PDF (Dibbits, H.C. (1998) Vertrouwd bezit. Materiële cultuur in

Woord vooraf
Sommige mensen hebben de gewoonte om bij het passeren van woonhuizen
zo nu en dan een blik naar binnen te werpen. Mijn nieuwsgierigheid gaat
verder. Waar komen de voorwerpen in die huizen vandaan? Zijn ze gekocht,
cadeau gekregen of als erfstuk verworven? En wat voor betekenis hebben ze
voor de bewoners? Worden ze dagelijks gebruikt, worden ze gewaardeerd als
dierbare souvenirs of staan ze er alleen voor de pronk? Deze vragen stelde ik
mij ook tijdens mijn promotieonderzoek naar de materiële cultuur in de
zeventiende en achttiende eeuw. Dit boek is de handelseditie van het proefschrift
waarmee ik mijn onderzoek in 1998 afrondde.
Voor mijn onderzoek heb ik gebruik kunnen maken van een uniek databestand
met honderden boedelbeschrijvingen. Het was J.J. Voskuil die in
1980 als hoofd van de afdeling volkskunde van het Meertens Instituut het
initiatief nam tot de opbouw van dit databestand. Hans van Koolbergen
zorgde voor de elektronische verwerking van het materiaal en begeleidde de
invoer van de gegevens. Ik ben beiden veel dank verschuldigd, evenals de
tijdelijke medewerkers die de inventarissen hebben ingevoerd.
Wezenlijk voor mijn onderzoek was dat ik de voorwerpen die ik aantrof in
de boedelbeschrijvingen in hun context kon plaatsen. De medewerkers van
de door mij bezochte archieven, musea en bibliotheken ben ik zeer erkentelijk
voor hun bereidwillige hulp bij het verzamelen van het hiervoor benodigde
bronnenmateriaal.
Mijn promotor Willem Frijhoff wil ik bedanken voor zijn inspirerende
begeleiding van mijn proefschrift. Mijn naaste collega’s op het Meertens
Instituut maakten mij vertrouwd met volkskundig onderzoek. Drie van hen
wil ik op deze plaats noemen. Zeer veel heb ik te danken aan Eveline Doelman.
Zij heeft vanaf het begin met mij meegedacht en meegeleefd. Bijzondere
herinneringen bewaar ik aan onze lange gesprekken in Panini. Mijn
collega’s Gerard Rooijakkers en Herman Roodenburg wil ik bedanken voor
de kritische wijze waarop zij, in verschillende fasen van het onderzoek, mijn
teksten becommentarieerden.
Luuc Kooijmans las van alle hoofdstukken eerdere versies en leverde
telkens waardevol commentaar. Voorts heb ik dankbaar gebruikgemaakt van
de kanttekeningen die Fred van Lieburg plaatste bij een eerdere versie van
het hoofdstuk over lees- en schrijfcultuur. Pieter en Irene van Thiel gaven
onmisbaar commentaar op een eerdere versie van het hoofdstuk over visuele
en tactiele cultuur. Ook Wim Vroom wil ik bedanken voor zijn stimulerende
opmerkingen.
9