Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

wijzen erop dat de gedichten bedoeld waren voor ruime verspreiding (De Kruif e.a. 2006:
10).
Alle schrijvers in het convoluut zijn bijzonder oranjegezind. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het
pseudoniem dat een schrijver gebruikt: ‘Philauriacus Trajectinus’, een Latijnse naam die
‘Utrechtse Oranjeliefhebber’ betekent. Ook de inhoud van de werken in het convoluut is
sterk orangistisch gekleurd. Door alle schrijvers wordt Willem IV bezongen als een
bijzonder deugdzaam mens: ‘Wat Vorst klom meer beleefd, en goedig, / Tot den
geringsten Burger af!’ (J. Duncan). Hij wordt geroemd als de ‘Oranje Wonderboom, die
Neêrland kwam verkwikken’ (Philauriacus Trajectinus), als ‘Vreede-Brenger, vol van
Godsvrugt, Deugd en Moedt’ (Jacob-Carel de Huyser). Alle werken hebben een religieus
karakter; de achterblijvende weduwe en kinderen van de stadhouder worden opgeroepen
troost te zoeken bij God, want de prins is bevrijd van ‘’t aards gewemel’ en ‘leeft in der
Heemlen hemel’ waar hij triomfeert, als ‘loon zyns nooit volpreezen deugden / Die steeds
zyn’ Opperheer verheugden’ (J. Houtman).
Onder de auteurs van het werk dat gebundeld is in het convoluut zijn zes vrouwen. Dat is
niet zo verwonderlijk, het aantal vrouwelijke auteurs in de Noordelijke Nederlanden was
immers groot in de achttiende eeuw. Een van de bekendste van deze schrijfsters was
wellicht Lucretia Wilhelmina van Merken (1721-1789). Ook zij schreef een gedicht dat is
opgenomen in het convoluut, als troostzang gericht aan het achterblijvende
stadhoudersgezin. De onbekende Friese Anna Maria de Jong en haar nicht Anna Hemrica
schreven beiden een treurzang, waarin de vrouw en kinderen van de overleden prins veel
aandacht krijgen. De achtergebleven familie krijgt bij de vrouwelijke auteurs
aanmerkelijk meer aandacht dan in gedichten van mannelijke auteurs.
In deze scriptie concentreer ik me op de dichteressen Lucretia Christina van Bochoven en
de zussen Petronella en Maria van Irhoven. Hun namen zijn niet opgenomen in
literatuurgeschiedenissen of in overzichten van schrijvende vrouwen; ze lijken onbekend
en vergeten. Door middel van dit scriptieonderzoek wil ik te weten komen wie zij waren.
Ik onderzoek hun leven en werk aan de hand van diverse, steeds algemener wordende,
vragen: uit wat voor milieu kwamen de schrijfsters? Wat publiceerden ze, wat waren
thema’s in hun werk en hoe werd hun werk gewaardeerd? Waarom kozen ze voor een
bepaalde drukker? Wat was hun positie in het literaire veld van de achttiende eeuw? En
waarom zijn dit relevante vragen?
Met de antwoorden op deze vragen wordt de vroegmoderne vrouwenliteratuur, een groot
terrein dat de afgelopen decennia al een voor een groot deel ontgonnen is, een klein
stukje verder ontsloten.
6