Export to PDF - Search

Archief Henk Sneevliet (1901) 1907-1942 (1945-1984, 2011)
zhoubao). Na zijn Komintern-periode correspondeerde hij met M.N. en Evelyn Roy onder het pseudoniem
Jack Horner . Tijdens de Duitse bezetting gebruikte hij Baanbreker als alias. De pseudoniemen zijn
opgenomen in de index.
Ook in Sneevliets persoonlijk leven vonden veel wisselingen plaats. Hij is vier keer gehuwd geweest. Zijn
eerste vrouw, Maartje Visser , met wie hij op 11 januari 1906 trouwde verliet hem in 1907 voor J.A.N.
Knuttel .
Met E.J. (Betsy) Brouwer was hij getrouwd van 22 juli 1909 tot 26 september 1924, de datum waarop hun
scheiding werd uitgesproken. Zij kregen een tweeling, geboren op 9 maart 1911, door Sneevliet bijgenaamd
Pim (of Rido) en Pam (of Dikkop). Beiden pleegden zelfmoord, Pim in 1932, Pam in 1937. Betsy overleed
op 18 februari 1966.
Sinds 1922 had Sneevliet een relatie met Sima L'vovna Žolkovskaja. Zij beviel op 18 september 1923 van
een dochter uit deze verbintenis, Sima genaamd, in Kremen#ug. Ze trouwden op 21 december 1926, maar
in 1928 kwam het tot een breuk. Sima trouwde kort daarna met Jef Swart . In 1934 reisde zij Swart achterna
naar de Sovjet-Unie, samen met haar dochter.
Sneevliet trouwde in 1929 met W.H. (Mien) Draaijer. Uit een eerder huwelijk had zij een dochter, Bep
Blaauw . Mien Draaijer werd in de Tweede Wereldoorlog samen met Sneevliet opgepakt en naar het kamp
Ravensbrück gestuurd. Zij keerde hieruit terug en overleed op 20 augustus 1965 (1)
Verwerving en bestanddelen van het archief
Het archief is in gedeelten bij het instituut binnengekomen. In 1937 ontving het IISG van H. Sneevliet zijn
knipselcollectie betreffende Nederlands-Indië over de jaren 1926 tot 1935 (2) en in 1938 correspondentie
met personen uit de internationale communistische oppositie en correspondentie en stukken betreffende de
oppositie in de CPH (3). In de oorlog werd het instituut door de Duitsers gesloten en geheel leeggehaald. Het
archief van H. Sneevliet werd in 1947 weer teruggevonden. In 1953 ontving het instituut van mevrouw W.H.
Sneevliet-Draaijer een groot deel van de uitgebreide correspondentie tussen H. Sneevliet en H. Roland Holst
voornamelijk uit de periode 1924 tot 1930 (4). In 1965 kwam het IISG in het bezit van de correspondentie
en archiefstukken uit de periode 1912 tot 1918 betreffende Nederlands-Indië, uit 1921 tot 1924 betreffende
China en stukken uit latere tijd 'onder voorlopig beperkende voorwaarden ten aanzien van het gebruik door
onderzoekers' (5).
In 1967 kreeg het instituut van mevrouw G. Santen-Blaauw een aanvulling op de correspondentie tussen
H. Roland Holst en Sneevliet in de vorm van fotokopieën; in 1988 zijn de originelen van deze brieven
geschonken door Sima Sneevliet.
Van de heer J.H. Smeets werd in 1968 documentatie ontvangen betreffende de Tweede Wereldoorlog,
verzameld door H. Sneevliet(6).
In 1984 gaf de familie Santen-Blaauw het IISG gelegenheid tot het maken van fotokopieën (inv. nr. 742-749)
en het maken van nieuwe afdrukken van foto's (te vinden in de collectie Beeld en geluid) uit een serie
fotoalbums, die betrekking hebben op H. Sneevliet en de andere leden van de familie. Ook de ansichtkaarten
van H. Sneevliet aan Betsy, Pim en Pam (inv. nr. 761-771), ontvangen van P. Brouwer in 1993, geven een
beeld van Sneevliets familieleven.
Al het bovenstaande materiaal is in deze inventaris opgenomen, met uitzondering van de stukken betreffende
de RSP en RSAP die er deel van uitmaakten. Deze stukken zijn samen met die van RSP-secretaris F.
Bosman en van organisatorisch secretaris Th. van Driesten opgenomen in het RSP/RSAP-archief (7) .
Hierbij bevinden zich ook de stukken betreffende de internationale communistische oppositie - b.v. de
Kommunistische Partei Deutschland (Opposition) - en de voorbereiding van de Vierde Internationale van
Trotski.
Verder zijn in de inventaris ook een aantal stukken opgenomen die niet in bovenstaande opgave zijn
vermeld: stukken uit de periode 1907 tot 1912, doorslagen van artikelen van H. Sneevliet uit de periode 1926
tot 1939.
Toegevoegd zijn een aantal stukken van nabestaanden van de in de oorlog omgekomen revolutionairsocialistische
verzetsstrijders - van Mien Sneevliet-Draaijer en M.E. Horeman-van der Ploeg - en van
het 'Comité ter verkrijging van de laatste rustplaats van de door het fascisme vermoorde revolutionnairen
gedurende de Duitse bezetting 1940-1945'.
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 8