Geavanceerde medische technologie in de thuissituatie ...

RIVM rapport 265011004 pag. 35 van 132
3.3 Slijmuitzuigapparatuur
3.3.1 Typen apparatuur en werking
Slijmuitzuigapparatuur wordt gebruikt voor het wegzuigen van slijm uit mond- en keelholte
om verslikken, aspiratie en infectie te voorkomen [CTB Rotterdam, 2002; KITTZ, 2003].
Uitzuigen kan via de neus, mond- of keelholte of een tracheacanule plaatsvinden [KITTZ,
2003].
Het uitzuigapparaat (zie Figuur 5, pag. 48) is uitgerust met een motor (zuiger-/
cilindersysteem) die door een slang (vacuümslang) verbonden is aan een fles waarin secretie
wordt opgevangen. Vanuit daar loopt een tweede slang (patiëntenslang), waaraan een
uitzuigkatheter bevestigd kan worden. Tussen slang en katheter is een vacuümbeker
(fingertip) aangebracht, waardoor het mogelijk is het apparaat aan te zetten zonder dat de
katheter afzuigt. Door met een vinger de vacuümbeker af te sluiten, wordt het uitzuigen
mogelijk [KITTZ, 2003]. Uitzuigkatheters komen voor in vele lengtes, dikten en vormen en
zijn meestal gemaakt van PVC. Ze zijn per stuk steriel verpakt [CTB Utrecht]. De zuigkracht
van de pomp kan worden ingesteld (max. 0,8 bar). De apparatuur is voorzien van een
overloopbeveiliger, waardoor voorkomen wordt dat bij een volle opvangzak of –beker
vloeistof in de pomp terecht komt. De energie wordt geleverd door het lichtnet of door
oplaadbare accu’s (12 of 220 volt). Er zijn herbruikbare en disposable onderdelen. Daarnaast
zijn er mondslijmzuigertjes voor eenmalig gebruik voor te vroeg geboren kinderen [CVZ,
2004; KITTZ, 2003].
In het ziekenhuis worden grote verrijdbare apparaten gebruikt. Voor de thuissituatie is
speciale kleinere apparatuur op de markt [CVZ, 2004]. De slijmuitzuigapparatuur werkt op
netspanning, maar er bestaat apparatuur met een accu speciaal voor ambulant gebruik [CTB
Utrecht].
Accessoires
- uitzuigkatheter;
- slangen (patiëntenslang/vacuümslang);
- vacuümbeker (fingertip);
- uitzuigpot/opvangzak;
- mondslijmzuigertjes (kinderen)
- reinigingsmiddel.
De katheters moeten dagelijks worden vervangen en de patiëntenslang wekelijks [CVZ,
2004].
Begeleiding is nodig, meestal gebeurt dit door een medisch specialist, bij terminale zorg vaak
door de huisarts. De specialist kan poliklinisch begeleiden of medisch-specialistische zorg
vanwege het ziekenhuis in de thuissituatie bieden (transmurale zorg) [CVZ, 2004].
Uitzuigen is een niet-voorbehouden risicovolle handeling [Gezondheidsraad, 2004]. Het komt
voor dat uitzuigen wordt uitgevoerd door de patiënt, al dan niet met hulp van een
mantelzorger [CVZ, 2004].
Patiënten die thuisbeademing ontvangen en sterk afhankelijk zijn van de
slijmuitzuigapparatuur, ontvangen deze apparatuur in tweevoud [CTB Rotterdam, pers.
comm.].