van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
juridiaans. Normen voor geschreven rechtstaal 51<br />
op de praktijk. Juist voor wetgevingsjuristen is taalon<strong>der</strong>richt dus onontbeerlijk, net als<br />
een bruikbare handleiding. Beide ontbreken. De Academie voor wetgeving biedt in haar<br />
meerjarige curriculum welgeteld één cursus ‘Duidelijk en effectief schrijven aan niet-<br />
juristen’ aan. 173 De geldende Aanwijzingen voor de regelgeving zijn op het gebied <strong>van</strong><br />
taal een demotiverend allegaartje, met ruim een dozijn niet-juridische taalinstructies,<br />
waar<strong>van</strong> grofweg de helft waarschuwingen zijn tegen vrij willekeurig gekozen laakbaar<br />
geachte gewoonten.<br />
Nieuwe terminologie en herdefiniëring <strong>van</strong> bestaande woorden horen<br />
onverbrekelijk bij wetgeving. Eer<strong>der</strong>, in paragraaf 2.3, heb ik enkele beperkingen <strong>van</strong><br />
definities besproken. Het bleek bijvoorbeeld onverstandig om dwars in te gaan tegen<br />
een ma<strong>at</strong>schappelijk gangbare betekenis. Daar sta<strong>at</strong> tegenover d<strong>at</strong> juist een subtiel<br />
betekenisverschil soms verwarring wekt en d<strong>at</strong> de gangbare betekenis soms een<br />
ongewenste lading geeft. 174 In beide gevallen kan een nieuwe neutrale vakterm uitkomst<br />
bieden, mits deze op zijn beurt aan de normen voldoet. Normen kunnen elkaar, net als<br />
beginselen, in de weg zitten. Een voorbeeld. Van Dunné betreurde de neologie ‘niet-<br />
nakoming’ in Boek 6, Afdeling 9 <strong>van</strong> het nieuwe BW, omd<strong>at</strong> deze moeilijk (norm 1) en<br />
lelijk was (norm 2), terwijl er nota bene een begrip bestond d<strong>at</strong> wel aan beide normen<br />
voldeed, namelijk ‘wanprest<strong>at</strong>ie’. 175 Maar Hofhuis bracht daar tegenin d<strong>at</strong> niet-juristen<br />
anno 1988 in het woord ‘wanprest<strong>at</strong>ie’ een morele veroordeling lazen (norm 3), hetgeen<br />
onwenselijk was. 176 Een nieuwe term die, an<strong>der</strong>s dan ‘niet-nakoming’, aan alledrie de<br />
normen voldeed, was hier wellicht de beste keuze geweest. Zo blijkt tevens d<strong>at</strong> een<br />
lager gehalte aan eigenlijk jargon niet altijd een verbetering hoeft te zijn.<br />
Wie twijfelt aan de haalbaarheid <strong>van</strong> wetsvereenvoudiging doet er goed aan eens<br />
over de grens te kijken. Met name de Angelsaksische rechtswereld heeft een flink aantal<br />
oper<strong>at</strong>ies achter de rug, zoals de om<strong>van</strong>grijke herziening <strong>van</strong> de regels voor burgerlijke<br />
rechtsvor<strong>der</strong>ing in Engeland en Wales, de Civil Procedure Rules 1999 (CPR). 177 De<br />
opsteller, Lord Woolf, hanteerde on<strong>der</strong> meer het uitgangspunt d<strong>at</strong> hij voor burgers<br />
schreef en niet voor juridische professionals. 178 Toch blijft er altijd ruimte voor<br />
173<br />
Www.academievoorwetgeving.nl, Opleidingsprogramma; Academie voor wetgeving 2010, p. 32.<br />
174<br />
Hofhuis 1988.<br />
175<br />
Van Dunné 1988.<br />
176<br />
Hofhuis 1988.<br />
177<br />
Zie voor an<strong>der</strong>e voorbeelden Kimble1996 en Gohres 2004.<br />
178 Woolf 1996, Overview.
Change language