PDF (Dibbits, H.C. (1998) Vertrouwd bezit. Materiële cultuur in

wat vertellen zij over het ‘leven van het object’ binnen de kring van familie en
vrienden? Nadat we deze vraag hebben beantwoord, zullen we een blik
werpen op de plaatsen zelf. Wat waren de voornaamste overeenkomsten en
verschillen en in hoeverre mogen we ze als kenmerkend beschouwen voor
andere plaatsen in de Republiek?
De kern van dit boek bestaat uit een vijftal hoofdstukken waarin algemene,
dagelijks terugkerende handelingen als uitgangspunt zijn genomen:
het gebruik (de toe-eigening dus) van de woonruimte, eten en drinken,
gekleed gaan, lezen en schrijven, zien en aanraken. Natuurlijk kunnen er
kanttekeningen worden geplaatst bij een dergelijke indeling. Zo ontbreekt
bijvoorbeeld het terrein ‘werken’, terwijl dit zonder meer moet worden
beschouwd als een algemene, dagelijkse handeling. De gegevens die de
boedelbeschrijvingen op dit gebied bieden zijn echter schaars. Dat ‘werken’
niet aan bod komt in een afzonderlijk hoofdstuk, betekent niet dat het geen
rol speelt in dit boek. Het fenomeen ‘werken’ komt steeds weer ter sprake; de
veranderende verhouding tussen arbeid en vrije tijd, en tussen werk en
privé-leven, vormt een van de rode lijnen in dit boek.
n.b.
– Voor een overzicht van alle voor deze studie geraadpleegde boedelbeschrijvingen
verwijs ik naar de proefschrifteditie van dit boek, in 1998
gepubliceerd onder dezelfde titel en te raadplegen in de bibliotheek van
het Meertens Instituut in Amsterdam. In deze editie is ook een bijlage
opgenomen met een tabel van de spreiding van de aantallen objecten in
de boedels en een overzicht van eerste vermeldingen voor een beperkt
aantal objecten.
– Bij verwijzingen naar boedelbeschrijvingen geef ik tussen haakjes steeds
het jaar van de inventarisopmaak.
– Bij de uit de inventarissen overgenomen boektitels vermeld ik tussen
haakjes telkens de mij vroegst bekende uitgave.
– Geldbedragen zijn aangegeven in guldens, stuivers en penningen,
telkens gescheiden door een liggend streepje: fl. 10-8-15 betekent dus
tien gulden, 8 stuivers, 15 penningen. Een gulden telde twintig stuivers,
een stuiver telde zestien penningen.
21. kdc Nijmegen, Collectie Baerken, doos nr. 3. De auteur (h.d.) bereidt een uitgave van
deze levensbeschrijving voor. 22. Zie over de familie Baerken: Kleijntjens, ‘Geslachtboek
der familie Stenderingh-Baerken en aanverwante families’, 1910; en idem, ‘De familie
Baerken en de Hervorming in Doesburg 1572-1687’, 1910. 23. Le Francq van Berkhey,
Natuurlyke historie van Holland. Zie over Le Francq van Berkhey: Arpots, Vrank en vry:
Johannes Le Francq van Berkheij (1729-1812), 1990.
21