Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

More documents

Recommendations

Info

7 De onderzochte productie: 1990-1991 Toneelgroep Amsterdam Gysbreght van Aemstel ‘Gysbreght van Aemstel met voetnoten.’ 336 Foto: Toneelgroep Amsterdam. 337 Regie: Rieks Swarte Tekst: Vondel (ingekort) 7.1 Inleiding Op 1 januari 1991 ging in de Amsterdamse Stadsschouwburg Gysbreght van Aemstel opgevoerd door Toneelgroep Amsterdam onder regie van Rieks Swarte in première. 338 7.2 De aanleiding Volgens het persbericht van Toneelgroep Amsterdam pakt Toneelgroep Amsterdam de traditie weer op met een beeldende versie van Rieks Swarte: ‘Met voetnoten’, want Swarte gaat op zoek naar de wereld van Vondel inclusief diens grote liefdes: Rubens, Vergilius en Jacob van Campen. U krijgt iets te zien van het theater van Van Campen, komt erachter dat Gysbreght eigenlijk Aeneas is, het schip met rijshout het paard van Troje èn waar Rubens zijn windkracht vandaan haalt. Maar ook de gruwelijkheden van de oorlog, het barokdrama, het 336 Persbericht nr 8 –seizoen 1990/91 Toneelgroep Amsterdam 337 Sam Bogearts als Badeloch. foto van: http://www.javierlopezpinon.com/dramaproduction.php?id=037 338 http://www.firmarieksswarte.nl/showpage.php?pageID=2
katholicisme, het dilemma tussen heldendom en huwelijkse trouw en de kindermoord. Rest nog het beleg van Amsterdam in miniatuur. 339 Gerardjan Rijnders, toenmalig directeur van Toneelgroep Amsterdam, heeft Rieks Swarte als gastregisseur uitnodigd om Gysbreght van Aemstel voor het lijsttoneel te spelen. 340 Rieks Swarte had nog nooit eerder voorstellingen voor het lijsttoneel gemaakt. 341 Volgens Hellinga is het een stuk waar iedere regisseur mee op zijn bek gaat maar het beschadigt je niet; ideaal dus om iemand kennis te laten maken met het grote toneel. 342 In een interview met Het Parool zegt Swarte op de vraag: Waarom viel de keuze voor het regisseren van Gysbreght van Aemstel op jou?: Gerardjan Rijnders, directeur van Toneelgroep Amsterdam, had de voorstelling Het Tapijt gezien en ik denk dat ik naar aanleiding daarvan ben uitgekozen. In Het Tapijt (een speelgoedvoorstelling gebaseerd op het wandkleed van Bayeux) speel ik zelf mee, en vandaar de ‘eis’ dat ik ook in Gysbreght van Aemstel een van de rollen op me zou nemen. Anderhalf jaar geleden werd ik gevraagd voor Gysbreght van Aemstel. Ik heb er lang over nagedacht. 343 Swarte verschijnt ten tonele als ‘rekwisiteur’ 344 en ‘explicateur.’ 345 Swarte is ‘regisseur, vormgever, houdt een komische inleiding, leest voor en is de inspiciënt, de man die alles neerzet en weer weghaalt.’ 346 Hij geeft uitleg van het toneel van die tijd ‘in een notendop, voor arbeiders verklaard.’ 347 7.3 Waarom een actualisering van Gysbreght van Aemstel ? In hetzelfde interview met Het Parool gaat Swarte verder: De eerste Gysbreght-uitvoering was in 1638, zodat het stuk alle speltradities vanaf die tijd heeft doorgemaakt. Voor mij is Gysbreght geen slimme man. Ik weet of het inderdaad Vondels bedoeling was om aan te geven dat Gysbreght beter had moeten opletten, of dat hij gewoon een slecht dramaturg was. Maar ik zie Gysbreght niet zozeer als een dramatische figuur ten prooi aan een gewetenscrisis, dan wel als iemand die er gewoon is ingetuind. De manier waarop Gysbreght van Aemstel de laatste jaren is gebracht, die klopt echt niet. In de laatste decennia zie je de invloed van het inlevingstoneel en hoewel het stuk zelfs daartegen bestand blijkt, was dat gewoon niet de bedoeling. Na de Aktie Tomaat van 1969, toen ook Gysbreght van Aemstel de overrijpe tomaten om de oren vlogen, is er helemaal de klad in gekomen. Men kijkt nu op een volstrekt andere manier dan de mensen uit Vondels tijd. Gysbreght van Aemstel is geschreven in een tijd dat Nederland nog geen personages van vlees en bloed op het toneel verschenen. Er bestonden alleen symbolische figuren zoals ‘Goedertierenheid’ of ‘Ondeugd’. Vondel heeft zich 339 Persbericht nr 8 –seizoen 1990/91 Toneelgroep Amsterdam 340 In: Traditionele tragedie in speelse gedaante. Bergh. van den H., Het Parool 29 december 1990 In: Regisseur Swarte maakt gewoon kinderlijk lol. Oomens. L., Algemeen Dagblad 31 december 1990 In: Gijsbreght