PDF (Dibbits, H.C. (1998) Vertrouwd bezit. Materiële cultuur in

94
trekken en de verdeling van de slaapplaatsen over het huis bij de bovenlaag
van de Maassluise bevolking. 43 Omdat deze inventaris getaxeerd is, biedt zij
tegelijkertijd een beeld van de waarde en daarmee van de status van de slaapplaatsen.
Het echtpaar Pannevis-Mensert bewoonde met drie kinderen een
hoekhuis aan de noordzijde van de Noordvliet bij de Goudsteen.
In totaal telde het huis tien vertrekken, waarmee het tot de grotere
panden behoorde. Naar alle waarschijnlijkheid hadden alle gezinsleden en
ook het inwonend personeel de beschikking over een eigen bed en een aparte
slaapplaats; in totaal telde de boedel zeven bedden, verspreid over een gelijk
aantal vertrekken. Het voorhuis was in gebruik als winkel in gedestilleerde
dranken en werd niet als slaapvertrek gebruikt. In vrijwel alle andere
vertrekken stond wel een bed en ook op de gang werd een ledikantje aangetroffen
met daarin een kinderbedje, ondanks de aanwezigheid van een aparte
kinderkamer. Het duurste bed met toebehoren, getaxeerd op vijftig gulden,
bevond zich in de bovenachterkamer; hier stond ook een duur ledikant met
een behangsel en twee sitsen gordijnen, ter waarde van 24 gulden. De
verdere inrichting van dit vertrek was echter betrekkelijk eenvoudig. Als
dagelijks woonvertrek fungeerde het ‘pomphuis’. We treffen hier een bedstede
met beddengoed aan met een totale waarde van twintig gulden.
Net als bij de familie Pannevis bevonden in de meeste particuliere huizen
de slaapplaatsen zich verspreid over verschillende vertrekken. Ook op
zolders en vlieringen, op de gang en in het trappenhuis, in de schuur of in de
stal werden vaak bedden aangetroffen. In slechts vier Maassluise inventarissen
werd melding gemaakt van een meidenkamertje: twee keer in de zeventiende
eeuw (1685 en 1695) en twee keer in de achttiende eeuw (1762 en
1787). ‘Logeerkamers’ komen we bij geen enkele nalater tegen: pas in de
negentiende eeuw werden deze gangbaar. De aanduiding slaapkamer is
zeldzaam: ze verschijnt in de Maassluise boedels voor het eerst in 1717,
gevolgd door zes vermeldingen in de tweede helft van de achttiende eeuw.
Maar dat betekent natuurlijk niet dat er geen kamers waren die uitsluitend
bestemd waren om te slapen.
De als slaapkamer aangeduide vertrekjes (meestal waren het kleine
vertrekken) waren sober ingericht. In de slaapkamer van Huijbrecht Krijne
Hoogwerff (1762) stonden alleen een oud bed met een peluw en een oude
deken, een klok, een koperen lamp, een spiegeltje en een kastje met rommel.
Bij Jacob van Broekhuijsen (1789) bood de slaapkamer plaats aan een bed,
drie stoelen, een spiegel, een kapstok en een klein kabinetje met daarin of
daarop zes kommetjes. Ook de slaapkamer van de Doesburgse luitenant Van
Eijs (1788) kan in alle opzichten bestempeld worden als een backstageruimte,
waar men overdag niet veel te zoeken had of het moest zijn om zich
te verkleden; behalve een paviljoenbed met een oud behangsel en een klein
veldbedje stonden hier onder meer enkele koffers met kleren en twee
hoedenkasten. In het kamertje dat Baerken als logé bij zijn oom en tante in
Hengelo (Gld.) kreeg toebedeeld, zal niet veel meer hebben gestaan dan een