rapport - Universiteit Antwerpen

Monitoraat op Maat – Academisch Nederlands 5
1 Inleiding
Op 22 mei 2007 organiseerde de afdeling algemeen onderwijsbeleid van de Stad Antwerpen “Bruggen
bouwen”, een rondetafelgesprek over de aansluitingsproblemen bij de overgang van het secundair
onderwijs naar het hoger onderwijs. In verschillende werkgroepen formuleerden betrokkenen uit het
veld voorstellen om de kloof tussen het secundair onderwijs en het hoger onderwijs te overbruggen.
Aandacht voor taal kreeg daarbij in elke werkgroep een hoge prioriteit. Volgens de deelnemers aan
het rondetafelgesprek moet zowel in het secundair als in het hoger onderwijs meer werk gemaakt
worden van de taalontwikkeling van alle leerlingen en studenten. Daarbij vindt men het van essentieel
belang dat de talige eindcompetentie van leerlingen aan het einde van het secundair moet aansluiten
bij de verwachte startcompetentie van studenten in het eerste jaar hoger onderwijs.
Om een beeld te krijgen van de talige knelpunten die zich voordoen met instromende studenten in het
hoger onderwijs, voerde het Monitoraat op maat- taalondersteuning academisch Nederlands op
verzoek van het onderwijsbeleid van de Stad Antwerpen een verkennend onderzoek uit. In dit rapport
presenteren we onze bevindingen.
Het rapport bestaat uit twee delen. Het eerste deel begint met een overzicht van de gepubliceerde
gegevens over Nederlandse taalvaardigheid van bachelorstudenten in het hoger onderwijs van 1999
tot 2009 in Vlaanderen en Nederland (hoofdstuk 2). Die bevindingen plaatsen we vervolgens naast de
ervaringen uit het veld: in een bevraging van docenten hoger onderwijs peilden we naar de talige
competenties die zij van hun studenten verwachten en naar de mate waarin studenten volgens hun
perceptie aan die vereisten voldoen. De opzet van het onderzoek en de resultaten worden
respectievelijk beschreven in hoofdstuk 3 en 4. In hoofdstuk 5 toetsen we bij wijze van conclusie de
antwoorden van de docenten aan de bevindingen vanuit het Monitoraat op maat.
Het tweede deel maakt de overbrugging naar het secundair onderwijs. In hoofdstuk 6 wordt eerst
bekeken in welke mate de vastgestelde knelpunten verband houden met de eindtermen voor de derde
graad secundair onderwijs in Vlaanderen. Op basis van de voorafgaande bevindingen en vanuit de
ervaring met taalondersteuning academisch Nederlands op het Monitoraat op maat formuleren we in
hoofdstuk 7 tot slot enkele aanbevelingen voor het secundair onderwijs. We willen daarmee een brug
helpen slaan tussen beide onderwijsniveaus.
© Universiteit Antwerpen – LINGUAPOLIS
LINGUAPOLIS werd bekroond met het Europees Label voor Innovatief Talenonderwijs 2009.