Geavanceerde medische technologie in de thuissituatie ...

RIVM rapport 265011004 pag. 129 van 132
7. Conclusies
De resultaten van dit onderzoek leiden tot de volgende conclusies:
1. Er wordt een aanzienlijk aantal geavanceerde medische technologieën toegepast in de
thuissituatie, waarbij sprake is van verpleegkundig technisch handelen en observatie.
Deze technologieën zijn onder te verdelen in drie categorieën: technologieën (a) ter
ondersteuning van fysiologische functies, (b) voor toediening van voeding of
medicatie en (c) voor monitoring.
2. Er is op dit moment geen volledige landelijke registratie van het gebruik van
medische apparatuur buiten instellingen. De gebruikersaantallen in dit rapport komen
uit verschillende bronnen en geven een goed beeld, maar hebben een behoorlijke
marge.
3. Het jaarlijks geschatte aantal gebruikers van een technologie varieert van enkele
tientallen (nachtelijke dialyse en apparatuur voor parenterale voeding) tot meer dan
tienduizend (vernevelaars, zuurstofapparatuur, uitwendige elektrostimulatoren,
infuuspompen en apparatuur voor slaapapneu).
4. Voor de meeste geavanceerde technologieën is het gebruik gestegen, mede onder
invloed van de toename van de prevalentie van chronische ziekten, de vergrijzing en
extramuralisatie. De verwachting is dat deze trend zich de komende vijf jaar blijft
voortzetten. Het gebruik van elektrostimulatoren, sondevoeding en apparatuur voor
peritoneale dialyse lijkt te stabiliseren of licht te dalen.
5. Aan het gebruik van thuiszorgtechnologieën zijn risico’s verbonden. In het algemeen
zijn de risico’s het grootst bij technologieën die op populatieniveau bij veel patiënten
worden toegepast, die vitale functies overnemen, die invasief zijn of waarmee
medicatie of andere stoffen worden toegediend. Veel van de genoemde risico’s
betreffen het mogelijk optreden van gebruiksfouten, zoals fouten in instelling van de
apparatuur en onderhoud, maar ook ontwerpfouten en defecten zijn van belang.
6. Bij gebruik van complexe apparatuur in de thuissituatie kunnen risico’s optreden
doordat zorgverleners niet altijd in staat zijn voldoende ervaring met de techniek op te
doen, de technologie ook wordt toegepast door niet of minder geschoolde personen,
zoals de patiënt zelf of de mantelzorger, en zorgverleners niet altijd direct in de buurt
zijn. Daarnaast komen technische mankementen in de thuissituatie minder snel aan
het licht dan in een ziekenhuis en zijn deze soms minder snel te verhelpen.
7. Belangrijke beheersmaatregelen met betrekking tot risico’s van geavanceerde
medische apparatuur zijn de ontwikkeling van apparatuur geschikt voor thuisgebruik,
toepassing van goede accu’s en goede alarmfuncties, het verstrekken van een
aangepaste gebruiksaanwijzing voor thuisgebruik, keuze voor gebruiksvriendelijke
apparatuur en onderhoud door instellingen en thuiszorgleveranciers, beperking van
het assortiment waarmee zorgverleners werken, inzet van gespecialiseerde
verpleegkundigen, begeleiding van patiënt en mantelzorger en duidelijke afbakening
van taken en verantwoordelijkheden van de betrokken partijen.
8. Er zijn in de afgelopen jaren ontwikkelingen te signaleren die bijdragen aan
risicobeheersing, zoals de vorming van teams van gespecialiseerde verpleegkundigen,
de opkomst van medisch facilitaire bedrijven, de ontwikkeling van apparatuur die
geschikt is voor thuisgebruik, het streven van zorgverleners naar beperking in het
assortiment apparatuur waarmee zij werken en de ontwikkeling van protocollen voor
gebruik van apparatuur in de thuissituatie.