Geavanceerde medische technologie in de thuissituatie ...

RIVM rapport 265011004 pag. 17 van 132
2. Methode
Er zijn in de afgelopen jaren al enige studies verschenen over de ontwikkelingen in de
medische technologie en de mogelijkheden voor toepassing in de thuiszorg [Van Kammen,
2004; RVZ, 2001; STOOM, 1999; STT/Van Kammen, 2002]. Deze rapporten gaan vooral in
op de gevolgen voor het zorgproces, op de noodzakelijke veranderingen in de structuur,
organisatie en financiering van de gezondheidszorg en op de specifieke eisen aan het ontwerp
van de apparatuur, inclusief de bijbehorende instructie en informatie. Er worden in deze
publicaties veel technologieën genoemd, maar zij gaan minder diep in op de technieken zelf
en op mogelijke risico’s en veiligheidsaspecten.
Onder toepassing van medische technologie in de thuissituatie wordt in dit rapport verstaan:
zorgverlening met behulp van medische apparatuur in de thuissituatie door een medewerker
van een thuiszorginstelling of door een beroepsbeoefenaar van een andere instelling, zoals
een ziekenhuis.
Voor de inventarisatie van geavanceerde medische technologieën voor toepassing thuis is in
dit onderzoek informatie verzameld uit de volgende bronnen:
- recente rapporten (bijvoorbeeld ZonMw, TNO, RVZ, CVZ), handboeken en richtlijnen
(bijvoorbeeld CBO);
- onderzoeksprogramma’s (ZonMw, STOOM, KITTZ,
NIVEL/Prismant/Trimbosinstituut, NITEL);
- aanbod van thuiszorginstellingen, medisch facilitaire bedrijven en telemedicine
initiatieven;
- betrokken patiëntenverenigingen.
Bij de selectie van technologieën zijn de volgende inclusiecriteria gehanteerd:
- de technologie is geavanceerd, dat wil zeggen technisch complex;
- de technologie werd voorheen voornamelijk intramuraal toegepast, maar wordt
tegenwoordig of in de nabije toekomst ook extramuraal in de thuiszorg ingezet;
- er is een indicatie vereist voor het gebruik van de technologie;
- de techniek maakt onderdeel uit van het verpleegkundig technisch handelen (inclusief
de verpleegkundige observatie).
Technologieën voor zorgondersteuning (de low-care producten) zijn niet geavanceerd en
worden daarom niet beschreven in dit rapport. Van een aantal geavanceerde hulpmiddelen is,
in overleg met IGZ, besloten om deze niet in deze inventarisatie op te nemen: bijvoorbeeld
blauwlicht in de kraamzorg (niet zeer geavanceerd) en tilliften, waarover in 2004 een IGZrapport
verscheen [IGZ, 2004]. Van andere al langer gebruikte hulpmiddelen, zoals antidecubitusmaterialen,
zijn alleen de meest geavanceerde vormen uitgewerkt. Apparatuur voor
nieuwe vormen van monitoring wordt wel beschreven. De bijbehorende
communicatieapparatuur niet. Ook nieuwe toepassingen van telecommunicatie bij de
behandeling en bewaking van patiënten thuis (een onderdeel van de ontwikkeling van
‘e-health’), worden in dit rapport niet besproken. Hiervoor wordt verwezen naar recente
publicaties [Platform Telemedicine Nederland, 2002; RVZ, 2002; Vlaskamp et al., 2001].
Hulpmiddelen die door de patiënt zonder begeleiding in de thuissituatie worden gebruikt
zoals in-vitro diagnostica (IVD’s), insulinepennen, stoma-artikelen en, voor de komende
jaren, bijvoorbeeld Automatische Externe Defibrillatoren (AED’s) vallen buiten de scope van