit de
middeleeuwen. Vele van zijn vondsten
zijn tentoongesteld in het in
1976 geopende museum in het
St.-Paulus Gasthuis te Sint-Oedenrode.
Ook leidde hij in 1968 een
opgraving te Milheeze. In 1976 verrichtte
hij bovendien een opgraving
in de bouwput van het 'plan Gertru'
te 's-Hertogenbosch, waarmee in feite
de basis werd gelegd voor het huidige
archeologische onderzoek in die
stad. Hij publiceerde veel over zijn
onderzoekingen, vooral in Heemschild,
het periodiek van de heemkundekririg
van Sint-Oedenrode,
maar in de jaren 1964-1983 ook in
Brabants Heem. Ook was hij gedurende
negen jaargangen (1975-1983)
redacteur van Brabants Heem.
Hij schreef bovendien boeken over
de archeologie en geschiedenis van
Sint-Oedenrode (1972,1981),
Schijndel (1984) en Liempde (1987).
Pater Wiro was een bescheiden persoonlijkheid,
maar door al zijn activiteiten
heeft hij zichzelf onvergetelijk
gemaakt.
Nico Arts U