MER WINDPARKEN GEMINI DEEL B - Ruimtelijkeplannen.nl

MER Windparken Gemini
Volgens literatuuronderzoek van EXO et al. (2002) en HÖTKER et al. (2004) worden er in onderzoeken die
tot dusverre vooral op het land werden uitgevoerd, aantallen genoemd van 0-50 vogels per windturbine
per jaar (zie ook WITTE & VAN LIESHOUT 2003).
Bij draaiende turbines op het land werden 30 vogelaanvaringen per turbine per jaar vastgesteld
(WINKELMAN 1992a-d). Ook uit actueler onderzoek bij grotere turbines komen met ongeveer 21
vogels/turbine/jaar vergelijkbare resultaten naar voren (AKERSHOEK et al. 2005). Bij deze turbines aan de
Nederlandse kust waren vooral plaatselijk voorkomende vogels zoals meeuwen, eenden en duiven het
slachtoffer. In 25% van de gevallen ging het om trekvogels. Er konden geen grote verschillen binnen een
etmaal worden aangetoond: 42% van de vogels werd ’s nachts en in de schemering gevonden, 50%
overdag en voor 8% kon geen tijdstip worden vastgesteld.
PETTERSON (2005) vermeldt voor ‘Utgrunden’, een gebied waarin een grote ganzen- en eendentrek
plaatsvindt, verliezen van één vogel per turbine per jaar voor deze soortengroepen 5 .
Er zijn ook gegevens beschikbaar uit het windpark ‘Blyth Harbour’ (PAINTER et al. 1999) dat bestaat uit
negen turbines van 42,5 m op een havendam in Noordoost-Engeland en dat drie jaar lang werd
onderzocht. Het gemiddelde verlies wordt hier geschat op zeven vogels per turbine per jaar waarbij het
hoofdzakelijk gaat om steltlopers en watervogels (met name ganzen, eenden en meeuwen), vogelgroepen
die daar voorkomen.
In individuele gevallen zijn ook hogere aantallen van vogelaanvaringen waargenomen. EVERAERT &
STIENEN (2007) noemen voor een kolonie met visdiefjes, noordse sternen en grote sternen, die op een
kunstmatig schiereiland direct naast een rij kleine windturbines lag, tussen 7 en 11 sternen per turbine en
tussen 20 en 35 vogels per turbine. De vliegtochten naar de foerageergebieden voerden regelmatig door de
rijen turbines. Deze situatie is niet vergelijkbaar met de situatie offshore. Er dient niet te worden uitgegaan
van zulke grote aantallen vogelaanvaringen.
In het park ‘Nysted’ werd een warmtebeeldcamera geïnstalleerd aan de mast van een turbine. Op basis
van meer dan 2.400 observatie-uren bevestigen de beelden dat watervogels (meestal eidereenden) binnen
het windpark lager gaan vliegen en vaker onder het niveau van de rotor blijven dan buiten het windpark
(ontwijkgedrag door verandering van vlieghoogte). In deze periode zijn 16 vliegbewegingen (waarvan 12
vogels) waargenomen in het bereik van de rotor waarbij één aanvaring van een kleine vogel (of vleermuis)
is geregistreerd. Op basis van een berekening aan de hand van een voorspellingsmodel werd een
aanvaringspercentage vastgesteld van maximaal 0,02% oftewel 48 gedode vogels in het najaar in het
windpark ‘Nysted’ bij 235.000 langstrekkende vogels (KAHLERT et al. 2004, DESHOLM 2004, DESHOLM
& KAHLERT 2006, FOX et al. 2006a, b, CHRISTENSEN & KAHLERT 2006). Voor verdergaande
kwantitatieve uitspraken over bijv. de trek van zangvogels en steltlopers lijken de resultaten nog
onvoldoende gezien de beperkte reikwijdte van de camera en het feit dat er slechts één in gebruik is.
De radaronderzoeken bij ‘Horns Rev’ en ‘Nysted’ bevestigen bovendien dat vogels die het windpark
binnenvliegen, zich heroriënteren en laag gaan vliegen, op gelijke afstand tussen de turbinerijen, zodat we
ervan kunnen uitgaan dat het aanvaringsrisico ook minimaal zal zijn door het vlieggedrag van de vogels
(PETERSEN et al. 2006b, S. 6).
Invloed van de vlieghoogte en het tijdstip van de dag
De gevarenzone is het gebied tussen 25 en 155 m hoogte. Hier bevinden zich bij de voorkeursvariant de
draaiende rotoren. Vogels die hoger vliegen dan 155 m lopen geen aanvaringsrisico, vogels die lager
vliegen dan 25 m lopen een gering aanvaringsrisico.
Bij eigen onderzoeken in het gebied ‘BARD Offshore 1’ (Duitsland) zijn radargegevens verzameld en
geanalyseerd. Deze analyses gelden voor een turbine met een gevarenzone van ca. 37-163 m, maar de
resultaten kunnen worden vertaald naar het geplande project en staan hieronder vermeld.
5 Zangvogels werden niet onderzocht.
076707818:A - Definitief ARCADIS B.59
Deel B