Onderzoeksverslag van Theo Wijma en Vera Velstra - Nemo

Mogelijkheden van veeteelt en de verwerking van landbouwproducten in Zuidwest Polen.
cijfers groeipercentages aan, terwijl de import in kleinere mate toenam. Zoals reeds in 2003
was de groei gedurende het eerste kwartaal bijzonder tastbaar in de industriële sector, waar de
afzet de eerste drie maanden van dit jaar met 19,1 % steeg.
In 2000 heeft Nederland o.a. machines, vervoermateriaal, elektrische apparatuur en diverse
gefabriceerde goederen geïmporteerd uit Polen. Nederland heeft vooral voedings- en
genotmiddelen, chemische producten, machines, elektrische apparatuur en kantoormachines
geëxporteerd.
Vooral handelaren uit Duitsland, Frankrijk en Italië zijn in Polen actief. Italianen zijn
overwegend geïnteresseerd in melk en kalveren. Nederland haalde uit Polen in het eerste
halfjaar 67758 kalveren, tegen 42768 in geheel 2003. (Bron: Boerderij 17-08-04)
Het zijn de grote Poolse landbouwbedrijven die van de export profiteren, maar indirect komt
de gestegen uitvoer ook de kleine boeren ten goede. Die kunnen hun producten nu
makkelijker en tegen hogere prijzen dan voorheen op de binnenlandse markt kwijt. Omdat
landbouwproducten duurder zijn geworden, zijn de prijzen van levensmiddelen als melk,
boter en vlees de afgelopen maanden fors gestegen. Polen geven hierdoor inmiddels 29
procent van hun inkomen uit aan voeding. Nederlandse consumenten geven gemiddeld 13
procent van hun inkomen uit aan voedingsmiddelen. (Bron: Leeuwarder Courant 25-8-04)
De veehouderij in Polen is zo ontwikkeld, dat het land zelfvoorzienend is in zuivel en in
belangrijke mate in vlees.
De Poolse export van voedingsmiddelen naar de voormalige EU-15 is in mei 2004 ten
opzichte van 2003 al gegroeid met 15%. Het gaat hierbij vooral om vlees. De Poolse overheid
verwacht echter ook dat de export van zuivelproducten als boter, melkpoeder, kaas en yoghurt
zal toenemen, mede dankzij de lagere productiekosten. Kaas is bijvoorbeeld gemiddeld 30 %
goedkoper dan in de oude EU-15. Vorig jaar bedroeg de totale zuivelexportwaarde bijna 361
miljoen euro, waardoor het overschot op ruim 260 miljoen euro uitkwam. Zuivel leverde in
2003 een belangrijke bijdrage aan het positieve saldo van de Poolse handelsbalans in
landbouwproducten. Dit saldo bedroeg 205 miljoen euro, terwijl dit het voorafgaande jaar nog
negatief was. De belangrijkste exportproducten in de zuivel zijn mager melkpoeder, kaas en
caseïne. Mager melkpoeder is verantwoordelijk voor ruim 37% van de exportwaarde in 2003,
kaas voor bijna 33% en caseïne voor 11%.
De deskundigen benadrukken de noodzaak van modernisering, die op het eerste zicht
ongunstig is voor de tewerkstelling: einde maart 2004 bedroeg het werkloosheidscijfer 20,5 %
van de actieve bevolking, wat 3,2 miljoen personen vertegenwoordigt. Het cijfer daalde wat
tussen maart en april 2004 (- 0,5 %) maar het blijft te vroeg om hierin een eerste stap te zien
tot een langdurige vermindering van de werkloosheid in Polen.
Het percentage van de beroepsbevolking werkzaam in Poolse landbouw is in tien jaar tijd
teruggelopen naar 25,8 % in 2000. Ter vergelijking: in Nederland ligt dit percentage op 3,7 %
en lag het in 1990 nog op 4,8 %. (Bron: boerderij 08-08-2000)
De stabilisering op een laag niveau van de inflatie is een andere troef voor de Poolse
economie : in maart 2004 bedroeg dit cijfer 1,7 % (op jaarlijkse basis), een gemiddelde dat
constant is gebleven sinds november 2003.
De rente schommelt tussen de 10 en de 20 %. Dit maakt investeren niet makkelijk. Banken
geven dan ook weinig leningen uit mede door gebrek van onderpand.
De banksector in Polen is niet goed ontwikkeld, en is op het platteland sterk versnipperd. Er is
een herstructureringsstrategie voorgesteld, waarbij langzaam vooruitgang wordt gemaakt.
Chromiec,oktober 2004. 10