1972 BRABANTS HEEM JAARGANG 24 (XXIV) - Hops

met zilveren kroontjes"; de zijden gewaden werden geborduurd door
Hildegard Brom-Fischer (Aartsbissch. Musea, Utrecht, Verslag i938-'39,
p. 9-10 met afb.).
Zoals de perkamenten en papieren devotieprentjes, die vanaf het einde
van de i6de eeuw vanuit Antwerpen heel West-Europa overstroomden,
allerlei devotievormen onder het volk propageerden, de rozenkrans, de
verering van de pestheiligen, de veertien noodheiligen, later het H. Hart,
Lourdes, e.d., zo vormen ook de stolpbeelden een zekere weerspiegeling
van de populariteit van bepaalde volksdevoties. Dit aspekt kwam tot uiting
op een tentoonstelling, die Mevr. M. van der Vijver-Mommersteeg
te Hilvarenbeek tijdens de Kerst- en Nieuw j aars week lyji-'jz in haar
zalen heeft gehouden. Behalve haar eigen uitgebreide collectie kastjes en
aangeklede beelden waren hier tevens bijeengebracht diverse kastjes en
stolpen uit de verzameling van Mevr. A. van Dort-van Deursen uit Teteringen,
Mevr. Peeters uit Nijmegen, Mevr. Frankenfort, Dr. Ruhe en
mezelf; uit het heemkunde-museum 't Smiske te Goirle stond er een
fraaie sierstolp met diverse vruchten en bloemen, waarvan een groot deel
was vervaardigd van schelpen. Deze korte tentoonstelling trok ca. duizend
bezoekers (cf. Nieuwsblad van het Zuiden 24 dec. 1971; Eindhovens
Dagblad 29 dec. 1971).
Op deze tentoonstelling waren uiteraard diverse aangeklede Madonnabeelden
te bewonderen. Tot de jongere devotievormen behoorde een
stolpgroep van de H. Familie, drie wassen aangeklede beeldjes (Mevr. Fr.)
en een porseleinen beeldje van O. L. Vrouw van Lourdes, dat in een kartonnen
doosje achter glas was gemonteerd • temidden van kunstbloemen
en vogeltjes en vlinders van papier (Mevr. P.). De devotie tot de H. Jozef
en de H. Antonius van Padua is ook van jongere datum; een met witte
albe en kazuifel aangekleed stolpbeeldje van de H. Antonius (BM 468)
lijkt een kopie naar het levensgrote en op dezelfde wijze aangeklede beeld
in de kerk te Poperinge in België.
Tot de oudere devoties behoort o.a. de verering van het Kindje Jezus
(W.K. in Brabantia 1962, p. 3-13 en Brab. Heem 1971, p. 72). Het aangeklede
beeld van het Kindje Jezus van Praag, dat in 1628 vanuit Spanje
aan Praag werd geschonken, is in vele kopieën in verscheidene landen
van Europa, Azië en Amerika vereerd, o.a. in de kapel van de Zusters
te Steyl en in de kapel van de Zusters van het Kind Jezus te Roermond
(1892); het komt heel vaak op allerlei devotieprentjes voor, zodat het niet
moeilijk was dit Kindje plastisch na te maken en aan te kleden. Op de
tentoonstelling te Hilvarenbeek bevond zich ook een kastje met een houten
beeld van Christus aan de geselkolom (coll. N. N.); het is een kopie naar
de beroemde voorstelling van Christus in de bedevaartskerk Die Wies