MER WINDPARKEN GEMINI DEEL B - Ruimtelijkeplannen.nl

MER Windparken Gemini
Volgens CHRISTENSEN et al. (2003) vertonen de soorten zeekoet, alk en jan van gent vermijdingsgedrag
ten opzichte van het windpark ‘Horns Rev’. Van deze soorten komt de zeekoet ’s zomers het meest voor in
het planningsgebied. Zeekoet en alk zoeken weliswaar niet actief antropogene structuren op, maar
behoren tot de taxa die zich – volgens onze waarnemingen – het minst laten verstoren door
onderzoeksschepen. Jan van genten jagen vaak in de directe nabijheid van gasplatforms en vliegen ook
mee met vissersboten. De verwachting is dat pleisterende zeevogels door de visuele onrust op kleine
schaal zullen uitwijken.
Bij de visuele onrust door bouwactiviteiten gaat het om kleinschalige effecten (direct bij het werkgebied).
Ze blijven beperkt tot de bouwfase en zijn daarom van korte duur. Om de bouwplaatsen heen vliegen kost
trekvogels en pleisterende vogels extra energie, maar deze is gering.
Varianten
Zie variantenbeschrijving onder de beschrijving van geluid en trillingen bij de aanleg en verwijdering van
de windparken (zie paragraaf 3.5.1.3).
Exploitatie
Zichtbaarheid in het luchtruim, markering met verlichting en kleurstelling
Het transformatorstation, de masten en rotoren zijn overdag vooral zichtbaar door de kleurstelling en ’s
nachts door de verlichting. De zichtbaarheid kan weliswaar het aanvaringsrisico verminderen, maar ook
een uitwijkreactie veroorzaken. Deze uitwijkreacties worden gedefinieerd als barrièrewerking.
Als de vogels hoger vliegen dan 500 m gaan wij ervan uit dat er geen effecten zijn. Uit bestaande
onderzoeken op de Noordzee blijkt dat ’s nachts ongeveer een derde van de vogeltrek >500 m plaatsvindt
(PGU 2005, 2006, IBL 2002b, BSH 2005a), in het voorjaar kan dit toenemen tot ca. 60%. Overdag liggen de
waarden tussen de 15 en 25% (PGU 2005, 2006).
Door DIERSCHKE et al. (2000a) is de barrièrewerking van de Noordzee voor trekvogels in het algemeen
eerder als onbelangrijk geclassificeerd vergeleken bij de totale trekroute. Zij constateerden het volgende:
‘Vergeleken bij andere barrières in het treksysteem van zangvogels, bijvoorbeeld de Sahara, is de te
overbruggen afstand van maximaal een paar honderd kilometer relatief gering.’ Over de omvang van de
barrièrewerking van offshore windparken in de Noordzee zijn nu voor het eerst concrete uitspraken
gedaan door BALLASUS & HÜPPOP (2006). Aan de hand van onderzoeken naar de tuinfluiter
constateerden zij dat het risico van een hongerdood bij langeafstandtrekkers, ook bij de omwegen door de
windparkprojecten op zee, eerder laag is vanwege hun hoge vetreserves. Korteafstandtrekkers hebben
doorgaans lagere vetreserves dan langeafstandtrekkers. Met normale vetreserves (vetklasse 1 en hoger)
lopen ook zij bij korte omwegen, geen gevaar, maar als hun vetreserves onder het gemiddelde liggen, kan
dit in combinatie met omwegen een acuut gevaar betekenen. Over het algemeen is het dan ook voor een
deel van de trekvogels een probleem om over de Noordzee te vliegen. Verliezen zullen zich met name
voordoen bij zwakke individuen. De extra energie die de vogels nodig hebben om uit te wijken, kan
zodoende een hogere sterfte veroorzaken bij de korteafstandtrekkers. Dat afstanden van een paar honderd
kilometer over zee in principe geen barrière vormen voor trekvogels, blijkt uit het feit dat zangvogels in
een brede front over de Middellandse Zee vliegen en er geen sterk geconcentreerde trek plaatsvindt bij de
Bosporus, Gibraltar of Sicilië (BRUDERER & LIECHTI 1983, LÖVEI 1989).
PRINS et al. (2008) gaan ervan uit dat er geen significante effecten optreden als de lengte van de omweg
voor trekvogels vanwege het windpark minder dan 1% van de zogenaamde ‘populatie-treklengte’
(‘populations trek length’) bedraagt. Voor de berekening van deze populatie-treklengte wordt het aantal
individuen van een populatie (hier in het bijzonder van Natura 2000-gebieden) vermenigvuldigd met de
gemiddelde treklengte van de vogels in de populatie. Voor de Roodborst is bijvoorbeeld een dergelijke
berekening uitgevoerd (trekafstand in de herfst Noorse broedvogels ca. 870 km): een omweg van 18-35 km
betekent een aandeel van 0,00000011 tot 0,00000021% van de ‘populatie-treklengte’ en is daarmee
verwaarloosbaar.
076707818:A - Definitief ARCADIS B.75
Deel B