Geavanceerde medische technologie in de thuissituatie ...

RIVM rapport 265011004 pag. 15 van 132
1. Inleiding
1.1 Aanleiding
Medische zorgverlening in de thuissituatie omvat onder andere verpleging, behandeling en
begeleiding van patiënten. Hierbij kan het gaan om drie typen zorgprocessen, kortdurend -
genezend, kortdurend - terminaal of chronische zorg.
De vraag naar medische zorg thuis stijgt [VWS] en daarbinnen groeit de toepassing van
(complexe) medische technologie. Oorzaken van beide aspecten zijn:
- de vergrijzing: het toenemend aantal ouderen gaat gepaard met een sterk groeiend
aantal chronisch zieke en terminale patiënten;
- de wens van patiënten om zorg zoveel mogelijk thuis te laten plaatsvinden;
- het beleid van extramuralisatie uit kostenoverwegingen;
- het beschikbaar komen van apparatuur geschikt voor toepassing in de thuissituatie.
Deze ontwikkelingen leiden ertoe dat steeds complexere verpleegkundig-technische
handelingen in de thuissituatie plaatsvinden [NIVEL].
Dit betekent voor de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) dat zij zich bij haar toezicht
op medische technologie in sterkere mate óók op de thuissituatie zal richten.
1.2 Vraagstelling
Ten behoeve van toezichtactiviteiten binnen het programma ‘Thuiszorg en zorgverlening in
de thuissituatie, inclusief kraamzorg’ heeft IGZ aan de afdeling Medische Technologie
(MET) van het RIVM gevraagd een inventarisatie te maken van risico’s rond de toepassing
van geavanceerde technologieën in de thuiszorg. De vraagstelling luidde:
1. Geef een overzicht van geavanceerde technologieën voor monitoring,
lichaamsfunctieondersteuning en behandeling die voorheen bijna uitsluitend in een
intramurale setting toegepast werden, maar tegenwoordig of in de nabije toekomst ook in de
thuiszorg ingezet worden.
2. Geef van elke technologie aan bij hoeveel patiënten in de thuiszorg deze naar schatting
toegepast werd in het jaar 2004, welke trends in aantallen gebruikers voor de betreffende
technologie in de thuiszorg voorzien zijn voor de periode 2005 tot en met 2009, en wat de
risico’s zijn van gebruik van de betreffende technologie in de thuiszorg.
De beantwoording van deze vragen moet IGZ in staat stellen om te bepalen waar de accenten
gelegd moeten worden bij het gefaseerde toezicht op de thuiszorginstellingen.
1.3 Leeswijzer
In dit rapport zijn achttien geavanceerde technologieën beschreven. Deze zijn onderverdeeld
in technologieën voor ondersteuning van fysiologische functies (hoofdstuk 3), voor
toediening van voeding of medicatie (hoofdstuk 4) en voor monitoring (hoofdstuk 5). Per
technologie wordt kort de werking beschreven, worden de typen apparatuur genoemd, en
wordt aandacht besteed aan de organisatie van de zorg rondom de toepassing thuis.
Vervolgens worden de indicaties voor gebruik genoemd en wordt ingegaan op de aantallen
patiënten waarbij de technologie thuis wordt toegepast en de trends hierin. Tot slot wordt