van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
juridiaans. Normen voor geschreven rechtstaal 56<br />
La<strong>at</strong> ik eindigen met twee min of meer positieve voorbeelden. De Werkgroep<br />
vorm en taal <strong>van</strong> vonnissen en beschikkingen kwam al in 1983 met een toegankelijker<br />
modelvonnis voor echtscheidingen. 200 Helaas is het daarbij gebleven. Vanaf 2003 is de<br />
rechtbank Arnhem bezig met een Project begrijpelijkheid. In het projectteam zit een<br />
externe communic<strong>at</strong>iedeskundige; de richtlijnen voor het herschrijven zijn mede<br />
gebaseerd op verschillende taaladviesboeken. Het was de bedoeling zowel uitspraken<br />
als standaardbrieven aan te pakken, maar alleen de la<strong>at</strong>ste zijn nog aan bod gekomen. In<br />
1.800 vari<strong>at</strong>ies. 201 Naar een reden voor de vertraging hoeven we in elk geval niet lang te<br />
zoeken.<br />
3.3 Zoals gij zaait, zult gij oogsten 202<br />
‘It is not possible to learn to write gre<strong>at</strong>ly, but it is possible to learn not to write<br />
poorly.’ 203 Voor een mooie schrijfstijl is talent nodig, maar slecht schrijven is af te<br />
leren. Voor hel<strong>der</strong> formuleren geldt min of meer hetzelfde: weinig mensen komt het<br />
aangewaaid, maar ie<strong>der</strong>een kan leren bekende fouten te vermijden en beproefde<br />
hulpmiddelen toe te passen. Om ook de inhoud hel<strong>der</strong> over te brengen moet de schrijver<br />
n<strong>at</strong>uurlijk zijn gedachten op orde hebben. Maar zolang hij weinig snapt <strong>van</strong> taal, kan hij<br />
zijn ordelijke gedachten nooit overzetten in een ordelijke tekst. Kortom, wie voor zijn<br />
beroep ga<strong>at</strong> schrijven moet leren schrijven, tenzij hij over een uitzon<strong>der</strong>lijke n<strong>at</strong>uurlijke<br />
aanleg beschikt.<br />
Geen won<strong>der</strong> d<strong>at</strong> auteurs die zich bezorgd maken over de kwaliteit <strong>van</strong> het<br />
geschreven recht adviseren te beginnen aan de basis, bij de opleidingen. Doen die<br />
opleidingen dan niets aan taal? Niets is misschien teveel gezegd, maar het houdt niet<br />
over. De Academie voor wetgeving kwam hiervoor al ter sprake. 204 In de Raio-<br />
opleiding (Rechterlijke ambtenaar in opleiding) is schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid<br />
een <strong>van</strong> de vele algemene competenties. Daarnaast besteedt het strafrechtdeel <strong>van</strong> de<br />
opleiding uitgebreid aandacht aan vonnissen volgens Promis. 205 Maar formuleren is in<br />
het Promis-model een on<strong>der</strong>geschoven kindje. Van de universitaire opleidingen<br />
200<br />
Werkgroep vorm en taal 1983.<br />
201<br />
Van <strong>der</strong> Pool, Schaap & Nijland 2008.<br />
202<br />
Gezegde, parafrase uit de Bijbel, NT, Gal<strong>at</strong>en 6:7.<br />
203<br />
Posner 1988, p. 297.<br />
204<br />
§ 3.1, p. 51.<br />
205<br />
Raio 2009, p. 60 en 123.
Change language