Geavanceerde medische technologie in de thuissituatie ...

RIVM rapport 265011004 pag. 89 van 132
4.2 Insulinepomptherapie
4.2.1 Typen apparatuur en werking
Bij Continue Subcutane Insuline Infusie (CSII) wordt insuline toegediend met behulp van een
draagbaar pompje. De pomp wordt op het lichaam gedragen en bevat een ampul insuline, een
motortje met batterijen, een afleesscherm en bedieningsknoppen. Via een katheter stroomt de
insuline naar de naald of kunststof canule die subcutaan in de buik is aangebracht. Een
pleister houdt deze naald op zijn plaats. De pomp dient continu een kleine hoeveelheid
snelwerkende insuline toe (basale infusie). De gebruiker heeft de mogelijkheid om
bijvoorbeeld bij maaltijden een extra dosis insuline te geven. De pomp kan tijdelijk - via een
koppelsysteem - worden afgekoppeld, bijvoorbeeld om te douchen of te sporten. De insuline
zit in pompampullen. Pompen voeren na inbrengen van een nieuwe ampul een zelfkalibratie
uit. De patiënt moet enkele keren per dag een bloedglucosemeting uitvoeren.
Omdat de techniek gecompliceerder is dan de insulinepen is goede voorlichting en intensieve
begeleiding van belang, vooral tijdens de periode die nodig is om de pomp in te stellen (enige
maanden). De patiënten moeten ook goed op de hoogte zijn van de reacties van hun eigen
lichaam op diabetes en insulinetoediening. De pomp wordt voorgeschreven door de specialist
maar bij het instellen speelt de diabetesverpleegkundige een belangrijke rol. Pompampullen
krijgt de patiënt kant en klaar, worden voorgevuld in de apotheek of worden gevuld door de
patiënt. Met behulp van een draagsysteem kan het pompje onder de kleding worden of
zichtbaar aan de broekriem worden gedragen. De naald of canule moet elke twee of drie
dagen verwisseld worden [DVN; EADV; Peters-Volleberg, 2000]. Er wordt gewerkt aan
‘closed loop’ systemen, waarbij de pomp de dosering automatisch aanpast aan de
meetresultaten van een glucosesensor. Naar verwachting zijn deze over circa 5 jaar
beschikbaar [Medtronic, pers.comm.; Peters-Volleberg et al., 2000]
Accessoires
- insulineampul;
- infuusset;
- draagsysteem: met behulp hiervan kan het pompje onder de kleding worden gedragen;
- batterijen of accu met oplaadapparatuur;
- eventueel hulpmiddel voor inbrengen naald;
- fixatiemateriaal.
4.2.2 Indicaties en gebruikersaantallen
Insulinepompjes worden gebruikt door mensen met diabetes waarbij het niet lukt om met
regelmatig spuiten met een insulinepen de glucosespiegels binnen normale waarden te
houden. Ook worden pompjes wel gebruikt als het van belang is dat de glucoseconcentraties
binnen nauwe grenzen blijven, zoals bij vrouwen die zwanger zijn of willen worden. Ook
kinderen, zelfs baby’s, krijgen de laatste tijd vaker een insulinepompje. Kinderen kunnen
regulatieproblemen hebben en hebben soms een onregelmatig activiteiten- en
voedingspatroon [DVN; Roche, pers. comm.]. Door 3 % van de ziekenfondsverzekerde
insulinegebruikers werd in 2003 een insulinepomp gebruikt [CVZ-GIP, 2005].