van Aemstel. Hellmann. N., NRC 31 december 1990 In: De rigide autoriteit van ‘Gijsbrecht’ en ‘Voader’. Hellinga. G. Vrij Nederland 12 januari 1991 341 Gijsbreght van Aemstel. Hellmann. N., NRC 31 december 1990 342 De rigide autoriteit van ‘Gijsbrecht’ en ‘Voader’. Hellinga. G. Vrij Nederland 12 januari 1991 343 Gysbreght van Aemstel met voetnoten. Branbergen. A., Het Parool 25 augustus 1990 344 Traditionele tragedie in speelse gedaante. Bergh. van den H., Het Parool 29 december 1990 345 ‘Gysbreght van Aemstel’ Willekeurig samengesteld jongensboek. Ruijter. De E., De Telegraaf 4 januari 1991 346 Spelen in dienst van Vondel. Geerlings. E., Algemeen Dagblad 3 januari 1991 347 Ondraaglijke Gysbreght-persiflage. Freriks. K., NRC 2 januari 1991.
Page 1 and 2:
‘Nieuwe Heren, Nieuwe Gysbreghts
Page 3 and 4:
Dankwoord Ik dank al mijn leraren e
Page 5 and 6:
5.5 Actualisering 9 Woord en daad d
Page 7 and 8:
11.3 Hoe krijgt de actualisering vo
Page 9 and 10:
‘een sonoor klinkende plechtighei
Page 11 and 12:
De verantwoording van de selectie D
Page 13 and 14:
Weliswaar realiseer ik me dat ik al
Page 15 and 16:
2 Gysbreght van Aemstel van 1637 to
Page 17 and 18: opvoeringen heb ik de vierde period
Page 19 and 20: lijven echter trouw komen en er wor
Page 21 and 22: Achter mij lag een opvoering van Ro
Page 23 and 24: Terzelfder tijd raakte de Nederland
Page 25 and 26: De opvoering van De Spaanschen Brab
Page 27 and 28: genodigden kregen bij de ingang van
Page 29 and 30: Na de voorstellingen in 1982 van Br
Page 31 and 32: maar een VN-soldaat. Zo hoopt de re
Page 33 and 34: Het jaarlijkse boekenbal ter openin
Page 35 and 36: het jaar 1988-1989 met 12 voorbesch
Page 37 and 38: Ten eerste wordt in recensies, inte
Page 39 and 40: 1990-1991 geen standpunt ingenomen
Page 41 and 42: persbericht van Theatergroep Nomade
Page 43 and 44: werden door een kleine, hoogopgelei
Page 45 and 46: 4 Wat is actualisering en waarom we
Page 47 and 48: de actualisering bewerkstelligd wor
Page 49 and 50: 5 De onderzochte productie: 1975 He
Page 51 and 52: geworden die los staat van de werke
Page 53 and 54: Het decor is afgestemd op het paral
Page 55 and 56: consciëntieus bewerkt. Het resulta
Page 57 and 58: 5.6 Wat vonden de recensenten van d
Page 59 and 60: 6 De onderzochte productie: 1988-19
Page 61 and 62: zwaar het ook op ons kollectief kul
Page 63 and 64: De handeling rond het beleg en de i
Page 65 and 66: 6.4.4 Actualisering 4 De muziek Lei
Page 67: als de ideologische ballast van de
Page 71 and 72: 7.4.2 College theaterhistorie Swart
Page 73 and 74: 7.4.5 Actualisering 1c Een reconstr
Page 75 and 76: Swarte zegt in een interview met Oo
Page 77 and 78: Bürgerschreck (boeman van de midde
Page 79 and 80: 8.4 Hoe krijgt de actualisering vor
Page 81 and 82: De verzen sneuvelden bij honderden,
Page 83 and 84: naar aanleiding van deze productie
Page 85 and 86: dat terwijl we wel in de Koninklijk
Page 87 and 88: voor een breed publiek. 446 In deze
Page 89 and 90: Het Atrium in Den Haag is geen hist
Page 91 and 92: Veltman schrijft: ‘Regisseur Giet
Page 93 and 94: 10 De onderzochte productie: 2008 T
Page 95 and 96: Gietelink schrijft op zijn website:
Page 97 and 98: De Gijsbrechtgetrouwen spreken in z
Page 99 and 100: 11 Nabeschouwing Elke generatie kri
Page 101 and 102: Gietelink hoopt met zijn producties
Page 103 and 104: De productie in 1990-1991 is een re
Page 105 and 106: oproepen in beelden die enkel doen
Page 107 and 108: Mag uit de frequente opvoeringen va
Page 109 and 110: Dieho. E.F., Syllabus Theaterdramat
Page 111 and 112: http://igitur-archive.library.uu.nl
Page 113 and 114: http://www.vondelpark.tv/default.as
Page 115 and 116: Aanpak Gijsbrecht door Croiset dwin
Page 117 and 118: Voorstelling 100 jaar Stadsschouwbu
Page 119 and 120:
Nomade vecht met Vondel en NAVO-sol
Page 121 and 122:
Amsterdam 1995 1997 De Troupe. Regi
Page 123 and 124:
- Vondels gebruik van historische b
Page 125 and 126:
Theatergroep Nomade 2008 Vooraankon
Page 127 and 128:
1990-1991 - Onze enige nationale tr
Page 129 and 130:
2008 - Voor vijftigplussers een mog
Page 131 and 132:
Bijlage 6 Verwijzingen (bladzijde 4
show all

Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?