Geavanceerde medische technologie in de thuissituatie ...

pag. 92 van 132 RIVM rapport 265011004
4.3 Parenterale voeding
4.3.1 Typen apparatuur en werking
Parenterale voeding is het intraveneus toedienen van voedingsstoffen die direct in de
bloedbaan kunnen worden gebracht. Parenterale voeding wordt vanwege de hoge osmolaliteit
vrijwel uitsluitend centraal veneus toegediend, meestal via de vena cava superior of inferior.
Dit kan gebeuren via een getunnelde katheter zoals een Hickman-katheter of via een
geïmplanteerde aanprikpoort. Ook vindt toediening per arterioveneuze shunt plaats.
Vocht wordt meestal intraveneus toegediend met behulp van een infuus dat ook glucose en
NaCl bevat, in een hoeveelheid die in een iso-osmotische vloeistof resulteert. Zonodig
kunnen andere elektrolyten worden toegevoegd. Bij subcutane toediening (hypodermoclyse)
kan, meestal via de bovenbenen als injectieplaats, 2 liter vocht per 24 uur worden ingebracht
[Quak et al., 2005].
Voor parenterale voeding wordt meestal gebruik gemaakt van een volumetrische,
elektronische infuuspomp omdat nauwkeurige, gelijkmatige toediening en de aanwezigheid
van alarmfuncties van belang zijn. Ten behoeve van de mobiliteit van de patiënt wordt
meestal gekozen voor draagbare pompen [Van Reeuwijk-Werkhorst et al., 2003].
Accessoires
- infuusset en afsluitdopjes;
- voedingsreservoir;
- draagsysteem of infuusstandaard;
- fixatiemateriaal en desinfectantia;
- eventueel batterijen of accu met oplaadapparatuur.
Parenterale voeding wordt altijd gestart in het ziekenhuis. De huisarts draagt de medische
verantwoordelijkheid voor de patiënt in de thuissituatie. Indien een multidisciplinair team van
zorgverleners vanuit het ziekenhuis de patiënt begeleidt, is de medisch specialist, als
onderdeel van dit team, eindverantwoordelijk. De diëtist bepaalt in samenspraak met de
behandelend arts welke voeding gegeven moet worden. Een specialist ondertekent het
voorschrift. Intercollegiaal overleg tussen eerste en tweede lijn is noodzakelijk.
De voeding is complex van samenstelling. Er worden hoge eisen gesteld aan de steriliteit en
stabiliteit van het mengsel, terwijl het tegelijkertijd alle benodigde voedingsstoffen dient te
bevatten. De voeding wordt geleverd door apotheek of ziekenhuisapotheek en moet in de
koelkast worden bewaard. Er bestaan kant en klare producten voor thuisbehandeling met
totale parenterale voeding (TPV) waarbij de verschillende onderdelen eerst nog in
afzonderlijke compartimenten zitten en na het breken van een verbinding zich pas mengen.
Voordat de verbinding tot stand komt is het mengsel lang houdbaar. Na het mengen van de
verschillende onderdelen is de houdbaarheid beperkt. Geneesmiddelen dienen bij voorkeur
niet, en anders slechts na overleg met de apotheek, aan een voedingsinfuus te worden
toegevoegd.
De pomp wordt geleverd door een facilitair bedrijf. Patiënten en mantelzorgers moeten goed
geïnstrueerd en begeleid worden en 24 uur per dag kunnen terugvallen op ervaren
professionals. Hoewel thuiszorginstellingen vaak betrokken zijn bij parenterale voeding, zijn
de meeste niet-gespecialiseerde wijkverpleegkundigen onvoldoende getraind en is de inzet
van gespecialiseerde verpleegkundigen noodzakelijk [Van Reeuwijk-Werkhorst et al., 2003;
Versteegen, 1999].
In 2003 zijn ‘Richtlijnen voor thuisbehandeling met enterale en parenterale voeding’
verschenen, welke op dit moment in twee regio’s op proef worden ingevoerd. Vanwege het
beperkte gebruikersaantal enerzijds en het specialistisch karakter anderzijds wordt hierin
aanbevolen dat langdurige parenterale voeding en parenterale voeding voor kinderen begeleid