Geavanceerde medische technologie in de thuissituatie ...

pag. 78 van 132 RIVM rapport 265011004
Zorgverzekeraars hebben vaak invloed op de keuze van infuuspompen. Soms schaffen zij zelf
pompen aan en lenen deze aan de thuiszorginstelling uit, soms hebben zij contracten met een
facilitair bedrijf dat bepaalde merken en typen pompen levert.
UMC Utrecht en TNO hebben de afgelopen tijd in opdracht van ZonMw een beslismodel
ontwikkeld voor de keuze van draagbare infuuspompen, op grond van het toe te dienen
geneesmiddel, en het klinische beeld, de fysieke kenmerken en de activiteiten van de patiënt
[TNO/UMC Utrecht, 2005].
Accessoires
- infuusset: toedieningssysteem, infuuskraantje, infuuscanule of centraal veneuze
katheter;
- draagsysteem of infuusstandaard;
- fixatiemateriaal;
- eventueel batterijen of accu met oplaadapparaat.
De toediening per infuus wordt voorgeschreven door de specialist of door de huisarts. In
ziekenhuizen is vaak een transferverpleegkundige aanwezig die de overgang van intramurale
naar extramurale behandeling coördineert. De levering van pompen gebeurt in veel gevallen
door medisch facilitaire bedrijven die als tussenpersoon dienen tussen fabrikanten en
thuiszorginstellingen. Zij verhuren de pompen aan de zorgverzekeraar van de patiënt, volgens
de voorwaarden van de verzekeraar, en leveren hierbij een bepaalde service. In een enkel
geval heeft de thuiszorginstelling, in overleg met apotheken en een zorgverzekeraar, een
eigen medisch facilitaire dienst voor infuustechnologie opgezet, waarbij het assortiment
pompen zeer beperkt kan blijven en de pomp binnen enkele uren bij de patiënt geleverd kan
worden [Valent RDB, pers. comm.].
Bij aflevering wordt persoonlijke instructie gegeven aan de patiënt en/of
familieleden/mantelzorgers. Daarnaast zijn telefonische helpdesks van de thuiszorginstelling,
het facilitaire bedrijf en soms de transferafdeling van het ziekenhuis 24 uur per dag, 7 dagen
in de week beschikbaar. Zonodig komt een verpleegkundige van deze organisaties naar de
patiënt toe. De toediening van infusen thuis wordt meestal begeleid door medewerkers van
thuiszorginstellingen. Soms zijn dit wijkverpleegkundigen, maar tegenwoordig zijn dit vaak
gespecialiseerde verpleegkundigen (zogenaamde ‘infusieteams’, ‘technisch specialistische
teams’, ‘medisch handelen teams’, etc.). In enkele gevallen vindt begeleiding door
gespecialiseerde verpleegkundigen vanuit het ziekenhuis plaats. Thuiszorgverpleegkundigen
worden getraind door het facilitair bedrijf, soms ook door de fabrikant. De patiënt zelf kan
gedurende de overeengekomen periode toebehoren (bijvoorbeeld naalden, fixatiemateriaal,
infuussets, batterijen) bij het facilitair bedrijf of de apotheek bestellen. De infuusvloeistoffen
worden door de apotheek geleverd. Na afloop van de behandeling worden de pompen door
het facilitair bedrijf gedecontamineerd, gecontroleerd op goed functioneren en zonodig
gerepareerd [KITTZ, 2003; Quak et al., 2005; Valent RDB, pers.comm.]. Ook komt het voor
dat de voorziening wordt uitgevoerd door een facilitair bedrijf dat in samenwerking met het
ziekenhuis de zorg coördineert. Er zijn dus diverse varianten mogelijk in het zorgaanbod rond
infuustoediening.
De huisarts draagt de medische verantwoordelijkheid in de eerste lijn. Indien een
multidisciplinair team van zorgverleners de patiënt begeleidt, is de medisch specialist, als
onderdeel van dit team, eindverantwoordelijk. Het geven van een infuus of injectie in de ader
(intraveneus) of een injectie in een poortsysteem (Venous-Access-Port) is een voorbehouden
handeling. De verpleegkundige dient deskundig en bekwaam te zijn en er moet een
schriftelijk uitvoeringsverzoek van een arts aanwezig zijn. Bij thuisbehandeling met
intraveneus toe te dienen medicatie kan een patiënt of diens verzorger deze medische
handeling soms verrichten. Na instructie, training en met voldoende begeleiding kunnen veel