PDF (Dibbits, H.C. (1998) Vertrouwd bezit. Materiële cultuur in

64
Ook door particulieren werden de openbare verkopingen druk bezocht.
In het zeventiende- en achttiende-eeuwse Doesburg bestond het koperspubliek
zowel uit mannen als uit vrouwen, waarbij echtparen dikwijls op persoonlijke
titel goederen aanschaften. 73 Vergelijken we deze gegevens met die
van het laat-achttiende-eeuwse Maassluis, dan valt op dat het koperspubliek
daar nagenoeg uitsluitend uit mannen bestond. Voorzover er vrouwen aanwezig
waren betrof het weduwen of – in een enkel geval – een ongehuwde
vrouw; bij de verkoping van de boedel van een schippersechtpaar in 1780 bevonden
zich slechts vier weduwen onder de 58 kopers, bij een andere verkoping
enkele maanden later waren het zes weduwen en één ongehuwde
vrouw, en in 1782 waren er niet meer dan drie weduwen aanwezig. Onderzoek
naar het koperspubliek aanwezig op openbare verkopingen in het zestiende-eeuwse
Amsterdam liet zien dat hier vrouwen in de meerderheid waren.
Soms waren er zelfs twee- tot driemaal zoveel vrouwen als mannen. 74
Was het voor vrouwen in Maassluis ongepast om bij zo’n sociale gebeurtenis
als een openbare verkoping aanwezig te zijn of waren zij aanwezig, maar
lieten zij de koop aan hun echtgenoot over? Zeker is dat het koperspubliek
niet aan het beeld beantwoordt van een bevolking die uit pure armoede haar
toevlucht moet nemen tot de tweedehandsmarkt. 75 Ook door notabelen en
middenstanders werden de verkopingen druk bezocht. Men kwam er voor
spullen die praktisch en duurzaam waren, maar ook wel voor grootstedelijke
modieuze meubels. 76 Bij de openbare verkoping in Doesburg van de spullen
van de uit Amsterdam afkomstige stoffenhandelaar Weddelink was ook de
elite zeer goed vertegenwoordigd. Weddelinks stoffenzaak was gevestigd in
een van de hoofdstraten van Doesburg, waar verscheidene Doesburgse notabelen
woonden. Samen met andere leden van de Doesburgse elite vormden
zij het grootste deel van het koperspubliek. Op de verkooplijst komen veel
modieuze meubels en klein huisraad voor, zoals een mahoniehouten buffet
dat voor 55 gulden van eigenaar wisselde, een mahoniehouten bureau, een
canapé, een pendule en diverse tapijten. Voor deze notabelen bood de openbare
verkoping kennelijk een mogelijkheid om op een voordelige wijze in het
bezit te komen van (mogelijk uit Amsterdam afkomstige) meubels naar de
nieuwste snit. Dat het hier gebruikte meubels betrof, weerhield hen niet van
de aanschaf.
Naast het legale circuit van de openbare verkopingen bestond er overigens
ook een illegaal circuit: de handel in gestolen goederen. 77 Diefstal kon
bijzonder lucratief zijn, zeker in het geval van kleding en textiel: kostbare
consumptiegoederen, niet bederfelijk, niet ‘breekbaar’ en relatief gemakkelijk
om mee te nemen. De vraag naar kleding – ook gedragen goed – was zo
groot, dat men doorgaans zonder al te veel moeite de gestolen kleding weer
kwijtraakte. Lukte dit niet, dan kon men het altijd nog naar de Bank van Lening
brengen en het daar te gelde maken. Diefstal vond plaats vanaf het
bleekveld, uit kisten en kasten of door beroving.
Gestolen goederen bleven doorgaans niet in de plaats zelf, maar reisden