SAVING MATERIALS - Igitur - Universiteit Utrecht

ecycled papier als grondstof. Echter, de huidige uitdagingen maken het noodzakelijk
om fundamentele keuzes te maken om het grondstoffenverbruik en het hieraan
gekoppelde energiegebruik en broeikasgasemissies in hoge mate te beperken.
De wereld, en Nederland, staan aan het begin van een transitie naar een duurzaam
productie-, consumptie-, en energiesysteem. De generatie en beheer van afvalstromen
staat hierin centraal om tot een duurzaam grondstoffenbeheer te komen. Dit zou ook
centraal moeten staan in de ontwikkeling van het 2 e Landelijke Afvalbeheer Plan
(LAP2) (VROM, 2009b) dat nu wordt geïmplementeerd voor de periode 2009-2021.
Het LAP2 streeft er naar om:
• het totale afvalaanbod te beperken tot 68 Mt in 2015 (60 Mt in 2006);
• de nuttige toepassing van afvalstoffen te verhogen van 83% in 2006 tot 85% in
2015;
• de nuttige toepassing van huishoudelijk afval te verhogen van 51% in 2006
naar 60% in 2015;
• de nuttige toepassing van bouw en sloopafval ten minste gelijk te houden aan
95% nuttige toepassing als in 2006.
Het LAP2 moet ook een bijdrage leveren aan de reductie van de uitstoot van
broeikasgassen zoals deze zijn vastgelegd in “Schoon en Zuinig”. Het LAP2 denkt dit
te bereiken door in te zetten op recycling, vergisting en verbranding. In de periode tot
2020 moet de basis worden gelegd voor de transitie naar een duurzame economie.
Echter, de doelstellingen van het LAP2 en de huidige praktijk doen dit slechts in
geringe mate.
In deze studie wordt onderzocht in hoeverre beheer van afvalstoffen kan bijdragen aan
de realisering van reducties in afvalvolume en broeikasgasemissies. Deze studie
onderzoekt in welke mate een reductie van energiegebruik en CO2 emissies door
middel van hergebruik in ketenbeheer van geselecteerde afvalstromen (versus
afvalverbranding (met en zonder energieterugwinning)) kan worden bereikt.
Hiervoor wordt een vergelijkende en verkennende (scenario) analyse van
verwerkingsopties voor geselecteerde afvalstromen uitgevoerd. Een model is
ontwikkeld dat de afvalstromen die in Nederland vrijkomen en de verwerking ervan
simuleert. Dit model bouwt op de levenscyclus van de materialen en producten die in
geselecteerde afvalstromen gevonden worden, beginnend bij materiaalproductie en
eindigend bij finale afvalverwerking in de vorm van recycling of verbranding,
inclusief productie, afvalinzameling, transport, scheiding, verwerking, en
verbranding. Dit maakt het mogelijk om op een geïntegreerde wijze de
karakteristieken van recycling en alternatieve afvalverwerking te berekenen. Het is
hierbij van belang de systeemgrenzen juist te kiezen. Recent onderzoek van de
Universiteit Utrecht (Laurijssen et al., 2010) naar de recycling van papier heeft laten
zien dat een verkeerde keuze van systeemgrenzen tot onjuiste conclusies kan leiden
voor de reductie van CO2 emissies. In het dit onderzoek zijn de systeemgrenzen
zorgvuldig en consistent vastgesteld. Dergelijke modellen zijn reeds beschikbaar in
andere landen (o.a. Easewaste in Denemarken; Christensen et al., 2009), maar nog
niet voor Nederland. Het model omvat de drie belangrijkste afvalstromen
(huishoudelijk, grof huishoudelijk, en bouw- en sloopafval). Dit model is een eerste
stap en wordt gebruikt om een aantal alternatieve scenario’s voor het beheer van
afvalstromen te verkennen, en het effect hiervan op de uitstoot van CO2 emissies en
energiegebruik.
8