Geavanceerde medische technologie in de thuissituatie ...

pag. 122 van 132 RIVM rapport 265011004
Voor een aantal technologieën biedt het CVZ wel enig houvast voor een schatting van het
aantal gebruikers van een hulpmiddel: de verstrekkingen van hulpmiddelen die binnen de
Regeling Hulpmiddelen 1996 vallen onder ziekenfondspatiënten, worden door het CVZ
geregistreerd in het hulpmiddelendatabestand van het Genees- en Hulpmiddelen Informatie
Project (GIP). Met enige voorzichtigheid kan op deze wijze het totaal extramuraal gebruik
van hulpmiddelen door ziekenfondswetverzekerden geschat worden. Aspecten die daarbij tot
overschatting van het totaal aantal gebruikers leiden, zijn:
- Het gebruik van hulpmiddelen aan ziekenfondspatiënten ligt hoger dan dat onder de
Nederlandse bevolking, omdat de ziekenfondspopulatie meer ouderen en
uitkeringsgerechtigden omvat. Deze groepen hebben gemiddeld een wat mindere
gezondheid.
- De gegevens van het GIP hebben ook betrekking op gebruik van hulpmiddelen in
verzorgingshuizen. Dit is weliswaar naar verhouding slechts een klein deel van de
ziekenfondspopulatie, maar het betreft wel uitsluitend ouderen. Deze groep neemt in
het algemeen een groter deel van het hulpmiddelengebruik voor haar rekening.
- In het GIP worden ook onderhoud en reparaties aan hulpmiddelen als verstrekking
geregistreerd.
Een factor die tot onderschatting van het aantal gebruikers leidt is:
- Sommige hulpmiddelen worden langdurig gebruikt en hoeven niet elk jaar te worden
vervangen. Er vindt dan niet elk jaar verstrekking plaats en de patiënt wordt niet elk
jaar als gebruiker geteld.
Daarnaast hebben de meest recente cijfers uit het GIP een marge. Omdat de gegevens over
2004 nog niet compleet zijn en omdat deelnemende zorgverzekeraars de gegevens op
verschillende wijze aanleveren kunnen de voorlopige cijfers over 2004 en de ramingen voor
2005 een afwijking van 5% tot 10% vertonen van de daadwerkelijke aantallen. De cijfers in
dit databestand zijn bovendien recent aangepast aan de internationale norm ISO 9999: 2002
‘Technische hulpmiddelen voor personen met een handicap’ en wijken daardoor af van eerder
gepubliceerde gegevens.
Om diverse redenen kan niet voor alle technologieën uit deze inventarisatie een uitspraak
over het aantal gebruikers worden gedaan op basis van gegevens uit het GIP. Ten eerste zijn
de door CVZ gebruikte categorieën voor deze inventarisatie soms te breed, waardoor geen
uitspraken over het aantal gebruikers van specifieke hulpmiddelen kunnen worden gedaan.
Verder wordt bepaalde apparatuur thuis toegepast in het kader van medisch-specialistische
zorg vanuit het ziekenhuis en wordt dan vergoed uit het ziekenhuisbudget. Dit gebruik wordt
niet geregistreerd in het GIP. Tot slot kunnen zorgverzekeraars apparatuur die niet in de
Regeling hulpmiddelen 1996 is opgenomen vergoeden uit de ‘regeling Initiatiefruimte
Ziekenfondsverzekering’ of ‘Flexizorgregeling’. Ook dergelijke verstrekkingen worden niet
geregistreerd in het GIP.
In de toekomst zijn er oplossingen voor deze problematiek. Vektis, het rekeninstituut voor de
particuliere zorgverzekeringen, werkt aan een gedetailleerd databestand van hulpmiddelen die
in de thuissituatie worden gebruikt. Dit bestand zal ziekenfondspatiënten én particulieren
gaan omvatten. Op dit moment zijn er echter nog geen gegevens uit deze bron beschikbaar
[Vektis, pers.comm.]. Een complicerende factor voor het aanleggen van een eenduidig en
gedetailleerd databestand is dat verstrekkingen van hulpmiddelen door de diverse
verzekeraars op verschillende wijzen worden geregistreerd. Er wordt gewerkt aan een
universele hulpmiddelcodering voor alle verzekeraars. Deze zal gefaseerd worden ingevoerd
over een periode van een aantal jaren [CVZ-GIP, pers.comm.]. Als in 2006 het onderscheid
tussen ziekenfondsen en particuliere verzekeringen wegvalt, biedt dit wellicht mogelijkheden
om tot een goede en volledige registratie te komen van het gebruik van medische
hulpmiddelen buiten instellingen.