Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

Het Atrium in Den Haag is geen historische locatie. Het Atrium is een
tempelachtig architectonisch hoogstandje. Gietelink vindt het erg mooi: ‘Het stuk
krijgt in zo’n omgeving iets absurds, iets vervreemdends, als daar mannen met
zwaarden en helmen rondrennen.’ 468
Met de basale locatie Het Muiderslot valt alles op zijn plaats. 469
Het decor van brokkelige kloostermoppen in Velsens mooiste ruïne doet bij
uitstek de sfeer op van doem en ondergang, zo kenmerkend voor deze treurspel. 470
De Burcht in Leiden is een gewillig decor dat de sfeer van een ‘benauwde veste’
perfect oproept. 471
De enorme silhouetten die hen vooruitsnellen in het Droogdok (Hellevoetssluis),
versterken de sfeer van geheimzinnigheid waarin zij achter Gijsbreghts rug om de
inname van Amsterdam voorbereiden. 472
De Sint Jacobskerk in Vlissingen met zijn reformatieverleden is hiervoor een
inhoudelijk perfecte plek. 473
9.4.5 Actualisering 3 Het geluid: een montage van stijlen
In de recensies wordt het geluid uitgebreid beschreven. Hieronder volgt een mozaïek van de
beschrijvingen:
Door veel weg te laten en een aantal scènes zo uit te vergroten dat ze een grotesk,
onwerkelijk karakter krijgen. Zo krijgen de kloosterzusters, bij wie de vijandelijke
Graaf van Egmont zich schuilhoudt, gasmaskers op als hun klooster wordt
aangevallen. In combinatie met de habijten die de nonnen dragen en de
kerkmuziek van de Renaissancecomponist Dufay, levert dit een angstaanjagend
surrealistisch beeld op. Begeleid door oosters gezang, legt Rafaël Gysbreght een
geblokte Palestijnse sjaal om het hoofd. 474
De toegevoegde geluiden en de serene dan wel spannende muziek zorgen voor
een bijzondere scenografie in dit ‘stratego’-spel. Zo horen we het schuren van de
stadspoorten, voelen het trillen van het kasteel, zien en ruiken het klooster waarbij
de gasmakerchoreografie op Gregoriaanse gezang van een indrukwekkende,
gewijde macaberheid is. 475
De muziek komt soms van een band en soms van gong en pauken. Ook zingen
de acteurs soms meerstemmig de teksten. Barok, harde filmmuziek, Gregoriaanse
gezangen en Arabische lofliederen. Hoewel op het eerste gehoor een allegaartje,
past de muziek steeds perfect bij elke gespeelde scène. 476
Zwaar-paapse muziek vult de Oude Kerk. 477
Nijssen is enthousiast over de visuele en auditieve effecten: ’Met weinig maar knap ingezette
middelen voegt Gietelink een aantal visuele en auditieve effecten toe. Sommige effecten zijn
bijzonder geslaagd. Als de Heer van Vooren uit het vijandelijke kamp een soort van
vredesvoorstel komt overbrengen, horen we (wwlopp-wwlopp-wwlopp) het indringende
geluid van wentelwieken. IJzersterk!’ 478
468
Oorlog en vrede in het Atrium. Hoogendoorn. W., Haagse Courant 13 augustus 2003
469
Gijsbreght herboren in Muiderslot. Mienstra. R., Gooi en Eemlander 27 augustus 2003
470
Nomade brengt Gijsbreght met commedia dellárte-sausje. Treurspel in decor van Velsens mooiste ruïne. Glas. F., zonder
bron 4 september 2003
471
Sympathie voor Gijsbreghts vijanden. Lammers. S., Leidsch Dagblad 10 september 2003
472
Gijsbreght voelt zich thuis in Droogdok. Wendt. E., Rotterdams Dagblad 25 september 2003
473
Boeiende effecten in oeroude traditie. Nijssen. W., PZC 2 oktober 2003
474
Spannende Gysbreght nog steeds actueel. Veltman. D., Algemeen Dagblad 4 juli 2003
475
‘Gijsbreght’ als spannend strategospel. Kottmann. H., Noordhollands Dagblad 16 juni 2003
476
Gijsbreght van Aemstel. Vervreemdend actuele Vondel. Klooster. Van der L.,De Gelderlander 9 oktober 2003
477
Mooie, maar weinig actuele Gijsbrecht. Jong. De A., NRC 27 juni 2003
478
Boeiende effecten in oeroude traditie. Nijssen. W., PZC 2 oktober 2003