rapport - Universiteit Antwerpen

Monitoraat op Maat – Academisch Nederlands 10
Studenten zelf lijken zich weinig zorgen te maken over hun spelling. Uit onderzoek naar problemen bij
taaltaken in het hoger beroepsonderwijs blijkt alvast dat Nederlandstalige studenten spelling niet als
een struikelblok ervaren (Van Hogen & Melissen, 2002 en Simons, 2006). Alleen studenten met een
anderstalige achtergrond noemen spelling in de top 3 van de grootste obstakels bij schriftelijke
taken. In een bevraging van de Artevelde Hogeschool blijkt dat slechts 1 op 5 studenten zijn tekst of
e-mail naleest: studenten hebben volgens de onderzoekers ten onrechte een groot vertrouwen in hun
spelvaardigheid (Vrijders, 2007).
Schrijven algemeen
Maas (2003) verrichtte een peiling onder letterenstudenten van de Vrije Universiteit Amsterdam. Dit
onderzoek leidde tot de vaststelling dat eerstejaarsstudenten die in hun vooropleiding de Tweede
Fase 2 hebben doorlopen, vinden dat ze minder nood hebben aan een training academische
schrijfvaardigheid dan studenten die traditioneel onderwijs hebben genoten. De studie laat niet zien of
de Tweede Fasestudenten ook daadwerkelijk beter schrijven.
2.3 Leesvaardigheid en woordbegrip
Uit peilingen naar de leesvaardigheid van eerstejaarsstudenten hoger onderwijs blijkt een groot deel
van de studenten zwak te scoren. Afhankelijk van het type van test worden problemen vastgesteld op
woordniveau en/of structurerend niveau. Studenten zelf geven moeilijkheden aan met nieuwe
woordenschat, de grote hoeveelheid tekst en structurerend lezen. Studenten met een anderstalige
achtergrond ervaren de grootste problemen op woord- en zinsniveau.
De meeste taaltoetsen testen leesvaardigheid op microniveau: via gesloten vragen wordt gepeild naar
de kennis van woordbetekenis. In het algemeen scoren eerstejaarsstudenten daarvoor zwak, zoals
blijkt uit de mediaberichtgeving (Herbots, 2008 en Van Twillert, 2009). Uit de resultaten van de taaltest
aan de Vrije Universiteit Amsterdam blijkt bijvoorbeeld dat in 2007 72% van de studenten de
uitdrukking ‘advocaat van de duivel spelen’ niet kende; in de test van 2008 wist 53% niet wat ‘ambigu’
betekent. In de taaltoets van de Universiteit Hasselt moesten economiestudenten in een lijst van
bestaande woorden (bv.‘emissie’) en fictieve woorden (bv. ‘botteur’) aanduiden van welke woorden ze
de betekenis kenden (Van Haegendoren, 2008). Meer dan de helft van de deelnemende studenten
scoorde matig tot zwak. Allochtone studenten scoorden daarbij iets slechter dan autochtonen.
Testen die peilen naar de mate waarin studenten een (stuk) tekst begrijpen (globaal en gedetailleerd),
stellen vast dat studenten hiermee moeilijkheden ondervinden. In een lopend onderzoek van de
Lessius Hogeschool komen de onderzoekers tot de tussentijdse vaststelling dat een derde van de
geteste studenten grote problemen ondervindt met het verwerken van informatie, interpreteren en
vergelijken en hoofdlijnen aanduiden (Peters en Van Houtven, 2009). Studenten uit de academische
bachelor (met vooral studenten uit het ASO) bleken significant beter te scoren dan die uit de
professionele bachelors (met de helft van de studenten uit het ASO). Ook op de taaltest voor
eerstejaarsstudenten toegepaste economie aan de Universiteit Hasselt, scoorde meer dan de helft
van de studenten matig tot zwak voor zowel gedetailleerd lezen als voor structurerend lezen
(verband zien tussen verschillende hoofdstukken/alinea’s, onderscheid tussen hoofd- en bijzaken etc.)
(Van Haegendoren, 2008).
In onderzoek naar leerstijlen van eerstejaarsstudenten stellen Donche en Van Petegem (2004) vast
dat studenten met inadequaat studeergedrag minder hoge cijfers behalen. Dit kan verband houden
met onder meer een zwakke leesvaardigheid op structurerend niveau: studenten met een inefficiënte
leerstijl blijken geen gebruik te maken van structurerende strategieën zoals hoofd- en bijzaken
onderscheiden en de globale structuur voor ogen houden om de studiestof te verwerken.
2 Met 'Tweede Fase' wordt in het Nederlandse onderwijs verwezen naar de hervorming van de
bovenbouw van het voortgezet onderwijs (secundair onderwijs in Vlaanderen). De bedoeling van de
Tweede Fase is het onderwijs beter te laten aansluiten bij de eisen die in het hoger onderwijs gesteld
worden en aan de eisen van de snel veranderende maatschappij.
© Universiteit Antwerpen – LINGUAPOLIS
LINGUAPOLIS werd bekroond met het Europees Label voor Innovatief Talenonderwijs 2009.