Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

van het Marianummer (verzen 1493-1506) ten opzichte van de opgebouwde spanning in het
bodeverhaal verslappend bleek te werken, werd dat tekstdeel geschrapt.
Nic Brink (ex-Tomater) vond dat Rekers en Lobo te zeer rigoureus waren geweest. Er was
volgens hem veel tekst gekapt, verplaatst en in de mond gelegd van andere acteurs. 254
De overgave van Gijsbrecht en Badeloch
De tekstveranderingen in het smeekgebed van Badeloch (oorspronkelijk Broer Peter) bleken
onnodig. Vondels tekst kwam weer terug. Ook de toevoegingen over het licht van Magteld
bleken overbodig. Dat kon met technische middelen duidelijk gemaakt worden.
Gijsbrecht-Badeloch
In de bewerking komt Gijsbrecht zeer snel tot zijn besluit om Badeloch met de kinderen naar
veiliger oorden te sturen. Te snel, bleek bij de repetities. Bovendien bleek de indruk gewekt
te worden, dat Badeloch Gijsbrecht rechtstreeks beschuldigt van de moord op Gozewijn, en
dat was niet de bedoeling. Om die redenen ontstonden de volgende veranderingen:
Gijsbrecht krijgt weer een stuk tekst uit zijn eigen verslag van de krijgsverrichtingen terug.
De scène werd gespeeld zoals Vondel voorschrijft aan het begin van het 5 de bedrijf, tot en
met vers 1296. Dan een overgang naar 1337, meteen naar 1341-1343, over naar 1351-1364,
dan naar 1379-1386, naar 1389-1392 en vervolgens als in de bewerking naar 1657 en verder.
Trouw vond Gijsbrechts verhouding tot Badeloch menselijker, teerder. 255 Het contrast
tussen Gijsbrecht en Badeloch vond De Rijcke effectief 256 en Heijer zag daardoor meer
diepgang. 257
Eindtekst van Badeloch
Naar oud gebruik is in de bewerking geprobeerd om aan Vondels einde een speciale, uit
knekelrijmen samengestelde gelegenheidstekst toe te voegen. Maar toen Badeloch die op de
repetitie in de mond nam vond iedereen die zo lelijk, onbegrijpelijk en overbodig, dat ze met
grote eenstemmigheid werden geschrapt. In plaats daarvan heeft Badeloch daar het
voorspellende deel uit de tekst van Magteld (Rafaël) gezegd. Ook om te verduidelijken, dat
Badeloch zelf vooruit kan kijken op basis van wat ze zelf heeft opgeroepen.
De slotscène, waarin Gijsbrecht eindelijk zijn vrouw Badeloch (hij heet nog steeds
‘meester’ voor haar) het gezicht toekeert en zijn falen inziet, vond De Rijcke ontroerend en
imponerend. 258
De nachtmerrie van Gozewijn
De Gozewijnscène moest overkomen als een vreselijke droom van Gijsbrecht. In de
bewerking wilde hij in die droom ingrijpen, maar naar in de praktijk bleek, te reëel. Dat gold
ook voor sommige teksten van Badeloch. Daarom werd besloten tot de coupures 1029-1040
en 1050-1054. De moord werd daarmee, volgens Koolhaas, een illustratieve flash back in het
bodeverhaal. 259
254
De restauratie van een oude traditie. Gysbreght van Aemstel bewerkt, verknipt, afgeroomd en opgeklopt. Brink. Nic., De
Groene Amsterdammer 22 januari 1975
255
De Gijsbrecht Trouw 20 januari 1975. zonder schrijver
256
Het Vaderland 13 februari 1975. zonder schrijver en zonder titel
257
Muider Courant 18 januari 1975. Heijer. Jac,. zonder titel
258
Noord Hollands Dagblad 16 januari 1975. Rijcke. de P., zonder titel
259
Badeloch van Aemstel. De Gijsbrecht-versie van het Publiekstheater. Koolhaas. A., Vrij Nederland zonder datum