PDF (Dibbits, H.C. (1998) Vertrouwd bezit. Materiële cultuur in

Conclusie
Doesburgers en Maassluizers gaven vorm en betekenis aan hun dagelijks
leven door hun keuze voor bepaalde consumptiegoederen en door de manier
waarop zij die goederen gebruikten. Of en wanneer er een inventaris van hun
bezittingen werd gemaakt, was niet alleen afhankelijk van de officiële regelgeving,
maar ook van tijd- en groepsgebonden conventies. In sommige kringen
vond de afwikkeling van een nalatenschap onderhands plaats en kwamen
er geen pen en papier aan te pas. In andere gevallen ging men pas tot het
opstellen van een boedelbeschrijving over als er werd hertrouwd.
Door de bewaard gebleven boedelbeschrijvingen te confronteren met
andere soorten bronnen hebben we meer zicht gekregen op de belevingswereld
van mensen in de zeventiende en achttiende eeuw. Door de keuze van
twee plaatsen kreeg het onderzoek een sterk comparatief karakter. Dit betekende
echter niet dat alle thema’s die in deze studie aan bod kwamen voor
beide plaatsen even uitputtend behandeld konden worden; wanneer een
thema of het beschikbare bronnenmateriaal hiertoe uitnodigde, kreeg de ene
plaats meer aandacht dan de andere. Ook de aandacht voor de diverse maatschappelijke
groepen was niet evenredig. Soms lieten de bronnen ons
eenvoudigweg in de steek. Zo bleef het beeld van de lagere militairen en hun
gezinnen in Doesburg vaag. Hielden zij er als krijgsvolk een ‘pluk de dag’mentaliteit
op na en bepaalde deze ook hun consumptiepatroon, of streefden
zij naar een leven als gevestigde burgers? 1 Ook dienstboden kwamen in deze
studie nauwelijks aan bod, al is het niet onwaarschijnlijk dat zich onder de
nalaters en hun verwanten personen bevonden die – zonder dat hier een
spoor van terug te vinden is in de boedels – als huispersoneel de kost
verdienden.
Relatief veel ruimte kregen individuele nalaters die opvielen omdat in
hun inventarissen bijzondere voorwerpen en innovaties werden aangetroffen.
Dit was een bewuste keuze: onderwerp van deze studie vormden
immers de veranderingsprocessen in de vroegmoderne materiële cultuur.
Gedurende de ruim anderhalve eeuw die in dit onderzoek werd bestudeerd
kreeg het dagelijks leven in Doesburg en Maassluis een heel ander aanzien.
We kunnen constateren dat er tussen beide plaatsen een duidelijk verschil
bestond in ‘de betekenisvolle manier waarop met objecten werd omgegaan’,
ofwel in de materiële cultuur. Doesburg kenmerkte zich door een
materiële cultuur waarin men op een eclectische, historiserende manier met
1. Vgl. Mohrmann, Alltagswelt im Land Braunschweig, 1990, pp. 272-298.
309