MER WINDPARKEN GEMINI DEEL B - Ruimtelijkeplannen.nl

MER Windparken Gemini
van 4 km. De onderzoeksperioden voor en na de bouw kunnen echter niet goed met elkaar worden
vergeleken vanwege de zeer verschillende totale aantallen. KAHLERT et al. (2004) vermelden eveneens
voor de bouw- en gebruiksfase van het windpark ‘Nysted’ dat zeeduikers de windturbines mijden. De
zwarte zeeëend heeft zijn toevluchtsgebieden in ‘Horns Rev’ na de bouw van de turbines verplaatst.
Terwijl minder vogels van deze soort verbleven in de traditionele gebieden in het zuidoosten, gebruikten
ze gebieden in het noorden en westen die daarvoor nauwelijks werden bezocht. In zijn geheel bezien was
de soort in 2003 talrijker aanwezig dan in de twee jaar daarvoor wat eventueel ook kan komen doordat een
deel van de Oostzee in de winter van 2002/2003 bevroren was. Na het plaatsen van de windturbines deed
zich een significante vermijding van het gebied voor (PETERSEN et al. 2006b). Bij de zeekoet en de alk
kon eveneens een significante vermijding van het windpark ‘Horns Rev’ en de 2 en 4 km-zones worden
vastgesteld. Jan van genten waren voor en na de bouw van de turbines niet vertegenwoordigd in het
directe windparkgebied, maar vermeden wel in toenemende mate de afstandszones. Er kan echter nog
geen definitieve inschatting worden gegeven voor deze soort (PETERSEN et al. 2006b).
Het windpark vormt echter niet voor de hele vogeltrek een barrière. Vogels die op grote hoogte (>500 m)
langstrekken, zullen er vermoedelijk zonder reactie overheen vliegen.
De gevolgen bij het windparkgebied strekken zich uit over een lengte van ongeveer 10 km en aan de
zijkanten nog eens over ca. 2 km. Welke soorten op welke manier zullen reageren, begint bij turbines van
deze grootte pas nu een beetje bekend te worden. De eerste voorlopige resultaten van de
radaronderzoeken in het windpark ‘Nysted’ in de Oostzee (KAHLERT et al. 2004) laten zien dat er effecten
zijn op de vliegrichting en dichtheid van langstrekkende watervogels, ’s nachts tot 1.000 m en overdag tot
maximaal 3.000 m. In het windpark was de dichtheid van de vogels geringer. Andere onderzoeken
bevestigen deze vermijdingsreacties. Bij het windpark ‘Nysted’ kwam minder dan 1% van de ganzen en
eenden zo dicht bij de rotoren dat er een aanvaringsrisico zou kunnen ontstaan. Ook ’s nachts vlogen de
vogels om de windparken heen of kozen ze een weg door de corridors tussen de turbines (DESHOLM &
KAHLERT 2006). Uit het onderzoek naar de effecten van het Offshore Windpark Egmond aan Zee
(OWEZ) (Krijgsman et al. 2011) op vliegpatronen van vogels in en rond het windpark werd een relatief
hoge uitwijking gevonden. Uitwijking was het laagst in de winter (18%) en het hoogst in de herfst (34%
minder). In de zomer en de winter waren de vliegrichtingen meer willekeurig, omdat in die periode vooral
lokaal foeragerende zeevogels in het gebied aanwezig waren. In de trektijd was de vliegrichting
eenduidiger. Zeevogels zoals jan-van-genten, zee-eenden, alkachtigen en duikers weken het meest uit
terwijl meeuwen (alle soorten) en aalscholvers in het geheel niet uitweken (en zelfs actief het windpark
opzochten). Ganzen en zwanen waren uitermate gevoelig voor de windturbines en weken sterk uit. De
helft tot driekwart van de lijsters en kleine zangvogels vloog overdag door het windpark op rotorhoogte,
maar vermeden wel actief de turbines. BAPTIST (2001, geciteerd in MARX 2005) heeft in zijn onderzoeken
naar uitwijkreacties van verschillende vogelsoorten gegevens opgesteld over de uitwijkradius. Hij stelt een
maximale uitwijkradius van 90 m vast (zeekoet). Meer dan de helft van de soorten wijkt op kleine schaal
uit (tot 20 m). Hiertoe behoren niet alleen kleine vogels, maar ook grote soorten zoals de buizerd en de
kraanvogel.
Aangezien zeevogels bij voorkeur de lagere luchtlagen gebruiken, zullen zij vooral naar de zijkant
uitwijken en om het hele windpark heen vliegen. Deze uitwijkbewegingen zullen overdag groter zijn dan
’s nachts. De verwachting is dat zij ’s nachts eerder om de turbines heen zullen vliegen.
Uit onderzoeken in het kader van het Minos plus -project (Minos plus 2006) blijkt niet dat er sprake is van
barrièrewerking door windparken voor de sterns en de visdief. Aan de hand van de grote stern werd
aangetoond dat vogels van deze soort windparken niet vermijden, maar erin vliegen of er op lage hoogte
doorheen vliegen, zoals ook blijkt uit de resultaten van ‘North Hoyle’ (NPOWER RENEWEABLE 2005).
PETERSEN et al. (2006b) konden voor de visdief en de Noordse stern geen statistisch significante
verandering in het habitatgebruik aantonen, er kon echter wel worden geconstateerd dat deze soorten in
sommige maanden na de bouw van het windpark helemaal niet meer aanwezig waren in het
windparkgebied. In het onderzoeksgebied werden zowel grote sterns als ook de iets vaker voorkomende
076707818:A - Definitief ARCADIS B.77
Deel B