MER WINDPARKEN GEMINI DEEL B - Ruimtelijkeplannen.nl

MER Windparken Gemini
Deel B
bijv. door de klimaatverandering gewijzigd kunnen zijn, en van de dan aanwezige vormen van gebruik.
Omdat noch bekend is hoe groot de abiotische veranderingen en dus de effecten ervan zullen zijn, noch
waarvoor het gebied in de toekomst zal worden gebruikt, kan hierover geen uitspraak worden gedaan.
Introductie van nieuw substraat
Door de aanleg van de fundaties ontstaat in een structuurarm leefgebied een nieuwe habitatstructuur die
uit harde substraten bestaat. Dit effect wordt door de toepassing van een eventuele erosiebescherming
verder versterkt. De effecten van het inbrengen van kunstmatig hard substraat in een leefgebied met zacht
substraat zijn beschreven voor kunstmatige riffen, scheepswrakken en olieplatforms. De resultaten kunnen
in beperkte mate ook op de hier behandelde situatie worden toegepast. Er zijn ook al de eerste publicaties
voor windparken (Horns Rev, Nysted) of structuren die op windparken lijken (FINO 1) verschenen
(BIO/CONSULT A/S 2004, Joschko et. al. 2004). Het is te verwachten dat aan harde substraten aangepaste
macrofyten- en macrozoöbenthos-soorten de turbinecomponenten zullen koloniseren (zie hoofdstuk 3.5.4).
Daardoor worden die voor de visfauna aantrekkelijker, zodat een aggregatie van de visfauna aan de
turbinecomponenten kan worden verwacht. De verhoging van de abundanties doet zich vooral voor in de
directe omgeving. Het betreft zowel stationaire alsook trekkende vissoorten (RELINI et al. 1994). Volgens
EHRICH (2000) zijn grote adulte kabeljauwen en koolvissen vermeerderd boven wrakken en steenvelden
vastgesteld. Proeven bij kunstmatige riffen in de Oostzee ( “Reef-Balls” en betonnen leidingen in de Kieler
Bocht, op kunstmatige zeegrasweiden, op steenstortingen en imitaties van grote algen bij Nienburg)
resulteerden in de kolonisatie door o.a. kabeljauw, paling, schar, schol, blonde grondel, dikkopje,
vierdradige meun, kliplipvis en vorskwab (http://www.fischumwelt.de). Ook in de directe omgeving van
olieplatforms in Noorse wateren kon een significante toename van kabeljauw en koolvis (SODAL et al.
1998, VALDEMARSEN 1979) worden waargenomen; alleen de doornhaai scheen hier de omgeving van de
platforms te mijden (VALDEMARSEN 1979). Schollen en andere soorten platvis zijn eveneens
vermeerderd in de omgeving van platforms aangetroffen (POLOVINA & SAKAI 1989). Voorts zal de
kolonisatie van de windturbine door ongewervelde hardsubstraatsoorten ook kleine vissen zoals gobiiden,
bleniiden en de zeedonderpad bescherming en voedsel bieden, waardoor ze vermeerderd bij de
funderingen zullen voorkomen (KNUST et al. 2003). In relatie met olieplatforms zijn 20-50 maal grotere
abundanties van vissen vastgesteld als in de omringende watergebieden (SIMSON 1977). Daarbij bevinden
de vergrote abundanties zich in een straal van ongeveer 0-20 m rond het platform (STANLEY & WILSON
1997).
In principe wordt als reden voor de aantrekkingskracht van harde substraten aangenomen dat zij een
groter voedselaanbod, bescherming tegen predatoren, paaigebieden, oriëntatiemogelijkheden en een
vluchtgebied voor de intensieve bevissing bieden (BOHNSACK & SUTHERLAND 1985). De intensiteit
van de populatie door vissen hangt hierbij af van een aantal omgevingsfactoren, zoals stroomrichting en -
sterkte, schaduw, grootte, vorm, kleur, licht en geluid (BOHNSACK et al. 1991, BOHNSACK &
SUTHERLAND 1985, KIM et al. 1994, OKAMOTO 1983). Bij kunstmatige riffen in de Oostzee is
vastgesteld, dat de materiaalkeuze van de kunstmatige leefomgevingen geen invloed heeft op het
aantrekkende effect voor vissen, maar dat de intensiteit van het effect op de visfauna afhangt van de
structuurveelvoud en de stroming (http://www.fischumwelt.de).
Het inbrengen van hard substraat veroorzaakt niet alleen een groei van de abundanties, maar ook een
toename van het soortenaantal en de diversiteit (BOHNSACK et al. 1994, RILOV & BENAYAHU 1998,
WICKENS & BARKER 1996). Voor vissoorten die een voorkeur hebben voor hard substraat als leefgebied,
bevorderen de palen en de eventuele erosiebescherming de populatie. Door een hogere diversiteit aan
soorten kan het tot een verandering van de dominatierelaties komen, wat mogelijk weer tot een
verschuiving van de predatiedruk en dus algemeen tot veranderingen in het voedselnet leidt. De omvang
van dergelijke effecten kan op dit moment echter niet worden voorspeld. De lengte van de periode dat
vissen uit de omgeving door kunstmatige structuren worden aangetrokken is variabel. Kunstmatige riffen
B.148 ARCADIS 076707818:A - Definitief