MER WINDPARKEN GEMINI DEEL B - Ruimtelijkeplannen.nl

MER Windparken Gemini
Deel B
Het windpark kan vooral een barrière vormen voor pleisterende zeevogels die vaker in het gebied komen
en het langer gebruiken dan individuen die er ‘slechts’ langstrekken. De verwachting is echter dat er
nauwelijks barrièrewerkingen uitgaan van de kleurstelling en verlichting van de turbines.
De windturbines worden gemarkeerd volgens de aanbevelingen 0-117 van de ‘International Association of
Marine Aids to Navigation and Lighthouse Authorities’ (IALA 2004). Dit betekent dat de masten geel zijn
van de hoogwaterlijn tot de hoogte van het platform. De rest van de turbine zal in de kleur agaatgrijs
worden geverfd. De agaatgrijze kleur zorgt ervoor dat de windturbines op grote afstand met de horizon
samenvallen. De barrièrewerking neemt hierdoor sterk af en is overdag te verwaarlozen.
De bebakening in de nacht kan uiteenlopende effecten hebben op de verschillende soorten. Meeuwen
bijvoorbeeld komen ’s avonds graag samen bij schepen en brengen de nacht door in de directe nabijheid
daarvan. Ook jan van genten en noordse stormvogels pleisteren graag bij schepen of platforms.
In tegenstelling tot de trekvogels die ‘rechtdoor’ door het park trekken, is het voor pleisterende zeevogels
niet per se nodig om het windpark direct te doorkruisen. Kleinschalig gezien benutten zij de leefruimte
relatief gelijkmatig. Grotere concentraties komen voor aan waterfronten of in de nabijheid van viskotters.
Een volledige vermijding van het windpark zou tot een omweg van maximaal 15 km kunnen leiden.
De effecten reiken in totaal verder dan het oppervlak van het windpark en zijn permanent. De inschatting
is dat de waardeverandering voor de trekvogels gering is gezien het lage aantal getroffen vogels en de –
vergeleken bij de totale trekroute – korte omwegen. De verlenging van de trekroute kan bij geen van de in
de Passende Beoordeling genoemde soorten een toename van de populatie-treklengte van meer dan 1%
veroorzaken. Ook voor pleisterende vogels zullen de effecten naar schatting gering zijn.
Visuele onrust door lichtreflectie, draaibeweging en schaduw
De barrièrewerking van de windturbines wordt versterkt door de draaibewegingen van de rotoren en de
bijbehorende geluidsemissies en wisselende lichtreflecties. Ook de schaduwen van de draaiende rotoren
kunnen een verjaag- en barrièrewerking veroorzaken.
Over de barrièrewerking zijn observaties beschikbaar van windparken op het land. Het soort effecten kan
worden vertaald naar offshore windparken. Uit onderzoeken bij windparken op het land blijkt dat de
reacties van de vogels kunnen worden ingedeeld in drie verschillende categorieën (WINKELMAN 1992a,
b, BÖTTGER et al. 1990, CLEMENS & LAMMEN 1995):
Uitwijkbewegingen om het park of de turbine heen. De vlieghoogte blijft nagenoeg hetzelfde
(horizontale uitwijkbewegingen).
Bij het aanvliegen van het park of een turbine wordt de vlieghoogte veranderd (verticale
uitwijkbewegingen).
Voor het park raken de vogels geïrriteerd. Ze vliegen, eventueel pas na meermaals aanvliegen, door,
over of om het park heen.
De reacties komen in verschillende frequenties voor, afhankelijk van de vogelsoort, de
weersomstandigheden en het tijdstip van de dag. Volgens onderzoeken van WINKELMAN (1992a, b) lijkt
het dat grote vogels (eenden, meeuwen etc.) in principe grotere uitwijkbewegingen maken dan kleine
(zangvogels). Ook EVERAERT (2003) constateert bij grote vogels sterkere reacties dan bij kleine vogels. Bij
zangvogels wordt er zowel overdag als ’s nachts van uitgegaan dat zij vooral lokaal naar de zijkant of
omhoog uitwijken.
De visuele onrust kan dus vooral een barrièrewerking veroorzaken voor pleisterende zeevogels.
Uit monitoring in de gebruiksfase van ‘Horns Rev’ (PETERSEN et al. 2004, PETERSEN et al. 2006b) bleek
dat de volgende taxa het windparkgebied mijden: zeeduikers (roodkeelduiker en parelduiker), eidereend,
zwarte zeeëend, zeekoet en alk. Bij de genoemde soorten werd vastgesteld dat zij naast het park zelf ook
de in de studie onderzochte zones van 2 en 4 km rond de turbines vermijden. Bij zeeduikers werden
duidelijke vermijdingseffecten waargenomen in de 2 km-zone en vermijdingstendensen tot een afstand
B.76 ARCADIS 076707818:A - Definitief