MER WINDPARKEN GEMINI DEEL B - Ruimtelijkeplannen.nl

MER Windparken Gemini
Deel B
Exploitatie
Door de bouw van het windpark met de windturbines (de VKA heeft een monopile-fundering en de
overige varianten hebben – tripiles – drie funderingspalen), het transformatorstation en het woonplatform
(met zes monopiles) wordt de zeebodem bedekt waardoor leefgebied en foerageerhabitat voor zeevogels
verloren gaat. Als naderhand blijkt dat ook een bescherming tegen bodemuitspoeling nodig is, zal nog
meer ruimte in beslag worden genomen.
Naast het feit dat de zeebodem plaatselijk wordt bedekt door elke windturbine en het platform, kan er ook
op grote schaal habitatverlies voor zeevogels ontstaan als het hele windparkgebied wordt gemeden
vanwege de barrièrewerking. Dit kan bijvoorbeeld opgaan voor storingsgevoelige soorten zoals jan van
genten, zeeduikers, zeeëenden en alken. Onderzoeksgegevens in offshore windparken zijn nog schaars,
maar reeds gepubliceerd werk voor het park Horns Rev, gesitueerd in de Deense sector van de Noordzee
ten westen van ZW Jutland (Blåvandshuk), laat zien dat een aantal soorten het windpark geheel of
gedeeltelijk mijdt. Een aantal meeuwensoorten leek juist te worden aangetrokken door het park, of door
de werkschepen in het park. Voor deze soorten lijkt habitatverlies dus niet op te treden, maar niet alle
soorten meeuwen die voor park ‘Buitengaats‘ en ‘ZeeEnergie’ relevant zijn konden in de Deense situatie
worden onderzocht (alleen voor zilver- en dwergmeeuw zijn gegevens beschikbaar). Het is mogelijk dat
het habitatverlies tijdelijk is omdat vogels wennen aan de aanwezigheid van een windpark en leren om te
gaan met de turbines. Zo werden in park Horns Rev in de winter van 2006/2007 plotseling grote aantallen
zwarte zee-eenden gezien, een soort die tot dan toe het park stelselmatig had gemeden (Petersen, I.K.
(2007). Gegevens voor het eerste Nederlandse offshore park (OWEZ) zijn recent gepubliceerd (Krijgsveld
et al., 2011). Hierin is te zien dat aalscholvers sterk door dit park worden aangetrokken en dat meeuwen
zich niets van het park lijken aan te trekken. Berekingen in de Passende Beoordeling (Bijlage 10) laten zien
dat het oppervlak van het plangebied voor ‘Buitengaats‘ en ‘ZeeEnergie’ verwaarloosbaar klein is ten
opzichte van het totale foerageergebied van de jan van gent-kolonies en de noordse stormvogel-kolonies
die tijdens het foerageren het gebied kunnen bereiken. Voor jan van gent en noordse stormvogel is dit
respectievelijk 0,02 en 0,08%. Voor de kleine mantelmeeuw-kolonies geldt dat er maximaal 0,37 procent
van het foerageergebied verloren gaat uitgaande van het oppervlakteverlies. Een aantal factoren speelt een
rol in de doorvertaling naar populatie-effecten. In de eerste plaats dient te worden bekeken of er een
verlaagd foerageersucces optreedt door verlies van dit oppervlak. Dit kan worden veroorzaakt door
competitie om ruimte, en door een lagere beschikbaarheid van voedsel. Geen van beide is echter het geval.
Meeuwen hebben geen competitie om ruimte op zee (pers. med. A. Brenninkmeijer), en het voedsel blijft
beschikbaar, want wordt getransporteerd door het stromende water. Daarnaast zal slechts een klein deel
het park vermijden. Uit recente monitoringsgegevens in het OWEZ-park blijkt dat het vermijden van
windparken (macro-avoidance) door kleine mantelmeeuwen vrijwel niet optreed: zij foerageerden zelfs
binnen het park met een hoge mate van micro-avoidance (Krijgsveld et al., 2011). Deze factoren
overwegende kan een negatief effect van verlies van habitat op de fitness van de kleine mantelmeeuw
worden uitgesloten. De windparken Buitengaats en ZeeEnergie liggen wel binnen de foerageeractieradius
van jan van gent op Helgoland, maar alle op zeer grote afstand waardoor een substantiële afname van het
foerageerhabitat van de Helgolandkolonie is uitgesloten.
Trekvogels hebben geen foerageergebieden op de Noordzee en er treedt dus voor deze vogels geen
habitatverlies op.
Omdat de geplande windparken ‘Buitengaats’ en ‘ZeeEnergie’ zich binnen de mogelijke foerageerafstand
van de broedkoloniën van de kleine mantelmeeuw, de jan van gent, de noordse stormvogel en de
aalscholver bevinden en op voorhand significante effecten niet kunnen worden uitgesloten, is er in het
kader van de Passende Beoordeling (zie bijlage 12 van BARD MER) een controle uitgevoerd. De in deze
Passende Beoordeling gemaakte berekeningen leveren de volgende resultaten op:
1. Kleine mantelmeeuw: voor de verschillende broedkoloniën in het gebied van de Waddenzee ligt het
aandeel van het habitatverlies tussen 0,3 en 0,4% van zijn foerageergebied.
B.80 ARCADIS 076707818:A - Definitief