Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

‘een sonoor klinkende plechtigheid’ 16 , ‘een lastig stuk’ 17 of ‘een draak van een stuk’ 18 zijn.
Buijs schreef over ‘het karrepaard Gysbreght van Aemstel’ 19 en Van der Velde noemde
Gysbreght van Aemstel ‘een dramatisch en psychologisch krakkemikkig geconstrueerd
drama.’ 20 Het bekijken van Gysbreght van Aemstel werd door Rijkema ‘een confrontatie
aangaan’ 21 genoemd.
Wat is de fascinatie van de regisseurs om Gysbreght van Aemstel op de planken te brengen
en waarom komt het publiek? Hoe wordt Gysbreght van Aemstel aangepast aan de tijd, zodat
het hedendaagse zeggingskracht krijgt en het publiek komt? En het publiek kwam. In 1988
was er een publieksbezetting van 105%; zelfs de trappen werden verkocht. 22 In 2003 werden
extra voorstellingen ingelast door Theatergroep Nomade. 23
Hieronder volgt een overzicht van de mij bekende producties na 1968. Daaruit blijkt dat
Gysbreght zeer regelmatig, in allerlei vormen en binnen verschillende disciplines, wordt
opgevoerd:
1974 Al het goede. Regie: Carel Briels in de Westerkerk in Amsterdam
1975 Al het goede. Regie: Carel Briels in de Westerkerk in Amsterdam
1975 Het Publiekstheater. Regie: Rene Lobo in de Stadsschouwburg in
Amsterdam. 700 jaar Amsterdam
1975 Musical De Engel van Amsterdam. De Nederlandse Operastichting. 700
jaar Amsterdam
1981 Al het goede. Regie: Carel Briels in de Nieuwe Kerk in Amsterdam
1982 Al het goede. Regie: Carel Briels in de Stadsschouwburg in Haarlem
1983 Theatergroep Narcis. Regie: Wouter ten Pas eerst in de IJsbreker later in de
bovenzaal in de Stadsschouwburg in Amsterdam
1988-1989 Het Nationale Toneel. Regie: Hans Croiset. Stadsschouwburg Den Haag en
Amsterdam
1988 Coproductie van Toneelgroep Amsterdam en Nieuw West. Het toneelstuk
Badeloch
1989 Tv-registratie van Eddy Habbema uitgezonden op Tweede Kerstdag
1990-1991 Toneelgroep Amsterdam. Regie: Rieks Swarte
1992 Musical De Engel van Amsterdam
1995 De gelegenheidsproductie ter gelegenheid van het 100-jarige bestaat van de
Stadschouwburg Amsterdam. Regie: Margrith Vrenegoor
1997 De Troupe. Regie: Carlo Scheldwacht in Theater Bellevue in Amsterdam.
Gijsbreght van Aemstel Vondel unplugged. Tournee.
2001 Concert Gysbreght van Aemstel met muziek van Alphons Diepenbrock. In
Muziekcentrum Vredeburg in Utrecht.
2002 Musical De Engel van Amsterdam
2003 -2004 Theatergroep Nomade. Regie: Ab Gietelink. Tournee
15
Gijsbrecht van Aemstel. Het Nationale Toneel. Het persbericht 22 november 1988 nr. 14
16
Muider Courant 18 januari 1975. Heijer. Jac., zonder titel
17
Haagse Gijsbrecht in debat met de eigen traditie. Gees Linnebank op dreef in grondmest. Schouten. M., De Volkskrant 27
december 1988
18
Theater.‘Het hemelse gerecht’. Janssen. H., HP De Tijd 11 januari 1991
19
Schouwburg heeft zelf hoofdrol in nieuwe Gijsbrecht. Buijs. M., De Volkskrant 3 januari 1995
20
De wonderlijke verrijzenis van de Gijsbreght. Velden. E. van der., Het Utrechts Nieuwsblad/NZC 22 december 1988
(dezelfde, alleen andere foto’s: De wonderlijke herrijzenis van de Gijsbreght Velden. E. van der., PZC 23 december 1988 en
zonder foto’s Het Nationale Toneel steekt Vondel in nieuw jasje. De wonderlijke verrijzenis van de Gijsbreght. Velden. E. van
der., Het Leidsch Dagblad 24 december 1988)
21
Een middeleeuwse oorlog in een moderne omgeving. Rijkema. J., Witte Weekblad Haarlemmermeer 16 september 2008
22
Zie ook bij productiebespreking Het Nationale Toneel. ‘Croiset: We hadden een zaalbezetting van 105%: zelfs de trappen
werden verkocht.’ In: Zalm. van der R., Hans Croiset Theatermaker. 'Portretten van Nederlandse theatermakers' van Theater
Instituut Nederland. Amsterdam: 2003. p. 23
23
Oorlog en vrede in het Atrium. Hoogendoorn. W., Haagse Courant 13 augustus 2003