PDF (Dibbits, H.C. (1998) Vertrouwd bezit. Materiële cultuur in

300
lijden van een kind van ‘de schilder Hendrik Patijn’ werd geregistreerd. Na
met zijn echtgenote Aletta Brengom gedurende langere tijd bij zijn vader
Leendert Jansz. Patijn in Rotterdam te hebben ingewoond, trad Hendrik als
weduwnaar in Maassluis op als commies ter admodiatie (ambtenaar voor de
heffing van verbruiksbelasting) en als waarnemend commies controleur.
Van 1716 tot 1729 zou hij bovendien als schepen in het Maassluise stadsbestuur
zitting hebben.
Als weduwnaar woonde Patijn met zijn huishoudster aan de Zuidzijde
van de Haven. In 1734, vijf jaar na zijn overlijden, werden het huis en de
roerende goederen verkocht. De totale waarde van zijn bezittingen vertegenwoordigde
ruim negenduizend gulden. Hiertoe behoorden ook de
boeken, ‘printkunst’, penningen, platen, gereedschappen en ‘de behoeftens
tot de schilderkonst’, die door een specialist geïnventariseerd en vervolgens
naar Rotterdam getransporteerd waren. Bij verkoop bracht dit een bedrag
van nog geen tweehonderd gulden op.
Behalve genoemde portretten werden in Patijns nalatenschap vooral
genretafereeltjes, landschapjes en zeegezichten aangetroffen. De doorgaans
duurdere ‘historiestukken’ ontbreken. Het enige dat mogelijk iets meer kan
hebben opgebracht bij een openbare verkoping is het eerder genoemde
schilderij van Batavia. Behalve dit schilderij hingen in het voorhuis ‘twee
portretten van Hendrik Patijn en diens vrouw Aletta Brengom’, een niet
nader omschreven portret (mogelijk hun overleden dochter) en voorts een
‘schilderij verbeeldende spelende kinderen met een nestje’, een ‘schilderij
zijnde spelende kinderen met een muisenvalletje’, een fruitstuk, een kerstnacht
en drie landschappen.
Het tweede vertrek waar schilderijen werden aangetroffen was de bovenachterkamer,
die getuige de aanwezige vleeskuip met rommel en stukken
vlees en kazen eerder als opslagruimte dan als ontvangstvertrek dienst lijkt te
hebben gedaan. Hier werd een zestal portretten aangetroffen, waarbij viermaal
de aantekening ‘ouderwets’ is gemaakt. De andere twee portretten stelden
de Maassluise Neeltje Bubbeson (‘vrouw van Jan Valk’) en Jasper van
Dijk voor. Voorts hingen in dit vertrek ‘een landschapje’, ‘een zeetje zonder
lijst’, ‘een bloemstuk in een lijst’, ‘een kerstnacht’, een ‘kinderspel met
vogeltjes’, een ‘kinderspel met kat’, een ‘kinderspel met nestje’ en een
‘kinderspel met rommelpot’. Verrassend is een schilderij van ‘Maria en haar
kind, in zwarte lijst’. De rest van de schilderijen staat op de kleerzolder en op
de vliering. In beide gevallen betreft het vermoedelijk het goedkopere seriewerk:
twee achtkantige schilderijen ‘zijnde zeetjes’, twee ‘vierkante schilderijen
voorstellende een landbouw’, nog een vierkant schilderij, ‘een brantje’
(mogelijk geïnspireerd op het werk van de Rotterdamse ‘brandjes-specialist’
Egbert Lievensz. van der Poel [1621-1664]) en een vierkant schilderij voorstellende
een gedekte tafel. Op de vliering stonden twee grote oude schilderijen
verbeeldende een jacht (zonder lijst), een schilderij ‘zijnde een landschap’
en een boerenkermis.