Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

Amsterdam staat voor de steden als Jeruzalem en Bagdad of een land als
Afghanistan waar strijders zichzelf staande proberen te houden met God achter
zich. 493
We leven in een wereld die door de westers-christelijke machten wordt beheerst.
Ik zie islamieten als de verdoemden van deze tijd. Het hart van het conflict ligt in
Jeruzalem en het Heilige Land. Dan heb je een link met Jasser Arafat te pakken.
Hij is symbool van de Arabische balling die van zijn erf wordt verdreven. Net als
Gysbreght zijn land diende te verlaten. Het gaat niet alleen om Arafat, het gaat
over onze dagelijkse verdoeming van de islamieten. 494
9.7 Wat is het algemene oordeel van de recensenten op (de actualisatie van) de
totale productie?
Kottmann vindt dat regisseur-theatermaker Gietelink, die gespecialiseerd is in politiek
historisch documentair theater op monumentale locaties, na het succes van de eenvoudig(er)
te behappen producties Holland-Amerika Lijn en De Vliegende Hollander zijn nek uitsteekt
met Gysbreght van Aemstel. 495
In paragraaf 9.2 was al te lezen dat Gietelink humor een geschikt voertuig vindt om het
verhaal verder te brengen. Volgens Hoogendoorn is hij daarin maar ten dele in geslaagd:
De voorstelling zit vol ironie en grappen. Grootste probleem van deze fascinerende
en geslaagde voorstelling is de dubbelhartigheid van de politieke moraal die het
stuk aan het slot meekrijgt. Nadat Gijsbreght eerst nogal potsierlijk is neergezet
met alle aanroepen tot zijn God in de hemel, (die natuurlijk aan zijn kant staat),
wordt hij ten slotte toch nog slachtoffer, in een actuele verwijzing van het
Palestijns-Israëlitische conflict. Aangenomen dat dit serieus is bedoeld, zal toch
geen enkele vrijheidsstrijder zich erg verguld voelen nadat hij anderhalf uur lang
aan zoveel ironie is blootgesteld. 496
Verheijen vindt Gietelink in zijn opzet om humor te gebruiken om een verhaal verder te
brengen wel geslaagd:
De kenners weten het: Gysbreght van Aemstel is een meesterwerk in de
toneelliteratuur. Met de Droogdok samen heeft men een unieke voorstelling. Het is
alleen maar genieten van het historische verhaal dat met frisse kijk ten tonele
wordt gezet. Hoewel Gysbreght van Aemstel eigenlijk een historisch drama is,
betekent dat in de opvoering door Nomade allerminst een saaie voorstelling. Dat
komt niet alleen door het boeiende spel van de spelers, maar ook vooral door de
nodige dosis humor en eigentijdse effecten die er in zijn verweven. 497
Het stuk staat als een huis meende Mienstra. 498 Nijssen vond het leuk om ‘de Gysbreght’
weer eens te zien (en vooral: te horen): ‘maar neen: een traditie hoeft dat nooit meer te
worden.’ 499
493
‘Gysbreght in een inburgeringcursus’ Theatermaker Ab Gietelink maakt Vondel weer actueel. Buijs. M., De Volkskrant 27
juni 2003
494
Gijsbreght, mooier dan Komrij. Pen. H., Het Parool 12 juni 2003
495
‘Gijsbreght’ als spannend strategospel. Kottmann. H., Noordhollands Dagblad 16 juni 2003
496
Alles is politie, zelfs de Gijsbreght. Hoogendoorn. W., Haagse Courant 20 augustus 2003
497
Meesterwerk schittert in droogdok. Verheijen. J., Hellevoetse Post. 25 september 2003
498
Gijsbreght herboren in Muiderslot. Mienstra. R., Gooi en Eemlander 27 augustus 2003
499
Boeiende effecten in oeroude traditie. Nijssen. W., PZC 2 oktober 2003