van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
van der hart.pdf - DSpace at Open Universiteit
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
juridiaans. Het strijdtoneel rechtstaal 18<br />
vastleggen. 53 Maar d<strong>at</strong> maakt geen wezenlijk verschil: standaards horen een neerslag te<br />
zijn <strong>van</strong> w<strong>at</strong> wenselijk en w<strong>at</strong> mogelijk is, voor burgers, voor juristen, maar bovenal in<br />
het algemeen belang. W<strong>at</strong> wenselijk en mogelijk is veran<strong>der</strong>t in de tijd. De la<strong>at</strong>ste<br />
decennia is één thema sterk in opkomst: transparantie.<br />
Transparantie heeft helaas een vervelende bijklank gekregen. Daarom eerst een<br />
afbakening: het ga<strong>at</strong> hier niet om de bureaucr<strong>at</strong>ische verantwoordingscultuur die<br />
instanties <strong>van</strong> hun eigenlijke werk afhoudt, maar om een <strong>at</strong>titude: de open houding <strong>van</strong><br />
de professional die het mogelijk maakt d<strong>at</strong> an<strong>der</strong>en zijn werk evalueren, erop<br />
voortbouwen en vooruitlopen. Transparantie is het gezicht <strong>van</strong> integriteit. Ook juristen<br />
zijn professionals, rechters zelfs een prototype: deskundig, neutraal, onafhankelijk,<br />
eigenzinnig. Ook <strong>van</strong> hen verwacht de ma<strong>at</strong>schappij dus transparantie. 54 Nu zou men<br />
opnieuw kunnen tegenwerpen d<strong>at</strong> het begrip niet is ingevuld. W<strong>at</strong> moet er transparant<br />
zijn en voor wie? De organis<strong>at</strong>ie? De gedachtegang <strong>van</strong> de rechter? Wetgeving?<br />
Sommige schrijvers kiezen in<strong>der</strong>daad voor deze invalshoek en zien de voorspelbare<br />
clash tussen juristen en buitenstaan<strong>der</strong>s. Zij missen naar mijn idee de kern <strong>van</strong><br />
transparantie. Het is niet het een of het an<strong>der</strong>, het is beide, het is alles. Wie transparant<br />
werkt maakt de voortbrengselen toegankelijk voor ie<strong>der</strong>een voor wie ze op enige manier<br />
bedoeld zijn. Hoe meer de samenleving om transparantie vraagt, hoe meer de schrijvers<br />
<strong>van</strong> het recht hun taal dus op leken zullen moeten afstemmen. Het is een kwaliteitseis<br />
aan de jurist als professional, maar om eraan te voldoen moet hij de grenzen <strong>van</strong> zijn<br />
vak over. En omd<strong>at</strong> hij worstelt met taal doet hij er goed aan bij de taalwetenschappen<br />
langs te gaan.<br />
53 D<strong>at</strong> wil niet zeggen d<strong>at</strong> regulering geen zin heeft. Landen met meer<strong>der</strong>e gelijkwaardige n<strong>at</strong>ionale talen<br />
hebben bijvoorbeeld vaak taaldiensten. In Zwitserland houden de Zentrale Sprachendienste <strong>der</strong><br />
Schweizerischen Bundeskanzlei zich op last <strong>van</strong> de wetgever ook bezig met begrijpelijkheid.<br />
54 Sterk & Ficq 2008; Stuiveling 2009; Mak 2008; WRR 2002, p. 186; RvdR 2007, p. 28. Alle auteurs<br />
on<strong>der</strong>schrijven de noodzaak <strong>van</strong> transparantie, maar alleen Sterk & Ficq en de Raad voor de rechtspraak<br />
noemen expliciet begrijpelijk taalgebruik.
Change language