PDF (Dibbits, H.C. (1998) Vertrouwd bezit. Materiële cultuur in

270
geplaatste Franse boeken over uiteenlopende onderwerpen, was er ook een
klein aanbod van Engelse en Italiaanse titels, waarvan een twintigtal keurig
op rij. Het meest onverwacht zijn daarbij de werkjes op het gebied van
theater, zoals het vijfdelige Il teatro Brittanico (1684).
Hoewel Van Linden in zijn slaapkamer een kaart van Duitsland had
hangen, is van een voorliefde voor dit land op het eerste gezicht in de bibliotheek
weinig terug te vinden. De vermelding van werkjes als Der grosse und
kleine Bauer en het door een zekere B. Schnurren geschreven Kunst-Buch
und Wunder-Buch, naast verschillende vermoedelijk uit het Duits vertaalde
werken op het gebied van de alchemie, geeft echter de richting aan waarin we
moeten zoeken. Was Van Lindens boekenverzameling inderdaad voor
publiek toegankelijk, dan konden ook liefhebbers van de praktische natuurkunde
en aanverwante wetenschappelijke en semi-wetenschappelijke terreinen
hier kennis opdoen: de Maassluise logementhouder had zeker veertig
handboeken in dit genre in de kast staan.
Het ‘leeskabinet’ van Van Linden bood eventuele bezoekers de mogelijkheid
zich te verdiepen in de alchemie aan de hand van boeken als Von Zedlitz’
Busschieterey-konst (1662), Het Natuurlyk Toverboek (1684) van Witgeest,
139 Hellingwerfs Hoornse beknopte Bosschietery (1714), een boek over de
vuurstookkunde, een werk met de titel Geheimes und verborgenes chymisches
Laboratorium, Philippus Theophrastus Paracelsus’ Wonderkunst (oorspronkelijk
1528), diverse boeken over ‘de steen der wijzen’, verschillende studies
over ‘de electriciteit’ en de boeken van Hermes Trismegistos. Het grote
aantal werken op het gebied van de alchemie doet vermoeden dat dit Van
Lindens persoonlijke hobby was.
Het bleef overigens niet alleen bij het lezen van hermetische lectuur: Van
Linden had ook de beschikking over een instrumentenmachine met diverse
‘instrumenten’, een kunst- of draaibank met een zaag, 25 schijven, een
passer, een koperen rad, tekenhaken, schrijfhaken, een avegaar, draaibeitels,
werktuigen tot ‘de kanongieterij’ behorende (in huis werden ook drie metalen
bommen aangetroffen, alsmede twee kanonnen en een metalen mortier).
Voorts waren er distilleerflessen ‘concerneerende de alchemijmisterie’. En
ten slotte werd er onder zijn papieren een pakket aangetroffen met vertalingen
door Van Linden zelf van uitgelezene ‘chijmische geschriften’. Net als
Schilperoort was ook Van Linden kennelijk uit op ‘nieuwe’ kennis.
Overigens was de scheiding tussen de diverse rubrieken allerminst strikt.
Dit gold zeker voor de historische en geografische werken en voor Nederlandstalige
proza en poëzie. Vaak in gezelschap van verdwaalde werken uit
andere genres, lijken deze rubrieken een vrij willekeurig samenraapsel te
vormen.
Natuurlijk moeten we ons afvragen wie er toegang hadden tot het leeskabinet.
De Moriaen vervulde zeker een spilfunctie binnen de lokale gemeenschap,
net als de Grote Kerk. Van Lindens inventaris geeft echter geen zicht
op zijn lezerspubliek of eventueel leenverkeer. In het overzicht van nagela-