WERKEN MET COMPETENTIES - Universiteit Twente

12 Hoofdstuk 2
liseerde kennissamenleving (2001, p. 16). Deze samenleving wordt ook wel
kenniseconomie genoemd.
Deze kenniseconomie is afhankelijk van de praktische toepassing van kennis.
Kennis wordt sneller dan voorheen verwerkt, gecodeerd en verspreid. Hierbij
zijn het gebruik van computers en Internet niet meer weg te denken. Kennisnetwerken
waarin kennis gedeeld wordt, spelen een belangrijke rol. Kennis op
zichzelf heeft aan macro-economisch belang gewonnen, als immaterieel
kapitaal. Dit hangt samen met het toegenomen belang van innovatie, hetgeen
afhankelijk is van kennis en kennisproductie.
Drucker stelt dat kennis een andere rol gaat spelen in innovatieprocessen.
Kennis staat niet langer in het teken van het langzaam ontwikkelen en verbeteren
van productieprocessen en producten, maar in het teken van vernieuwing
zelf (De Wilde, 2001). Het doel is vernieuwing. Alleen door vernieuwing kan
een onderneming de concurrenten voor blijven.
Verondersteld wordt dat hoogopgeleide kenniswerkers nodig zijn (Kessels,
2001). Kennis, zo stelt Kessels, kan worden opgevat als een persoonlijke
bekwaamheid, die niet van de ene op de andere persoon is over te dragen. De
waarde van deze bekwaamheid blijkt volgens hem uit het vermogen om vernieuwingen
te realiseren. Dit verklaart waarom in verband met de kenniseconomie
gevraagd wordt naar individuele vaardigheden en eigenschappen als analytisch
vermogen, probleemoplossend vermogen en creativiteit (Payne, 2000).
Om de waarde van individuele kennis voor de organisatie te vergroten, wordt
veel moeite gedaan deze kennis in de organisatie te delen (Nonaka & Takeuchi,
1995). Het belang hiervan komt onder andere tot uitdrukking in de vraag naar
sociale vaardigheden en teamwork.
Over de kenniseconomie moet ook niet te euforisch worden gedacht. David en
Foray (2002) plaatsen een aantal kritische kanttekeningen. Deelname aan de
kenniseconomie is beperkt tot een vrij kleine sociale groep en tot de ontwikkelde
landen. De kenniseconomie komt vooral tot uitdrukking in nieuwe
technologische middelen. Sommige sectoren in de economie maken echter
relatief weinig gebruik van deze kennis of van de daaruit voortvloeiende
techniek. Kennisdeling is op gespannen voet komen te staan met intellectueel
eigendom. Kennis kan niet altijd gedeeld worden, omdat daarmee economisch
voordeel moet worden behaald. Er zijn nieuwe problemen ontstaan op het
gebied van vertrouwen. De authenticiteit van de bron is soms moeilijk te achterhalen.
Er zijn nieuwe mogelijkheden tot fraude en oplichting. Een probleem van
heel andere aard is dat het voortschrijden van de informatietechnologie vraagt
om zorgvuldige en compatibele methoden van elektronisch bewaren en openen
van informatie. Dit is met name een probleem bij oudere computerbestanden.
De laatste kanttekening heeft betrekking op het feit dat de huidige kennis zeer
gefragmenteerd is. Kennis is vaak zeer gespecialiseerd en kennisdeling vindt
veelal alleen plaats binnen netwerken van experts uit hetzelfde domein.