SAVING MATERIALS - Igitur - Universiteit Utrecht

ecycling. In deze studie wordt echter met recycling gedoeld op materiaalhergebruik
en niet op verwerking voor energieopwekking.
Zoals hierboven weergegeven kunnen materialen gerecycled worden waarbij primaire
grondstoffen vervangen worden, maar materialen kunnen ook gerecycled worden in
laagwaardigere producten. In deze studie is daarom een onderscheid gemaakt in
hoogwaardige (recycling A) en laagwaardige recycling (recycling B). Men spreekt
over hoogwaardige recycling wanneer er van materialen uit het afval hoogwaardige
producten of grondstoffen worden geproduceerd. De energie en milieuwinst van
recyclen is voor hoogwaardige recycling groter dat voor laagwaardige recycling (bv.
doordat meer primair materiaal vermeden wordt).
Een goed voorbeeld van het verschil tussen hoogwaardige en laagwaardige recycling
is de recycling van kunststoffen, waarbij hoogwaardige recycling primaire
kunststoffen vervangt en laagwaardige recycling niet-kunststof producten/materialen
vervangt, waarbij geen of een veel lagere energie- en CO2-winst behaald wordt. Dit
illustreert het belang om onderscheid te maken tussen verschillende recyclingopties,
omdat niet alle vormen van recycling even gunstig zijn vanuit milieuoogpunt. De
verschillende hoogwaardige en laagwaardige recyclingopties voor de verschillende
materialen die zijn meegenomen in deze studie zijn weergegeven in Appendix A.
Secundaire brandstof
Afval met een hoge calorische waarde kan ingezet worden als secundaire brandstof in
bijvoorbeeld cementovens, hoogovens en elektriciteitscentrales. Inzet van afval in
deze processen vervangt veelal kolen en andere fossiele brandstoffen. De verwachting
is dat in de toekomst de capaciteit voor secundaire brandstoffen uitbreidt van 0,7 naar
2,5 miljoen ton afval per jaar. Deze capaciteit kan echter ook gebruikt worden voor de
inzet van niet-afval biomassa, waardoor het onzeker is of de beschikbare capaciteit
voor de verwerking van afval gebruikt zal worden (Senternovem, 2009a).
Aangenomen is dat wanneer afval wordt ingezet als secundaire brandstof het wordt
ingezet in een cementoven. De fossiele brandstof die op deze manier wordt vervangen
is berekend aan de hand van de calorische waarde van het afval. Voor de vermeden
emissies is gerekend met een gemiddelde emissiefactor van een cementoven in de
EU-27 van 90 kgCO2/GJ. Om afval in een cementoven in te kunnen zetten, moet deze
afvalstroom verkleind worden (tot 30 mm) waardoor het gebruikt kan worden als
substituut voor fossiele brandstoffen. De energieconsumptie van het verkleinen
bedraagt 14,5 kWh/ton. Andere mogelijke processen waar afval ingezet kan worden
als secundaire brandstof, zoals elektriciteitscentrales, zijn niet bekeken.
Nascheiden
Het is mogelijk een deel van het huishoudelijk restafval na te scheiden in
nascheidingsinstallaties. De belangrijkste herbruikbare afvalstromen uit het restafval
zijn papier, kunststoffen en metalen. Nagescheiden papier en kunststof worden
voornamelijk nuttig toegepast als secundaire brandstof. Aangenomen wordt dat in
2008 al het huishoudelijk restafval verbrand werd in één van de AVI’s.
Voor de gegevens over nascheiding is in deze studie gebruik gemaakt van de data die
beschikbaar is van de installatie van VAGRON in Groningen. Uitgegaan wordt van
een elektriciteitsverbruik van 12 kWh/ton gemengd afval. Met nascheiden wordt 70%
van het ferro metaal en 20% van de non-ferro metalen teruggewonnen. Daarnaast
16