Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

9. Ten slotte
9.1 Conclusie
In de eerste hoofdstukken van deze scriptie heb ik met behulp van archief- en
literatuuronderzoek geprobeerd een beeld te schetsen van het leven en werk van drie
Utrechtse schrijfsters: Lucretia Christina van Bochoven, Petronella van Irhoven en Maria
van Irhoven. Vervolgens heb ik in kaart gebracht wat hun drukkers zoal uitgaven en in
hoeverre het werk van de schrijfsters daarin paste. Hierna heb ik een beeld geschetst
van het politieke en godsdienstige klimaat in Utrecht in de achttiende eeuw, en het
literaire leven van vrouwen. Als laatste heb ik het voorafgaande onderzoek in een breder
kader geplaatst van aandacht voor en onderzoek naar gender in het literaire systeem. In
deze slotbeschouwing wil ik antwoord geven op de vragen die in de inleiding gesteld zijn:
uit wat voor milieu kwamen de schrijfsters? Wat publiceerden ze, wat waren thema’s in
hun werk en hoe werd hun werk gewaardeerd? Waarom kozen ze voor een bepaalde
drukker? Wat was hun positie in het literaire veld van de achttiende eeuw? En waarom
zijn dit relevante vragen?
Lucretia Christina van Bochoven leefde in een welvarend milieu en had waarschijnlijk veel
vrije tijd om te studeren en schrijven, maar toonde zich daar bescheiden onder conform
het heersende bescheidenheidstopos. Haar liefde voor het Oranjehuis gaf stof voor haar
werk, dat een uitgesproken religieus karakter draagt. Van Bochoven lijkt een
voorbeeldige achttiende-eeuwse schrijfster geweest te zijn die met het schrijven van
haar vier lange gedichten een verantwoorde, rolbevestigende ontspanning vond.
De keuze om haar werk uit te geven bij de drukkers Nicolaas van Vucht en Abraham van
Paddenburg lijkt arbitrair te zijn geweest. Weliswaar gaven deze beide drukkers
soortgelijk werk uit, maar datzelfde gold voor verschillende andere Utrechtse drukkers.
Ook Petronella van Irhoven leefde in een welvarend milieu dat voetiaans en orangistisch
gekleurd was. Het achtregelige Grafschrift, dat gepubliceerd werd met een langer gedicht
van haar zus Maria, is haar enige werk.
Dat deze uitgave verzorgd werd door de drukker Jan Hendrik Vonk van Lynden had
waarschijnlijk niet alleen te maken met hun overeenkomstige religieuze en prinsgezinde
overtuiging, maar ook met het gegeven dat Petronella’s vader al eerder zijn preken
uitgaf bij Vonk van Lynden.
Maria van Irhoven kwam uit hetzelfde welvarende, calvinistisch-orangistische milieu als
haar zus Petronella. Haar eerste lange gedicht werd, samen met het gedicht van haar zus
Petronella, uitgegeven bij Vonk van Lynden. Haar tweede werk was een aanbeveling in
37