Het belang van wederkerigheid… solidariteit gaat niet vanzelf!

Verzekeraars: steeds meer
risico en initiatief
Risicoselectie?
kosteneffectiviteit. Denk bijvoorbeeld aan een lager percentage voor heel
kosteneffectieve zorg, zoals preventie. Ook zouden het eigen risico en de
specifieke eigen bijdrages ingezet kunnen worden om gedrag, zoals
therapietrouw, te bevorderen. Binnen al deze varianten zou vanuit politieke
overwegingen met een inkomensafhankelijk plafond gewerkt kunnen
worden, waarbij het risico dat patiënten met een lager inkomen afzien van
noodzakelijke zorg, beperkt wordt.
Oplossingsrichtingen
De Raad heeft in een reeks eerdere adviezen aandacht gegeven aan het
functioneren van de zorgverzekeraar, de zorgaanbieder en hun onderlinge
relatie. Nodig is een sluitend geheel van financiële prikkels in de toedeling
van middelen aan de verzekeraar en de bekostiging van zorgaanbieders.
Dit leidt op basis van de hiervoor beschreven richtlijnen voor
kosteneffectieve zorg, tot doelmatige zorg.
d. De zorgverzekeraar
Binnen het zorgstelsel hebben zorgverzekeraars een belangrijke rol in het
borgen van publieke belangen. Zij moeten voor hun verzekerden doelmatige
en toegankelijke zorg inkopen. In het vorige punt is al gewezen op het belang
van kosteneffectiviteit bij de zorginkoop. Door middel van zorginkoop geven
zij ook, als zorgregisseur, vorm aan het zorglandschap, en zorgen ze voor
spreiding en concentratie van zorgfuncties. Om ze hiertoe te stimuleren
krijgen ze steeds meer risico. Zo worden de ex-postcompensaties stapsgewijs
afgebouwd. Dit risico kunnen verzekeraars beheersen door doelmatige zorg
in te kopen. In de Zvw komt de zorginkoop langzaam maar zeker uit de
kinderschoenen. Er komen steeds meer voorbeelden waarbij de verzekeraar
duidelijke eisen stelt; bijvoorbeeld om de patiëntveiligheid via
behandelvolumina in de kankerzorg te vergroten. Hoewel dit de goede kant
op gaat kunnen kanttekeningen worden geplaatst bij de aspecten
risicoselectie voor de basisverzekering, preventie, collectieve polissen en de
macro kostenbeheersing.
- Er bestaat mogelijk het gevaar dat verzekeraars hun risico gaan beheersen
door ongewenst gedrag als het toepassen van risicoselectie. Binnen het stelsel
kennen we de nodige regulering om dit gevaar te beperken. Zo is er een
acceptatieplicht, is er een ex-ante risicoverevening en hebben zorgverzekeraars
een wettelijke zorgplicht. Ondanks deze waarborgen heeft de
commissie risicoverevening onlangs aangegeven dat het voor zorgverzekeraars
nog steeds kan lonen om bepaalde groepen aan zich te binden of juist te
weren. In dit kader heeft zij de overheid geadviseerd om dit systeem continue
te monitoren. Er zijn op dit moment geen aanwijzingen dat risicoselectie
daadwerkelijk plaatsvindt.
RVZ Het belang van wederkerigheid 41