Evaluatiecriteria ecologisch bouwen

Voor de intramurale welzijns- en gezondheidssector is de specificatie van
verse luchtdebieten per lokaal extreem belangrijk, evenals de stroomrichting
van de lucht (pulsie of extractie). Er kan hierbij worden gebruik gemaakt
van de meest actuele richtlijnen van de AIA als aanvulling op de ASHRAEnormen
en de ‘Gids voor rationeel energiegebruik in hospitalen RD-Energie’
(1987)
5.3. Visueel comfort
Zowel daglicht als kunstlicht spelen in werk- en verblijfsituaties een
belangrijke rol m.b.t. het uitvoeren van visuele taken, ruimtelijke waarneming
en kleurbeleving. Daglicht is vooral psychologisch van belang
omdat men in het algemeen een contact of uitzicht wenst. De aanwezigheid
van ramen is er daarvoor een belangrijk aspect, aangezien deze
een uitzicht bieden op de buitenomgeving.
Daglicht bereikt de werkplek via direct of indirect invallend zonlicht
door middel van daglichtopeningen (meestal ramen, al dan niet via serres
of atria) en via intern gereflecteerd licht (wanden, plafond, vloer). Dit
betekent dat de oriëntatie van het gebouw, belemmeringen (tegenoverliggende
bebouwing en eigen gebouw), reflecties in de omgeving van
het gebouw, de grootte en positie van de ramen, de aard van de beglazing
en zonwering, de vorm van de ruimte en de afwerking van vloer,
wanden en plafond van invloed zijn op de aard en hoeveelheid daglicht
op de werkplek.
Kunstlicht zorgt er voor dat mensen niet afhankelijk zijn van daglicht.
Het gaat bij verlichting niet alleen om de hoeveelheid licht maar ook om
de kwaliteit van het licht. Comfortproblemen ten gevolge van een
gebrek aan, een teveel aan of een slecht geconcipieerde verlichting
(daglicht of kunstlicht), kunnen niet alleen aanleiding geven tot hinder
bijlagen
- 56 -
maar ook tot oogvermoeidheid en -irritaties en hoofdpijn. Ook de productiviteit
en de visuele prestaties zijn verbonden met het comfort en
met de tevredenheid van de gebruikers omtrent hun verlichting.
Tot slot is het belangrijk te melden dat het verbruik voor de verlichting
op verschillende manieren kan worden teruggedrongen, door efficiënte
verlichtingstoestellen, controletechnieken en door een optimaal gebruik
van daglicht. Ook is het vanuit het oogpunt energiebesparing nodig om
de interne warmtelast ten gevolge van de verlichting en de beglazing te
beperken, gezien deze een directe impact heeft op het zomercomfort en
op het verbruik van een eventuele koelinstallatie.
Er wordt sterk aanbevolen om te eisen dat er voor de verlichting optimaal
gebruik gemaakt moet worden van daglicht. Deze eis zal vooral
een impact hebben op de controletechnieken die gebruikt zullen worden
in de kunstverlichting. Tevens moet het verlichtingsniveau aanpasbaar
zijn aan de aard van de werkzaamheden in het vertrek. De verlichtingssterkten
zijn afhankelijk van de aanwezigheid van vensters, type beglazing,
type beeldschermen, etc. Men zal eventueel een hoger lichtniveau
moeten kiezen als men vanaf de werkplek zicht heeft op een hoog lichtniveau
(b.v. in aangrenzende ruimten of vanuit het vertrek op het venster),
als de taak kleine details en zwakke contrasten bevat en tenslotte
bij werknemers met een hogere leeftijd.
Richtwaarden voor parameters
voor visueel comfort
Om (oog)taken in gebouwen langdurig zonder te grote inspanning te
kunnen verrichten is een bepaalde verlichtingssterkte nodig, afhankelijk
van de situatie en de taak variërend van 5 tot meer dan 1000 lux. Het
minimumniveau van 300 lux is een wettelijk verplichte ondergrens