PDF (Dibbits, H.C. (1998) Vertrouwd bezit. Materiële cultuur in

3. Wonen
Op 20 maart 1663 werden in Doesburg de bezittingen geïnventariseerd van
de familie Jansen. 1 Net als veel andere Doesburgse families verdienden
Gerrit Jansen en diens echtgenote Niesken van Grevenbroeck de kost met
uiteenlopende bezigheden: zij dreven een kruidenierswinkel, gevestigd in
hun woonhuis in de Ooipoortstraat, en hadden de zorg over en inkomsten
uit een zestal huisjes, het zogeheten bedehuis of klooster met bijbehorende
woningen en een stuk land in het dorp Zelhem. Voor een van de stadspoorten
had Jansen bovendien een kaagschip liggen, vermoedelijk onder meer
voor het vervoer van de grote hoeveelheden hout die in het klooster lagen
opgeslagen. Het huishouden telde blijkens de inventaris drie (waarschijnlijk
minderjarige) dochters en een knecht. Het loont de moeite wat uitvoeriger
bij dit gezin stil te staan, om zo een concreet beeld te krijgen van de inrichting
van het woonhuis van een redelijk welgestelde zeventiende-eeuwse
familie in een kleine Gelderse markt- en garnizoensstad.
Het huis van deze Doesburgse winkeliers- of kleine-koopmansfamilie
telde in totaal vier vertrekken: voorhuis, keuken, achterkamer en zolder. In
het voorhuis was een goed gesorteerde kruidenierswinkel gevestigd. Men
kon er terecht voor boenders, Spaanse zeep, kwasten, vlas en papier, maar
ook voor etenswaren als suiker en gember. Niet duidelijk is of ook het spinnewiel,
de vier kandelaars, een beddenpan, de tientallen aardewerken schotels
en kannen, schuimlepels, ketels en het poppenkastje tot de winkelvoorraad
behoorden. Mogelijk waren zij bij het opmaken van de inventaris in het
voorhuis neergezet. Het is echter ook niet ondenkbaar dat de winkelruimte
deels als woonvertrek dienst deed; de familie was niet erg ruim behuisd. De
gang stond vol met huishoudelijke spullen: emmers, tonnen, waskuipen,
hakborden, slakorven, een klerenkast en oude stoeltjes.
Ook op de vliering, de ‘hoogste zolder’, stonden oude meubels, te midden
van zakken, biertonnen, een ijskar en een vogelkooi. De hangzolder (een
soort tussenverdieping) bood plaats aan verschillende bedden (ofwel matrassen)
waarvan zorgvuldig werd genoteerd in wat voor staat ze verkeerden. Zo
waren er naast een zak met veren twee dekbedjes, enkele peluws (lange ronde
kussens) en wat dekens, een ‘oud bed’, een ‘goed bed’ en een ‘nieuw bed’.
Aan slaapmeubilair stond er alleen ‘een eiken bedstede met een dennen neer-
1. ora Doesburg, inv. nr. 1811, Boedelbeschrijving Gerrit Jansen en Niesken van
Grevenbroeck, 1663. De inventaris werd opgesteld wegens het overlijden van Niesken
van Grevenbroeck, op last van de voogden van de kinderen.
71